PROFILPELAJAR.COM

Puzur-Aszur II (akad. Puzur-Aššur^[1]^[2], tłum. „Ochroną jest bóg Aszur”^[3]) – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Sargona I, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 36 władca Asyrii^[2]. Jego panowanie datowane jest na lata ok. 1880–1873 p.n.e.^[4] lub ok. 1877–1870 p.n.e.^[5]

Tytulatura

Nie są znane wprawdzie żadne inskrypcje tego władcy, ale w jednym z tekstów z Kanesz nazywany jest on „władcą” (akad. rubā'um)^[1], a w innym „zarządcą” (sum. ugula, zapisywane PA, akad. waklum)^[6].

Dynastia

Puzur-Aszur II jest siódmym znanym władcą Aszur należącym do tzw. „dynastii Puzur-Aszura I”. Nie są znane wprawdzie żadne inskrypcje tego władcy, które podawałyby imię jego ojca lub wymieniały jego przodków, ale w Asyryjskiej liście królów przedstawiany jest on jako „Puzur-Aszur, syn Sargona”^[2]. Dodatkowo w tekstach z Kanesz, pochodzących z czasów panowania jego ojca, Sargona I, nazywany jest on „synem władcy (rubā'um)” i „synem zarządcy (waklum)”^[1]. Zgodnie z Asyryjską listą królów następcą Puzur-Aszura II miał być jego syn Naram-Sin^[2].

władcy z dynastii Puzur-Aszura I	pokrewieństwo	lata panowania według Veenhofa^[4]	lata panowania według Barjamovica, Hertela i Larsena^[5]	uwagi
Puzur-Aszur I	-	początek XX w. p.n.e.	początek XX w. p.n.e.	najprawdopodobniej założyciel dynastii^[1]
Szalim-ahum	syn Puzur-Aszura I	początek XX w. p.n.e.	początek XX w. p.n.e.	we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Puzur-Aszura”^[7]
Ilu-szuma	syn Szalim-ahuma	?-1974 p.n.e.	?-1971 p.n.e.	we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Szalim-ahuma”^[8]
Eriszum I	syn Ilu-szumy	1974-1935 p.n.e.	1972-1933 p.n.e.	we własnych inskrypcjach nazywa siebie „synem Ilu-szumy”^[9]
Ikunum	syn Eriszuma I	1934-1921 p.n.e.	1932-1918 p.n.e.	we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Eriszuma”^[10]
Sargon I	syn Ikunuma	1920-1881 p.n.e.	1917-1878 p.n.e.	we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Ikunuma”^[11]
Puzur-Aszur II	syn Sargona I	1880-1873 p.n.e.	1877-1870 p.n.e.	nazywany „synem Sargona” w Asyryjskiej liście królów^[2]
Naram-Sin	syn Puzur-Aszura II	1872-1829/1819 p.n.e.	1869-? p.n.e.	nazywany „synem Puzur-Aszura” w Asyryjskiej liście królów^[2]
Eriszum II	syn Naram-Sina	1828/1818-1809 p.n.e.	?-1809 p.n.e.	nazywany „synem Naram-Sina” w Asyryjskiej liście królów^[2]

Długość i lata panowania

Długość panowania Puzur-Aszura II podana była pierwotnie w Asyryjskiej liście królów, ale zachowane jej kopie B i C są uszkodzone w tym właśnie miejscu^[2]. Ustalenie długości panowania tego władcy stało się możliwe dzięki odnalezieniu w asyryjskiej kolonii handlowej w Kanesz tekstu Kt 92/k 0193, który okazał się być jedną z kopii tzw. listy eponimów z Kültepe (ang. Kültepe Eponym List, w skrócie KEL)^[5]^[12]. W tekście tym, znanym jako KEL A, panowaniu Puzur-Aszura II przyporządkowanych zostało 8 zmieniających się co rok asyryjskich urzędników limmu (eponimów)^[6]. W oparciu o informacje pochodzące z listy eponimów z Kültepe (KEL) oraz kroniki eponimów z Mari (ang. Mari Eponym List, w skrócie MEL), w korelacji z informacjami pochodzącymi z Asyryjskiej listy królów, Veenhof zaproponował 8-letni okres panowania Puzur-Aszura II i wydatował go na lata 1880-1873 p.n.e. (chronologia średnia)^[4]. Barjamovic, Hertel i Larsen, w swej poprawionej liście eponimów (ang. Revised Eponym List, w skrócie REL), również zaproponowali 8-letni okres panowania Puzur-Aszura II, przypisując mu 8 eponimów i datując jego panowanie na lata 1877-1870 p.n.e. (chronologia średnia)^[5].

Panowanie

Zdaniem Veenhofa Puzur-Aszur II objął tron miasta-państwa Aszur będąc już w podeszłym wieku^[1]. Nie są znane żadne inskrypcje tego władcy, ale jest on wspominany w tekstach z asyryjskiej kolonii handlowej w Kanesz (faza kārum Kanesz II)^[1]. W inskrypcji późniejszego władcy asyryjskiego Aszur-rem-niszeszu (1408-1401 p.n.e.) Puzur-Aszur II wymieniany jest (obok Kikkii, Ikunuma i Sargona I) jako jeden z wczesnych budowniczych murów obronnych miasta Aszur^[13].

Lista eponimów z czasów panowania Puzur-Aszura II

eponimowie przyporządkowani Puzur-Aszurowi II w poprawionej liście eponimów (REL)^[5]	rok sprawowania urzędu (według Barjamovica, Hertela i Larsena)^[5]
Aszur-nada, syn Puzur-Anny	1877 p.n.e.
Kubija, syn Karriji	1876 p.n.e.
Ili-dan, syn Elali	1875 p.n.e.
Silulu, syn Uku	1874 p.n.e.
Aszur-nada, syn Ili-binanni	1873 p.n.e.
Ikun-pi-Isztar, syn Ikuy/Ikunuma	1872 p.n.e.
Buzutaja, syn Szuli	1871 p.n.e.
Innaja, syn Amuraji	1870 p.n.e.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f M.P. Streck, Puzur-Aššur, w: Reallexikon ..., s. 128.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h A.K. Grayson, Königslisten ..., s. 105.
↑ hasło puzru, The Assyrian Dictionary, tom 12 (P), The Oriental Institute, Chicago 2005, s. 558.
↑ ^a ^b ^c K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 29.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Old Assyrian limmu lists. cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).
↑ ^a ^b Tekst kt 92/k 0193 (KEL A) w bazie danych CDLI. cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-09-05]. (ang.).
↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 14.
↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 17.
↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 19.
↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 41.
↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 46.
↑ The Old Assyrian Limmu List (Manuscript A). cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-09-05]. (ang.).
↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 101.

Bibliografia

A.K. Grayson, Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia BC (to 1115 BC), tom I z serii The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods (RIMA 1), University of Toronto Press 2002.
A.K. Grayson, Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 86–135.
M.P. Streck, Puzur-Aššur, w: Reallexikon der Assyriologie, tom XI (Prinz, Prinzessin - Samug), Walter de Gruyter, Berlin - New York 2006-2008, s. 128-129.
K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian Period, Academic Press Fribourg 2008.