Ranowie

Duński biskup Absalon niszczy posąg słowiańskiego boga Świętowita w Arkonie - obraz Lauritsa Tuxena
Rekonstrukcja grodu w Arkonie
Wał grodu Arkona
Świętowit w kościele w Altenkirchen

Ranowie, inaczej Rugianie (z niem.) albo Rujanie (w dial. rugijskim Rȯjane, Rāne[1]), zachodniosłowiańskie plemię połabskie zamieszkujące we wczesnym średniowieczu od około VII wieku wyspę Rugię (połabskie Rana) i pobliskie ziemie na stałym lądzie między rzekami Recknitz i Ryck (obecnie Meklemburgia-Pomorze Przednie w Niemczech). Plemię miało dwie stolice: władyki świeckiego w Charenzie oraz żercy kultu pogańskiego boga Świętowita (połabski Svątevit czytaj swantewit) w Arkonie – jednym z najważniejszych sanktuariów Słowiańszczyzny zachodniej.

Nazwa

Według Jürgena Udolpha nazwa "Ranowie" jest błędem typograficznym średniowiecznego kopisty, w którym w jedynym oryginalnym źródle nazewnictwa Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum Adama z Bremy, które zachowało się jedynie w kopiach, nazwy "Rugianie" lub "Rujanie” zostały skrócene do "Rani"[2][3].

Ustrój, kultura i religia

Książęta Ranów rządzili z grodu Charenza, które dawniej błędnie utożsamiano z grodziskiem w pobliżu Garz, ale zgodnie z wynikami nowszych badań główne stolice Ranów mieściły się w grodzie Charenza położonym w pobliżu Venz i na górze Rugard (Ruygard) niedaleko dzisiejszego Bergen[4]. Oprócz księcia istniała na Rugii wpływowa kasta słowiańskich kapłanów posiadająca duże majątki i ponadregionalne wpływy. Kapłani mieli dostęp do darów składanych przez pielgrzymów przybyłych do Arkony i zarządzali 300 osobową drużyną wojowników broniącą świątyni w Arkonie. Nie jest wykluczone, że kapłani mieli w wielu sprawach decydujący głos na wyspie i ustrój Ranów miał charakter teokracji[5].

Religia politeistyczna Ranów obejmowała wielu wielogłowych bogów, których czczono w różnych świątyniach jako ponadnaturalnej wielkości drewniane posągi. Centrum religijne tworzył kompleks świątynny Arkona, w którym czczono czterogłowego głównego boga Svantevita, którego umieszczono w niewielkiej świątyni oraz przyozdobiono tuniką, mieczem i pucharem.

Po zniszczeniu Radogoszczy (Rethry) w latach 1068/69 to Arkona stała się centrum religijnym pogańskich Słowian znad Morza Bałtyckiego. Innymi ważnymi bogami byli Rugiewit (bóg wojny z 7 głowami), Porenut i Porewit, których trzy świątynie znajdowały się w Charenzie. Inni bogowie to Tjarnanglofi i Pizamar ze świątyni w Sagard[5].

Historia

W roku 954 wybuchło wielkie słowiańskie powstanie antygermańskie koalicji Obodrytów i Wieletów, w którym Ranowie wsparli siły germańskie. Zostali wtedy wspomnieni po raz pierwszy przez Widukinda z Korbei jako Ruani, gdy brali udział w bitwie pod Reknicą po stronie Ottona I i saskiego margrabiego Gero. W 1066 roku wspomniano Kruto jako władcę Ranów, ok. 1100 roku ich władcą był Grines, a ok. 1138 roku Ratysław z dynastii Wisławidów.

W 1093 roku Ranowie musieli złożyć daninę księciu Obodrytów Henrykowi Gotszalkowicowi, który przyjął chrześcijaństwo i podporządkował sobie większość plemion słowiańskich na Połabiu. Jednak chcą zrzucić zależność, w 1100 r. przeprowadzili wyprawę morską, podczas której oblegli obodrycki gród Liubice, poprzedniczkę współczesnej Lubeki, jednak atak ten został odparty[6]. W 1123 r. Ranowie uderzyli ponownie i zabili Waldemara, syna księcia Henryka. Kiedy w latach 1123/24 armia Obodrytów dowodzona przez Henryka dotarła na terytorium Ranów, ich kapłani zostali zmuszeni do wystąpienia o pokój w zamian za okup. Po śmierci Henryka w 1127 roku, Ranowie zaatakowali i zniszczyli Liubice w 1128 roku co doprowadziło do ucieczki obodryckiego księcia Świętopełka[6]. W roku 1130 wyspa została opanowana przez Bolesława Krzywoustego, który wykorzystał flotą użyczoną od księcia duńskiego Magnusa. Do walk nie doszło, ponieważ Ranowie bez walki uznali zwierzchnictwo księcia Bolesława[7]. W 1135 polską władzę na Rugii uznał w Merseburgu cesarz rzymski Lotar III[8].

