Poronienie samoistne

abortus
Klasyfikacje
ICD-10	O03
DiseasesDB	29
MedlinePlus	001488
MeSH	D000022

Poronienie (łac. abortus) – wydalenie jaja płodowego przed 22. tygodniem ciąży^[1] (od 23. tyg. mówi się o porodzie przedwczesnym) wskutek wydalenia obumarłego zarodka lub płodu.

• Poronienie zagrażające (abortus imminens, ang. threatened abortion) – oddzielenie się jaja płodowego na niewielkim odcinku, objawia się zwykle bezbolesnym krwawieniem z macicy i czynnością skurczową o niewielkim nasileniu. Rozpoznaje się je przy każdym krwawieniu pochwowym w okresie określonym w definicji poronienia^[2]. Przy leczeniu zachowawczym objawy niekiedy przechodzą, jednak możliwości leczenia są ograniczone. Jeśli objawy nasilają się, rokowanie dla ciąży jest złe.
• Poronienie w toku, nieodwracalne (abortus in tractu, ang. inevitable abortion) – oddzielenie się jaja płodowego na większym odcinku, któremu towarzyszy skracanie się szyjki i rozwarcie jej ujścia wewnętrznego. Poronienie w toku rozpoznawane jest w każdym przypadku pęknięcia błon płodowych przed 22. tygodniem ciąży. Objawia się obfitym krwawieniem i bólem o różnym nasileniu. Postępowaniem z wyboru jest wyłyżeczkowanie jamy macicy.
• Poronienie zatrzymane, chybione (abortus internus, ang. missed abortion) – obumarcie jaja płodowego, po którym nie nastąpiło wydalenie obumarłego płodu w okresie 8 tygodni. Jedynym objawem jest brak powiększania się macicy przez kilka tygodni. Postępowaniem z wyboru jest farmakologiczne indukowanie czynności skurczowej i łyżeczkowanie jamy macicy.
• Poronienie niezupełne, niekompletne (abortus incompletus, ang. incomplete abortion) – obumarcie jaja płodowego, po którym w jamie macicy pozostały resztki utkania łożyskowego.
• Poronienie septyczne (abortus septicus) – poronienie przebiegające z wykładnikami stanu zapalnego narządu rodnego. Stwierdzenie gorączki towarzyszącej poronieniu jest wskazaniem do zastosowania antybiotykoterapii empirycznej szerokospektralnej, zasady postępowania są podobne jak przy leczeniu ostrego zapalenia przydatków.
• Poronienie szyjkowe – roniące się jajo płodowe znajduje się w szyjce macicy, ponieważ zamknięte jest jej ujście zewnętrzne.
• Puste jajo płodowe
• Poronienie nawykowe, nawracające – trzecie i każde następne kolejne poronienie^[1].
• Poronienie zupełne – postać poronienia w której wydaleniu z jamy macicy uległo całe jajo płodowe (płód i kosmówka).

W zależności od źródeł badań:

• Zapłodnienie u człowieka kończy się poronieniem w 30-50% przypadków^[3].
• Poronieniem kończy się około 10–20% rozpoznanych ciąż^[1][2][3].
• Najwięcej ciąż ronionych jest przed implantacją (50%), po 8. tygodniu ciąży już tylko 10%.
• Po 13 tygodniu ryzyko poronienia wynosi 1–2%^[1].
• Badania prospektywne z użyciem bardzo czułych testów wykazują, że 25% ciąż kończy się poronieniem samoistnym przed 6. tygodniem od ostatniej miesiączki^[4][5].
• Do 80% poronień dochodzi w I trymestrze ciąży^[2].

Etiologia poronienia zależna jest od czasu jego wystąpienia:

Przyczyny poronienia występującego w I trymestrze ciąży (wczesne):

• czynniki genetyczne – ok. 50–60% zarodków po poronieniu jest obciążonych aberracją chromosomową^[6],
• zaburzenia trofoblastu,
• wady anatomiczne macicy (zrosty wewnątrzmaciczne).

Przyczyny poronienia występującego w II trymestrze ciąży (późne):

• przyczyny poronień w I trymestrze,
• poważne zakażenia (różyczka, opryszczka, cytomegalia, odra, toksoplazmoza),
• czynniki immunologiczne,
• choroby przewlekłe matki (cukrzyca, niedoczynność tarczycy),
• choroby wirusowe i bakteryjne,
• niewydolność cieśniowo-szyjkowa^[1],
• niewydolność fazy lutealnej,
• czynniki autoimmunologiczne, zespół antyfosfolipidowy,
• nadużywanie leków,
• używki (palenie papierosów, narkotyki),
• złe odżywianie,
• zespół policystycznych jajników,
• wysoki poziom stresu^[7],
• nadużywanie kofeiny (niepewne)^[8][9].

Bradykardia utrzymująca się u płodu w I trymestrze ciąży niemal zawsze poprzedza poronienie^[1]. Innymi wskaźnikami nieprawidłowego rozwoju ciąży i zwiększonego ryzyka jej utraty są: nieprawidłowy wzrost pęcherzyka ciążowego, jego nieregularny kształt, hiperechogenność ścian i wczesne małowodzie. Elementem oceny ultrasonograficznej zagrażającego poronienia o niejasnej wartości predykcyjnej jest obecność krwiaka pozakosmówkowego.

Czułymi wskaźnikami zagrażającego poronienia są estrogeny i β-hCG. W okresie przedkoncepcyjnym w przypadku nawracających poronień istotne są wyniki badań obrazowych narządu rodnego i badanie poziomu przeciwciał antyfosfolipidowych.

W języku polskim nie używa się słowa aborcja w znaczeniu poronienia samoistnego. Zwraca się uwagę na właściwy dobór słów w rozmowach lekarz-pacjentka i lekarz-rodzice w przypadku, gdy ma się do czynienia z kobietą, która poroniła samoistnie. Nawet neutralne słowa medyczne (łyżeczkowanie, czyszczenie jamy macicy, zabieg) mogą zranić kobietę, która przeżywa utratę ciąży. Także termin medyczny wyskrobiny, używany przez lekarzy dla określenia materiału pobranego podczas łyżeczkowania jamy macicy, jest bolesny i nie do zaakceptowania dla kobiety roniącej. Termin medyczny łyżeczkowania jamy macicy o neutralnym charakterze to abrazja^{[potrzebny przypis]}.

W języku łacińskim brakuje rozróżnienia na poronienie i aborcję – występuje tylko słowo abortus. W związku z tym w oficjalnych dokumentach także w przypadku poronienia może zostać wypisane słowo abortus.

Określanie dwóch różnych zagadnień medycznych (poronienia i aborcji) tym samym terminem (aborcja, abortus), mieszanie obu terminów (określanie aborcji jako sztuczne poronienie) oraz używanie tych samych określeń dla czynności medycznych w obu przypadkach (zabieg, łyżeczkowanie, czyszczenie jamy macicy) może prowadzić do rozmycia pojęć, mylenia poronienia z aborcją i błędnego nazywania aborcji poronieniem lub odwrotnie^{[potrzebny przypis]}.

Zamiast abortusa kościół rzymskokatolicki w Polsce promuje tu termin i ideę dziecka utraconego^{[10][11][12][13]}.

Zobacz hasło poronienie w Wikisłowniku

• aborcja
• martwe urodzenie