Obraz uzyskany w ultrasonografii widoczny w czasie rzeczywistym na ekranie urządzenia
Ultrasonografia 3D ruchów 12-tygodniego płodu
Położnicze badanie ultrasonograficzne, położnicze badanie USG jest obecnie standardem badania kobiety w ciąży. W prawidłowo przebiegającej ciąży obejmuje trzy badania:
w 11.-14. tygodniu ciąży (Hbd)
w 20. Hbd (±2)
w 30. Hbd (±2).
Obrazowanie płodu jest już możliwe od 4.-5. Hbd. Badanie USG płodu jest bezpieczne, zaleca się jednak wykonywać je tylko ze ścisłych wskazań medycznych, zgodnie z zasadą ALARA (ang. as low as reasonably achievable ).
Parametry oceniane w standardowym badaniu płodu
czynność serca płodu (FHR)
liczba i położenie płodu (płodów)
jakościowa lub półilościowa ocena objętości płynu owodniowego
lokalizacja łożyska , ocena jego wyglądu i położenia względem ujścia wewnętrznego kanału szyjki macicy
ocena sznura pępowinowego
wiek ciążowy
masa ciała płodu
obrazowanie wewnętrznych narządów płciowych matki
budowa płodu
Badanie ultrasonograficzne do 10. Hbd
Płód w 5. Hbd.
Badanie USG we wczesnej ciąży zalecane jest w przypadku podejrzenia poronienia zagrażającego i jest niezbędne dla wczesnego rozpoznania ciąży ektopowej [1] .
Wskazania do badania USG w tym okresie:
potwierdzenie ciąży wewnątrzmacicznej
ocena wieku ciążowego
rozpoznanie lub ocena ciąży wielopłodowej
stwierdzenie czynności serca płodu
podejrzenie ciąży ektopowej
określenie przyczyny krwawienia z macicy
określenie etiologii bólu w miednicy
jako badanie pomocnicze w przypadku punkcji kosmówki, transferu zarodka, określania położenia i usuwania wkładki wewnątrzmacicznej
ocena zmian w narządach miednicy matki i (lub) nieprawidłowości budowy narządu rodnego
podejrzenie ciąży zaśniadowej .
W tym okresie badanie ma na celu:
uwidocznienie i określenie położenia jaja płodowego
ocena wieku ciążowego
uwidocznienie czynności serca płodu
ocena rozwoju ciąży
ocena liczby zarodków, kosmówkowości i owodniowości ciąży.
Badanie ultrasonograficzne między 11. a 14. Hbd
USG płodu w 10. Hbd.
Badanie USG płodu między 11. a 14 Hbd wykonywane jest sondą dopochwową lub brzuszną.
Wskazania do badania USG w II i III trymestrze[2]
dokładna ocena wieku ciążowego (pomiar CRL)
ocena wzrostu płodu
diagnostyka krwawień z dróg rodnych
ból brzucha albo ból zlokalizowany w miednicy,
niewydolność cieśniowo-szyjkowa
ocena położenia płodu
diagnostyka ciąży wielopłodowej
jako badanie pomocnicze w czasie amniocentezy
stwierdzenie istotnej różnicy między wielkością macicy a wiekiem ciążowym
ocena guza w miednicy mniejszej
podejrzenie ciąży zaśniadowej
jako badanie pomocnicze podczas zakładania szwu okrężnego na szyjkę macicy
podejrzenie ciąży ektopowej
podejrzenie ciąży obumarłej
podejrzenie nieprawidłowości budowy macicy
ocena dobrostanu płodu
podejrzenie nieprawidłowej objętości płynu owodniowego (małowodzie lub wielowodzie )
podejrzenie oddzielenia się łożyska
jako badanie pomocnicze w przypadku zewnętrznego obrotu płodu na główkę
przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego (PROM) i (lub) poród przedwczesny,
nieprawidłowe wyniki oznaczeń markerów biochemicznych
długofalowa obserwacja wrodzonych wad płodu
długofalowa obserwacja położenia łożyska w przypadku podejrzenia łożyska przodującego
wady wrodzone płodu w poprzednich ciążach
ocena dobrostanu płodu w późnym okresie ciąży.
Obraz ultrasonograficzny 3D ruchów płodu po 12 tygodniach ciąży
Parametry oceniane w badaniu między 11. a 14. Hbd
ocena budowy jaja płodowego:
echo płodu
stwierdzenie prawidłowej budowy pęcherzyka żółtkowego (do końca 12. Hbd)
stwierdzenie prawidłowej budowy owodni i kosmówki
kosmówkowatość (liczba kosmówek) w ciąży wielopłodowej
ocena czynności serca płodu (FHR)
długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL)
wymiar dwuciemieniowy główki płodu (BPD)
ocena anatomii płodu.
przezierności karkowej (NT)
oceny obecności i pomiar kości nosowej (NB).
Wykonanie badania USG między 11. a 14. tygodniem ciąży z oceną przezierności karkowej (NT) oraz kości nosowej (NB) i innymi markerami zespołów wad wrodzonych powinno się odbyć w ośrodku referencyjnym według zasad Fetal Medicine Foundation.
Badanie ultrasonograficzne między 18. a 22. Hbd
Badanie USG w tym okresie pozwala na precyzyjną ocenę anatomii płodu i rozpoznanie wad płodu.
Wady wrodzone rozpoznawane po 20. Hbd:
Badanie ultrasonograficzne serca płodu
Badanie to powinno obejmować ocenę:
zawartości klatki piersiowej płodu
wielkości i położenia serca płodu
symetrii przedsionków, komór i ich połączeń
połączeń między komorami w wielkimi naczyniami
skrzyżowania wielkich naczyń.
Serce badane jest głowicą brzuszną w następujących przekrojach:
poprzeczny przekrój przez klatkę piersiową i górną część jamy brzusznej
przekrój czterołamowy
przekrój trójnaczyniowy
droga wypływu z lewej komory
droga wypływu z prawej komory
oś krótka serca
przekrój przez łuk aorty .
Wrodzone wady serca rozpoznawane po 20. Hbd:
Dokumentacja badania
Zaleca się udokumentowanie przeprowadzonego badania w formie opisowej i fotograficznej lub cyfrowej lub filmowej. Opis wyniku powinien zawierać:
imię i nazwisko ciężarnej
imię i nazwisko operatora
rodzaj aparatu USG
datę
czas trwania ciąży (datę ostatniej miesiączki).
Przypisy
↑ Bręborowicz s.472
↑ Położnicze badanie ultrasonograficzne
Aktualne (2003 r.) wytyczne American Institute of Ultrasound in Medicine
Bibliografia
Badanie ultrasonograficzne w czasie ciąży. W: Jacek Brązert, Krzysztof Szaflik, Marek Pietryga, Dariusz Borowski: Położnictwo i ginekologia . Grzegorz H. Bręborowicz (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL , s. 472-489. 83-200-3082-X.