Z powodu nękających napadów Ranów na zagrożone przez to wyludnieniem wyspy duńskie, na początku XII wieku Duńczycy podjęli kilka prób przełamania dominacji Ranów na południowym Bałtyku. W 1136 Duńczycy pod wodzą Eryka II Pamiętliwego poprzez odcięcie dostępu do wody zdobyli Arkonę i zmusili Ranów do złożenia obietnicy przyjęcia chrześcijaństwa i ochrzczenia – jednak Ranowie powrócili do pogańskich wierzeń, gdy wojska duńskie opuściły Rugię.

W 1147 roku flota Ranów zaatakowała flotę duńską podczas krucjaty połabskiej.

W 1157 roku potężną flotę Ranów liczącą 1500 okrętów zniszczył sztorm, co postanowili wykorzystać Duńczycy. W 1160 roku wyruszyła pierwsza duńska zbrojna krucjata na Rugię, którą dowodził biskup Absalon i król Waldemar I. Z powodu niewielkich postępów, Duńczycy ponawiali najazdy przez 8 lat, aż w 1168 udało im się zająć Arkonę. Wg kronikarza Saxo Gramatyka 12 czerwca oddziały duńskiego króla Waldemara I i wspierających ich Pomorzan podczas oblężenia zdołały podpalić bramę grodu Arkona, co doprowadziło do kapitulacji broniących się Ranów. Następnie król Waldemar I i biskup Absalon rozkazali spalić najważniejszą pogańską świątynię Słowian – sanktuarium Świętowita, zagarniając jako łup wojenny jego skarbiec składający się z ofiar wiernych, narzucili trybut i wzięli zakładników spośród dzieci możnych. Po wstrząsie jaki wywołał upadek Arkony, kilka dni później bez walki poddała się biskupowi Absalonowi pod grodem Charenza licząca 6 tys. wojowników armia Ranów oraz gród Gardziec (Garz) i gród Ruygard (Rugard) koło Bergen (Góry). W Charenzie Duńczycy zniszczyli trzy świątynie słowiańskie. Ranowie zostali przymusowo ochrzczeni, a ich terytorium na wyspie włączono do diecezji Roskilde bullą papieża Aleksandra III w roku 1169. Ówcześni książęta Ranów bracia Jaromar I i Tesław, złożyli hołd królowi Waldemarowi i stali się pierwszymi wasalnymi wobec Danii książętami rugijskimi. Od tego czasu Ranowie walczyli po stronie Duńczyków przeciwko Pomoranom, w rezultacie czego do 1186 roku całe Pomorze Zachodnie stało się duńskie. W celu zaprowadzenia chrześcijaństwa na Rugii i części ziem Ranów na stałym lądzie założono klasztory Bergen, Hilda i Neuenkamp. Prowadzono też osadnictwo Sasów. Po śmierci Jaromira I w 1218 roku władzę objął jego syn Barnuta, jednak zrezygnował w 1221 roku z władzy i przekazał ją swemu młodszemu bratu Wisławowi I (1193-1256). Po nim rządził Jaromir II (1218-1260). Jego następcą został Wisław II (1240-1302), Po jego śmierci rządzili synowie Wisław III (1265-1325) i Sambor (1267-1304). Po śmierci Sambora rządził Wisław III, po którego śmierci w 1325 roku wymarł ród Wisławidów.
W roku 1170 Waldemar i Absalon rozbili kolejny pogański gród – leżący nieco dalej na wschód Dievenow (Dziwnów?) na Wolinie.

Ostatnia kobieta władająca językiem Ranów, Hulicina, mieszkająca na Rugii zmarła w 1404 roku.

Zobacz też

Przypisy

  1. Tadeusz Milewski. Pierwotne nazwy wyspy Rugji i słowiańskich jej mieszkańców. „Slavia Occidentalis”. IX, s. 292-306, 1930. 
  2. Rügen. Namenkundliches [w:] Reallexikon der Germanischen Altertumskunde, Bd. 25, Berlin - New York 2003, s. 417–421
  3. Jerzy Nalepa, Arkona and Rügen. A Linguistic contribution to our knowledge of Nordic and West Slav Contacts in the early Middle Ages, [w:] Mediaeval Scandinavia 10,1977, s.96-121
  4. Sven Wichert, Beobachtungen zu Karentia auf Rügen im Mittelalter. In: Baltische Studien – Pommersche Jahrbücher für Landesgeschichte. Neue Folge Bd. 91, Verlag Ludwig, Kiel 2006, ISBN 3-937719-35-0, s. 31–38
  5. a b Fred Ruchhöft, Arkona. Glaube, Macht und Krieg im Ostseeraum, Schwerin 2018, ISBN 978-3-935-77056-9
  6. a b Joachim Herrmann, Die Slawen in Deutschland, Akademie-Verlag Berlin, 1985, s.268, 367
  7. Edmund Kosiarz, „Wojny na Bałtyku X-XIX w.”, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978, str. 38.
  8. Jerzy Krasuski, Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 51, ISBN 978-83-04-04985-7, OCLC 750890813.

