Res cogitans

Res cogitans (łac. „rzecz myśląca”) – jeden z podstawowych terminów filozoficznych w metafizyce Kartezjusza[1].

Dualizm Kartezjański

 Osobny artykuł: Dualizm psychofizyczny.

W swoim systemie filozoficznym Kartezjusz przeciwstawiał res cogitans i res extensa (rzecz rozciągłą). Res extensa było używane na określenie świata fizycznego, a res cogitans zostało użyte do oznaczenia bytów postrzegających własną bytowość (umysł). Tym samym Kartezjusz stanął na stanowisku, że rzeczywistość składa się z dwóch, zasadniczo odmiennych substancji. Świat materialny działa na zasadach mechanicznych, natomiast świat duchowy jest obszarem wolności. Oba typy substancji spotykają się w ludziach[2].

Charakterystyka

Dualistyczna koncepcja Kartezjusza była wyraźnym zerwaniem ze scholastyczną koncepcją duszy. Scholastyczna koncepcja duszy łączyła filozofię Arystotelesa z chrześcijaństwem. Dusza była w niej ściśle zespolona z ciałem, była formą dla jego materii) (hylemorfizm). Zgodnie z koncepcją Arystotelesa, wszystkie istoty żywe wyposażone były w jakąś postać duszy, przy czym najwyższą jej formę mieli tylko ludzie. W duszy mieściły się zarówno intelekt, jak i zmysły[3].

Kartezjusz odchodził od koncepcji scholastycznej, oddzielając element materialny i duchowy. Ten ostatni (substancja myśląca) właściwy był tylko ludziom i świadczył o ich pochodzeniu od Boga[4].

Res cogitans to dla Kartezjusza substancjalny komponent myślenia czy też świadomości. Człowiek pojmuje siebie właśnie jako res cogitans, rzecz, która myśli.

Czymże więc jestem? Rzeczą myślącą; ale co to jest? Jest to rzecz, która wątpi, pojmuje, twierdzi, przeczy, chce, nie chce, a także wyobraża sobie i czuje

René Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii, Kraków 1958, s. 36

Przypisy

  1. ↑ res cogitans, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-28].
  2. ↑ Ariew i in. 2003 ↓, Body, s. 41.
  3. ↑ Ariew i in. 2003 ↓, Mind, s. 183.
  4. ↑ Wiktor Werner, Człowiek, świadomość, społeczeństwo. Splątane korzenie współczesnej psychologii. [w:] Małgorzata Wójtowicz – Dacka, Ludmiła Zając – Lamparska [red.] „O świadomości. Wybrane zagadnienia.” Wydawnictwo Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2007, s. 17 – 39

Bibliografia

  • Roger Ariew i inni, Historical Dictionary of Descartes and Cartesian Philosophy, Lanham, Maryland - Toronto - Oxford: The Scarecrow Press, Inc, 2003.
Ontologia
działy
przedmioty
byt
istota
transcendencja
inne
odmiany bytów
inne pojęcia
presokratejskie
platonizmu
arystotelizmu
neoplatonizmu
inne antyczne
średniowieczne
kartezjanizmu
inne nowożytne
inne
pytania
pierwsze zasady
poglądy
na istnienie świata
na liczbę
substancji podstawowych
na byty podstawowe
na hierarchię bytu
na przewidywalność
na umysł i świadomość
na wolną wolę
na powszechniki
na Boga
ateizm
deizm
teizm
odmiany
deizmu i teizmu
inne
odmiany
monizmu
materializm
immaterializm
naturalizm

Read other articles:

Penusukan Saskatchewan 2022

Penusukan Saskatchewan 2022James Smith Cree NationWeldonPenusukan Saskatchewan 2022 (Saskatchewan)Tampilkan peta SaskatchewanWeldonPenusukan Saskatchewan 2022 (Kanada)Tampilkan peta KanadaLokasiJames Smith Cree Nation dan Weldon, Saskatchewan, KanadaTanggal4 September 2022 (2022-09-04) 5:40 a.m. – 12:07 p.m. (UTC−06:00)Jenis seranganPenusukan massalPenembakanKorban tewas11 (termasuk satu tersangka)Korban luka18Dituduh Damien Sanderson (tewas)[1][2] Myles Sanderso...

 

Panama

För andra betydelser, se Panama (olika betydelser). República de Panamá Flagga Statsvapen Valspråk: „Pro Mundi Beneficio“ „För det goda i världen“ Nationalsång: Himno Istemño läge Huvudstad(även största stad) Panama City Officiellt språk Spanska Statsskick Republik, presidentialism  -  President Laurentino ”Nito” Cortizo Självständighet från Colombia   -  Deklarerad 3 november 1903  Area  -  Totalt 75 420 k...

