PROFILPELAJAR.COM

Piotr Choynowski
	; Piotr Choynowski
Data i miejsce urodzenia	27 sierpnia 1885 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	25 listopada 1935 ; Otwock
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	proza, tłumaczenia
	Ważne dzieła
	Ruchome piaski; Kuźnia;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piotr Choynowski (ur. 27 sierpnia 1885 w Warszawie, zm. 25 listopada 1935 w Otwocku) – polski prozaik i tłumacz.

Życiorys

Rodzicami byli Piotr Choynowski (?–1885), adwokat przysięgły^[1] oraz Eugenia z domu Kozłowska h. Boleścic (1860-1926), wnuczka Fortunata Saryusz-Wolskiego^[2].

Uczęszczał do szkół realnych w Uralsku, potem w Samarze, a od 1896 w Warszawie. Po ukończeniu szkoły średniej, wstępuje na wydział chemii Politechniki Warszawskiej, jako student bierze udział w akcji strajkowej. Przenosi się następnie na Politechnikę Lwowską. Rzuca studia politechniczne i w 1908 przenosi się na wydział historyczno-filozoficzny Uniwersytetu w Zurychu. Studia te kontynuuje następnie w latach 1910-1912 na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1910 odznaczony zostaje na konkursie literackim „Tygodnika Ilustrowanego" za nowelę „Barowska". W 1913 wystawia w Teatrze Miejskim w Krakowie „Ruchome piaski"^[3]. W 1914 wstąpił do I Brygady Legionów Polskich. Z powodu złego stanu zdrowia (choroba płuc) zmuszony był opuścić wojsko. Udaje się na kurację do Zakopanego, następnie zaś jedzie do Wiednia. W 1916 osiada na stałe w Warszawie. W latach 1920–1922 redaguje ,,Tygodnik Ilustrowany"Z „Tygodnikiem” współpracuje do 1930. W 1930 otrzymuje nagrodę Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich^[4]. Od listopada 1933 jest członkiem Polskiej Akademii Literatury^[5]^[6].

Był wybitnym nowelistą. W swych realistycznych utworach opisywał świat szlachecki. Nawiązywał do twórczości Henryka Sienkiewicza. Przetłumaczył m.in. Cierpienia młodego Wertera J.W. Goethego. Szereg jego książek przełożono na inne języki.

Po wojnie niemal całkowicie zapomniany. W 1953 wznowiono sztukę Ruchome piaski (wstęp napisał Wacław Kubacki), w 1988 powieść W młodych oczach, a w 1991 Młodość, miłość, awanturę.

Piotr Choynowski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Aleja Zasłużonych -1-18)^[7].

Życie prywatne

W 1916 Piotr Choynowski ożenił się z Hanną Józefą Gebethner (1892-1969)^[8], córką Jana Roberta Gebethnera(1860-1910), księgarza i wydawcy.

Mieli synów Jana i Piotra, uczestników Powstania Warszawskiego^[9].

Siostrą Piotra Choynowskiego była Helena Domańska z d. Choynowska (1885–1944), a Mirosław Lemański (1892-1920) – student prawa Uniwersytetu Warszawskiego, porucznik W.P. i Jan Władysław Lemański (1897-1944), żołnierz Legionów Polskich, porucznik kawalerii W.P., uczestnik Powstania Warszawskiego, byli braćmi przyrodnimi

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1932)^[10]

Twórczość (wybór)

Ruchome piaski (1913) – sztuka
Kuźnia (1919) – powieść
Kij w mrowisku (1921) – nowele
Dom w śródmieściu (1924) – powieść
Młodość, miłość, awantura^[11] (1926) – powieść
O pięciu panach Sulerzyckich (1928) – nowele
W młodych oczach (1933) – powieść
Opowiadania szlacheckie – nowele
Historia naiwna – nowele
Pokusa^[12] – nowele

Przypisy

↑ Piotr Chojnowski ?–1885 - Nekrologia Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2023-11-17] .
↑ Genealodzy PLG.P. Genealogia Genealodzy PLG.P., Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych [online], Akt nr 7, metryki.genealodzy.pl [dostęp 2023-11-17] .
↑ JanJ. Michalik JanJ., REPERTUAR TEATRU MIEJSKIEGO W KRAKOWIE 1913–1918, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, ISBN 978-83-233-4573-2 [dostęp 2023-11-18] .
↑ Towarzystwo Literatów i Dziennikarzy Polskich [online], zaiks.org.pl [dostęp 2023-11-18] .
↑ Ś.p. Piotr Choynowski, „Warszawski Dziennik Narodowy. R. 1, 1935, nr 183B”, 1 (183B), crispa.uw.edu.pl, 1935 [dostęp 2023-11-17] .
↑ Piotr Chojnowski ~1885–1935 - Nekrologia Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2023-11-17] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: PIOTR CHOYNOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-10-01] .
↑ Genealodzy PLG.P. Genealogia Genealodzy PLG.P., Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych, metryki.genealodzy.pl, 1916 [dostęp 2023-11-17] .
↑ Powstańcze Biogramy [online], www.1944.pl [dostęp 2023-11-17] (pol.).
↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu literatury”.
↑ PiotrP. Choynowski PiotrP., Młodość, miłość, awantura : powieść, wyd. 1926 [online], polona.pl [dostęp 2018-03-28] .
↑ PiotrP. Choynowski PiotrP., Pokusa : [nowela], wyd. 1925 [online], polona.pl [dostęp 2018-03-28] .