Bibliografia

  • Fred Ruchhöft, Arkona - święte miejsce Słowian Zachodnich, [w:] Słowianie Połabscy, wyd. Triglav
  • Robert F. Barkowski, Rugia 1168

Linki zewnętrzne

Read other articles:

جبور الدويهي جبور الدويهي في عرض إحدى رواياته. معلومات شخصية الميلاد 5 يناير 1949[1]  زغرتا  الوفاة 23 يوليو 2021 (72 سنة)   إهدن[1]  مواطنة لبنان  الحياة العملية المدرسة الأم جامعة باريس 3 - السوربون الجديدةالجامعة اللبنانية  المهنة كاتب،  ومترجم،  وناقد ...

 

Extinct order of insects CaloneurodeaTemporal range: Moscovian–Triassic PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Caloneura dowsoni fossil Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Infraclass: Neoptera Cohort: Polyneoptera Order: †CaloneurodeaMartynov, 1938 Families See text Caloneurodea is an extinct order of polyneopteran neopteran insects in the superorder Orthopterida.[1] The Caloneurodea are known from fossils found in North America...

 

Questa voce o sezione sull'argomento piazze non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Piazza del PopoloPiazza del Popolo vista dal PincioLocalizzazioneStato Italia CittàRoma QuartiereCampo Marzio (rione) Informazioni generaliTipopiazza Superficie17 100 m2 ProgettistaGiuseppe Valadier Costruzione1818 CollegamentiIntersezioniVia del Babuin...

Papaye Intérieur d’une Papaye. Plante Papayer Espèce Carica papaya. Origine Mexique modifier  Melon des tropiques, Figuier des îles Papayes. Papayes sur l'arbre. Papayes conditionnées en filets La papaye est le fruit comestible du papayer (Carica papaya), un arbre originaire du Mexique. Description La papaye est une baie[1] ovoïde ou arrondie, de 21 à 31 cm de long, dont la pulpe est comestible. Elle pèse environ 1 kg (et parfois jusqu'à 5 kg). Elle renferme de ...

 

City in Razavi Khorasan province, Iran For the administrative division of Razavi Khorasan province, see Nishapur County. This article may need to be rewritten to comply with Wikipedia's quality standards. You can help. The talk page may contain suggestions. (January 2023) City in Razavi Khorasan, IranNishapur نیشابورRaēvant (رَئِوَنْت),[1] Abarshahr (اَبَرشهر), Shadiyakh (شادیاخ)[2]CityNeyshabur From top to bottom & from left to right:Mausole...

 

Wheelchair curling at the Winter ParalympicsGoverning bodyWCFEvents2 (mixed)Games 1976 1980 1984 1988 1992 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 Medalists Wheelchair curling tournaments have been staged at the Paralympic Games since the Winter Paralympic Games in 2006 in Turin. The tournaments are staged for mixed gender teams. Canada has been the most successful team in the tournaments, winning three of five gold medals. Participating nations The final placement for each team in each tour...

2020 South Carolina Education Lottery 200 Race details Race 15 of 23 of the 2020 NASCAR Gander RV & Outdoors Truck SeriesDate September 6, 2020Official name South Carolina Education Lottery 200Location Darlington, South Carolina, Darlington RacewayCourse Permanent racing facility1.366 mi (2.198 km)Distance 152 laps, 207.632 mi (334.096 km)Scheduled Distance 147 laps, 200.802 mi (323.159 km)Average speed 109.536 miles per hour (176.281 km/h)Pole positionDriver Brett Moffitt GMS Racing...

 

Radio station in Raleigh, North CarolinaWKIX-FMRaleigh, North CarolinaBroadcast areaRaleigh–DurhamResearch TriangleFrequency102.9 MHzBrandingKIX 102ProgrammingFormatClassic hitsOwnershipOwnerCurtis Media Group(FM 102.9 LLC)Sister stationsWBBB, WKJO, WKIX, WKXU, WPLW-FM, WPTF, WQDR, WQDR-FMHistoryFirst air dateJuly 1, 1998 (1998-07-01) (as WWND)Former call signsWWND (1998–2001)WWMY (2001–2010)[1]Call sign meaningKix (branding)Technical information[2]Licensi...