 

List of United States representatives from Maine

The following is an alphabetical list of members of the United States House of Representatives from the state of Maine. For chronological tables of members of both houses of the United States Congress from the state (through the present day), see United States congressional delegations from Maine. The list of names should be complete, but other data may be incomplete. Current members District Member(Residence) Party CPVI Incumbency District map 1st Chellie Pingree(North Haven) Democratic D+9...

Белорусская железная дорога

Обзорная статья: Железнодорожный транспорт в Белоруссии Белорусская железная дорогабелор. Беларуская чыгункабелор. БЧ Полное название Белорусская железная дорога Годы работы 1953 — н. в. Страна  Республика Беларусь Город управления Минск Ширина колеи 1520 Подчинение Ми...

 

Václav Klaus

Václav Klaus 2º Presidente della Repubblica CecaDurata mandato7 marzo 2003 –7 marzo 2013 Capo del governoVladimír ŠpidlaStanislav GrossJiří ParoubekMirek TopolánekJan FischerPetr Nečas PredecessoreVáclav Havel SuccessoreMiloš Zeman Primo ministro della Repubblica CecaDurata mandato2 luglio 1992 –17 dicembre 1997 PresidenteVáclav Havel PredecessorePetr Pithart SuccessoreJosef Tošovský Dati generaliPartito politicoPartito Democratico Civico Tito...

 

Kejuaraan Dunia Junior BWF

Kejuaraan Dunia Junior BWFSitus web resmiDidirikan1992; 32 tahun lalu (1992)Edisi23 (2023)LokasiSpokaneAmerika Serikat (2023)TempatThe Podium (2023)PutraJuara terkiniAlwi Farhan (tunggal)Ma ShangZhu Yijun (ganda)Gelar tunggal terbanyak3Kunlavut VitidsarnGelar ganda terbanyak2Chan Chong MingOw Yao HanZhu YijunPutriJuara terkiniPitchamon Opatniputh (tunggal)Maya TaguchiAya Tamaki (ganda)Gelar tunggal terbanyak3Ratchanok IntanonGelar ganda terbanyak2Lee So-heeShin Seung-chanChen QingchenJia...

Atmospheric-pressure photoionization

Soft ionization method Atmospheric pressure photoionization chamber Atmospheric pressure photoionization (APPI) is a soft ionization method used in mass spectrometry (MS) usually coupled to liquid chromatography (LC). Molecules are ionized using a vacuum ultraviolet (VUV) light source operating at atmospheric pressure (105 Pa), either by direct absorption followed by electron ejection or through ionization of a dopant molecule that leads to chemical ionization of target molecules. The sample ...

 

Rump steak

Beef steak cut from the rear of a cow A rump steak being cooked on a griddle pan Part of a series onSteak Main articles Steak Beefsteak Fish steak Pork steak Steakhouse List of steak dishes Asado Beef Manhattan Beef Wellington Bife a cavalo Bistecca alla fiorentina Boiled beef Bulgogi Carpetbag steak Carne asada Chateaubriand steak Cheesesteak Chicken fried steak Bistek Tagalog Bollito misto Delmonico steak Fajita Finger steaks Hamburg steak London broil Mongolian beef Pepper steak Pot roast ...

 

信徒 (电视剧)

信徒Believe类型奇幻、科幻开创阿方索·卡隆主演 Johnny Sequoyah Jake McLaughlin Delroy Lindo 凯尔·麦克拉克伦 西耶娜·盖尔利 鄭智麟 Tracy Howe Arian Moayed 国家／地区美国语言英语季数1集数12每集长度43分钟制作执行制作 阿方索·卡隆 J·J·艾布拉姆斯 Mark Friedman 布赖恩·伯克 机位多镜头制作公司坏机器人制片公司华纳兄弟电视公司播出信息 首播频道全国广播公司播出日期2014年3月10日...

Kato hayabusa sento-tai

Kato hayabusa sento-taiPoster film JepangSutradaraKajirō YamamotoProduserTohoDitulis olehKajirō YamamotoTanggal rilis 09 Maret 1944 (1944-03-09)[1] Durasi111 menit[1]NegaraJepangBahasaBahasa Jepang Kato hayabusa sento-tai (加藤隼戦闘隊code: ja is deprecated ) alias Colonel Tateo Katō's Flying Squadron (Sentai ke-64) dan alias Colonel Kato's Falcon Squadron adalah film Jepang hitam putih tahun 1944 yang disutradarai oleh Kajirō Yamamoto. Sebuah film perang yang m...

