Adasi

Adasi (Adāsi, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ma-da-si, znaczenie imienia nieznane)[1] – wczesny, słabo znany król Asyrii (koniec XVIII w. p.n.e.), wymieniany w Asyryjskiej liście królów i Synchronistycznej liście królów. Był jednym z siedmiu samozwańczych królów, którzy walczyli ze sobą o pełnię władzy w Asyrii w okresie zamętu i wojen domowych, jaki nastąpił po upadku amoryckiej dynastii Szamszi-Adada I. Sytuacja polityczna w państwie ustabilizowała się dopiero wraz z objęciem tronu przez króla Bel-bani, syna Adasiego. Panujący tysiąc lat później władcy z dynastii Sargonidów uważali Adasiego za legendarnego protoplastę swego rodu i wymieniali go - jako ojca Bel-baniego - w swych inskrypcjach.

Asyryjska lista królów podaje, że po rządach Szamszi-Adada I (1814-1782 p.n.e.) i jego syna Iszme-Dagana I (1781-1741? p.n.e.) wybuchła w Asyrii wojna domowa, w której walczyło ze sobą o władzę siedmiu samozwańczych królów, nazywanych „synami nikogo”. Adasi miał być jednym z nich:

Aszur-dugul, syn nikogo, bez prawa do tronu, panował 6 lat. Za czasów Aszur-dugula, syna nikogo, Aszur-apla-idi, Nasir-Sin, Sin-namir, Ipqi-Isztar, Adad-salulu (i) Adasi, sześciu królów, synów nikogo, panowało na początku jego krótkich rządów[2]

fragment z Asyryjskiej listy królów

Zgodnie z tym samym źródłem na tron asyryjski wstąpił następnie Bel-bani, syn Adasiego, który panować miał przez 10 lat[2][3]. Po nim rządzili kolejno dalsi potomkowie Adasiego, m.in. dwaj jego wnukowie: Libaja i Bazaja[2][3].

Adasi wzmiankowany jest również w Synchronistycznej liście królów, dziele wymieniającym w dwóch paralelnych kolumnach imiona królów asyryjskich i babilońskich. Imię współczesnego mu króla babilońskiego nie zachowało się, ale wiadomo, iż musiał być nim któryś z królów z I dynastii z Kraju Nadmorskiego (Damqi-iliszu?), gdyż dalej to samo źródło podaje, iż babilońskim królem współczesnym Bel-baniemu, synowi Adasiego, był Iszkibal z I dynastii z Kraju Nadmorskiego[4].

Nie są znane żadne inskrypcje Adasiego[5], ale do króla tego jako do swojego odległego przodka odwoływali się wielokrotnie władcy z dynastii Sargonidów[1][6]. Asarhaddon ( 681–669 p.n.e.) w swych inskrypcjach nazywa siebie „potomkiem (li-ip-li-pi) Bel-baniego, syna Adasiego, króla Asyrii”, „potomkiem wiecznej (dynastii) Bel-baniego, syna Adasiego, króla Asyrii”, czy też „nasieniem władzy królewskiej (NUMUN LUGAL-u-ti) z wiecznej dynastii Bel-baniego, syna Adasiego, który ustanowił władzę królewską w Asyrii”[1]. Aszurbanipal (669-627? p.n.e.), syn Asarhaddona, mówiąc o Sargonie II (722–705 p.n.e.), swym pradziadzie, nazywa go „ojcem ojca mojego naturalnego ojca, potomkiem Bel-baniego, syna Adasiego (ŠÀ.BAL.BAL mEN-ba-ni DUMU ma-da-si)”[1]. Z kolei Szamasz-szuma-ukin, król Babilonii i brat Aszurbanipala, w swej inskrypcji dotyczącej prac renowacyjnych przy świątyni E-zida w Borsippie nazywa siebie „nasieniem władzy królewskiej (zēr šarrûti) z wiecznej dynastii Bel-baniego, syna Adasiego, latorośli miasta Aszur”[6].

Przypisy

  1. a b c d Waters M., Adāsi, w: Radner K. (red.), The Prosopography ..., s. 43.
  2. a b c Glassner J.-J., Mesopotamian ..., s. 139.
  3. a b Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon ..., s. 106-107.
  4. Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon ..., s. 117.
  5. Grayson A.K., Assyrian Royal ..., s. 30.
  6. a b Brinkman J.A., Bēl-bāni, w: Radner K. (red.), The Prosopography ..., s. 288-289.

Bibliografia

  • Brinkman J.A., Bēl-bāni, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/II (B-G), 1999, s. 288-289.
  • Glassner J.-J., Mesopotamian Chronicles, Society of Biblical Literature, Atlanta 2004.
  • Grayson A.K., Assyrian Royal Inscriptions, tom I (From the Beginning to Ashur-resha-ishi I), seria Records of the Ancient Near East (RANE), Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1972.
  • Grayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 86-135.
  • Waters M., Adāsi, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 43.