 

Buddhist temple in Bahan Township, Yangon Ngahtatgyi Buddha TempleReligionAffiliationTheravada BuddhismLocationLocationBahan Township, YangonCountryMyanmarShown within MyanmarGeographic coordinates16°48′30″N 96°09′45″E / 16.808389°N 96.162613°E / 16.808389; 96.162613ArchitectureFounderPrince MinyedeippaCompleted1558; 466 years ago (1558) Ngahtatgyi Buddha Temple (Burmese: ငါးထပ်ကြီးဘုရားကြီး) is a Budd...

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/(英文) 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表(英语:Representatives of the President of Ukraine) 总...

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: 254th Combat Communications Group – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2012) (Learn how and when to remove this message) 254th Combat Communications Group254th Combat Communications Group emblemActive1952 – presentCountryUnited StatesBranch...

 

La Virgen y el Niño con san Juan Bautista, óleo sobre lienzo, 99 x 73,9 cm, Londres, National Gallery. Valerio Castello (Génova, 1624–17 de febrero de 1659) fue un pintor italiano del siglo XVII, un miembro destacado del barroco genovés. Biografía Fue el hijo más joven de Bernardo Castello, que murió cuando Valerio tenía apenas seis años. Quedó bajo la tutela de su hermano mayor Torquato, que intentó encaminarlo hacia el estudio de las letras. Sin embargo, mostró ya con jov...

Leader of the House of the Maharashtra Legislative Councilसभागृह नेते महाराष्ट्र विधान परिषदSeal of MaharashtraFlag of IndiaIncumbentDevendra Fadnavis Deputy Chief Ministersince 17 August 2022Maharashtra Legislative CouncilStyleThe HonourableMember of Council of ministers Cabinet Maharashtra Legislature Reports toGovernment of MaharashtraResidenceMumbai, IndiaSeatMaharashtra LegislatureAppointerChief Minister of Maharashtra &am...

 

Swiss mountain climber For other people named Ray Lambert, see Ray Lambert (disambiguation). Swiss Himalaya Expedition 1952 Raymond Lambert (18 October 1914 – 24 February 1997) [1] [2] was a Swiss mountaineer who together with Sherpa Tenzing Norgay reached an altitude of 8611 metres[3] (just 237 metres from the summit) of Mount Everest, as part of a Swiss Expedition in May 1952. At the time it was the highest point that a climber had ever reached. There was a second ...

 

أونديانو مايينكو (بالإسبانية: Alberto Undiano Mallenco)‏  معلومات شخصية الميلاد 8 أكتوبر 1973 (العمر 50 سنة)بنبلونة مواطنة إسبانيا  الحياة العملية المهنة عالم اجتماع،  وحكم كرة قدم  اللغات الإسبانية  الرياضة كرة القدم  المواقع IMDB صفحته على IMDB  تعديل مصدري - تعديل   ألب...

الدوري اللاتفي الممتاز 2014 تفاصيل الموسم الدوري اللاتفي الممتاز  النسخة 40،  و24  البلد لاتفيا  التاريخ بداية:22 مارس 2014  نهاية:16 نوفمبر 2014  المنظم اتحاد لاتفيا لكرة القدم  البطل نادي فنتسبيلس  مباريات ملعوبة 180   عدد المشاركين 10   الدوري اللاتفي الممتا...

 

Questa voce sull'argomento calciatori israeliani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Maharan RadiNazionalità Israele Altezza181 cm Calcio RuoloCentrocampista Squadra Bnei Sakhnin CarrieraSquadre di club1 2001-2002 Maccabi Tel Aviv? (?)2002-2004Maccabi Kafr-Kanna? (?)2004-2006 Hapoel Ashkelon? (?)2006-2008 Maccabi Herzliya65 (8)2008-2010 Bnei Yehuda57 (3)2010-2...

 

Public university in Philadelphia, Pennsylvania, US Temple UniversityFormer namesThe Baptist Temple (1884-1888)The Temple College of Philadelphia (1888-1907)Philadelphia Dental College (1863-1907)Pennsylvania School of Horticulture for Women (1910-1958)Pennsylvania College of Podiatric Medicine (1963-1998)MottoPerseverantia Vincit (Latin)Motto in EnglishPerseverance ConquersTypePublic state-related research universityEstablishedMay 12, 1888; 136 years ago (May 12, 1888) (off...

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Lecture Notes in Computer Science – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2024) Academic journalLecture Notes in Computer ScienceDisciplineComputer scienceLanguageEnglishEdited byGerard Goos, Juris HartmanisPublication detailsHistory...

 

この項目には放送または配信開始前の番組に関する記述があります。 ウィキペディアはニュース速報でも宣伝サイトでもありません。方針に従い独自研究の予測などは載せず、信頼の可能である出典を明記した上で正確な記述を心がけてください。また、特に重要と思われることについてはウィキニュースへの投稿も検討してください。(2023年3月) 注意事項: 公式�...