 

Guerrino Striuli

Guerrino Striuli Nazionalità  Italia Calcio Ruolo Portiere CarrieraSquadre di club1 193?-1935 Sandonatese? (-?)1935-1936 Jesolo? (-?)193?-1937 Venezia? (-?)1936-1937Leghe Leggere Marghera? (-?)1937-1938 San Donà? (-?)1938-1939Saffa Magenta? (-?)1939-1940 San Donà26 (-)1940-1949 Triestina189 (-234+)1949-1950 Arsenaltaranto14 (-34)1950-1951 Nocerina9 (-?)Carriera da allenatore 1951 Nocerina1951-1953 San Donà[1]1955-1957 Sa...

 

约翰斯顿环礁

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌：《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

Charles IV, Duke of Lorraine

Duke of Lorraine and Bar from 1625 to 1675 Charles IVDuke of Lorraine and BarReign1 December 1625 – 19 January 1634PredecessorFrancis IISuccessorNicholas IIReign1 April 1634 – 18 September 1675PredecessorNicholas IISuccessorCharles VBorn(1604-04-05)5 April 1604Nancy[1]Died18 September 1675(1675-09-18) (aged 71)Allenbach[1]Spouse Nicolette of Lorraine ​ ​(m. 1621; died 1657)​ Béatrice de Cusance ​ ​(m...

 

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

Torneo NSFL Tackle Élite 2016

Torneo NSFL Tackle Élite 2016NSFL Tackle Élite Competizione NSFL Tackle Élite Sport Football americano Edizione 12ª Organizzatore NSFL Date dal 4 settembre 2016al 6 novembre 2016 Luogo  Svizzera Partecipanti 6 Formula girone + playoff Sede finale Plan-les-Ouates Sito web NSFL 2016 Risultati Vincitore  Lausanne LUCAF Owls(2º titolo) Secondo  Morges Bandits Terzo  Monthey Rhinos Quarto  Geneva Whoppers Statistiche Incontri disputati 19 Punti segnati 6...

Graphium idaeoides

Species of butterfly Graphium idaeoides Hewitson's figure (top) in Illustrations of new species of exotic butterflies Conservation status Vulnerable  (IUCN 2.3)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Order: Lepidoptera Family: Papilionidae Genus: Graphium Species: G. idaeoides Binomial name Graphium idaeoidesHewitson, 1855 Subspecies Graphium idaeoides idaeoides Graphium idaeoides neergaardi (Page & Treadaway, 2...

 

Eric Holcomb

Governor of Indiana since 2017 Eric Holcomb51st Governor of IndianaIncumbentAssumed office January 9, 2017LieutenantSuzanne CrouchPreceded byMike Pence51st Lieutenant Governor of IndianaIn officeMarch 3, 2016 – January 9, 2017GovernorMike PencePreceded bySue EllspermannSucceeded bySuzanne CrouchChair of the Indiana Republican PartyIn officeJanuary 3, 2011 – July 22, 2013Preceded byJ. Murray ClarkSucceeded byTim Berry Personal detailsBornEric Joseph Holcomb (1968-05-0...

 

Ercole e Onfale (Boucher)

Ercole e OnfaleAutoreFrançois Boucher Data1735 circa Tecnicaolio su tela Dimensioni90×84 cm UbicazioneMuseo Puškin delle belle arti, Mosca Ercole e Onfale (in francese: Hercule et Omphale; in russo Геркулес и Омфала?, Gerkules i Omfala) è un dipinto a olio su tela realizzato dal pittore francese François Boucher nel 1735 circa e conservato al Museo Puškin delle belle arti di Mosca.[1][2] Indice 1 Soggetto 2 Descrizione 3 Note 4 Bibliografia 5 Alt...

Saab 32 Lansen

Saab 32 Lansen (artinya Lance) adalah dua kursi, pesawat tempur serang transsonic tinggi sayap rendah (low wing) diproduksi oleh SAAB dari 1955 sampai 1960 untuk Angkatan Udara Swedia (Flygvapnet). Selama sepanjang umur operasionalnya, Saab 32 juga menjabat sebagai pesawat tempur, pesawat pengintai, pesawat peperangan elektronik dan pesawat sasaran-tunda. Spesifikasi (J 32B) Karakteristik umum Kru: 2 Panjang: 14,94 m (49 ft 0 in) Lebar sayap: 13,0 m (42 ft 8 in) Tinggi: 4,65 m (15 ft 3 in) A...

 

Nitrendipine

Antihypertensive drug of the calcium channel blocker class NitrendipineClinical dataTrade namesBaypressAHFS/Drugs.comInternational Drug NamesRoutes ofadministrationBy mouthATC codeC08CA08 (WHO) Pharmacokinetic dataBioavailability60–70%Protein binding98%MetabolismHepatic (completely)Onset of action1–2 hoursElimination half-life8–24 hoursExcretionUrine (30%)Identifiers IUPAC name (RS)-3-Ethyl 5-methyl 2,6-dimethyl-4-(m-nitrophenyl)-1,4-dihydropyridine-3,5-dicarboxylate CAS Numbe...