Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Cierpienia młodego Wertera

Cierpienia młodego Wertera
Die Leiden des jungen Werthers
Ilustracja
Strona tytułowa pierwszego wydania
Autor

Johann Wolfgang von Goethe

Typ utworu

Powieść epistolarna

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Lipsk

Język

niemiecki

Data wydania

1774

Wydawca

Weygand'sche Buchhandlung

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1822

Przekład

Kazimierz Brodziński

Cierpienia młodego Wertera (niem. Die Leiden des jungen Werthers) – powieść epistolarna napisana przez Johanna Wolfganga von Goethego, opublikowana w roku 1774. Wraz ze Zbójcami Friedricha Schillera uważana za najważniejsze dzieło tzw. okresu Sturm und Drang („burzy i naporu”) oraz preromantyzmu.

Autobiografizm powieści

Utwór swoją genezę ma w życiorysie Goethego. Pierwowzorem Lotty była Charlotta Buff, w której pisarz się zakochał[1]. Miała jednak ona narzeczonego, Hansa Christiana Kestnera, dlatego nie zgodziła się na romans z Goethem. Pisarz pogodził się z tym. Impulsem do napisania Cierpień młodego Wertera był czyn jego przyjaciela, który, nieszczęśliwie zakochany, popełnił samobójstwo, strzelając sobie w głowę z pistoletu pożyczonego od Kestnera.

Krótki zarys fabularny

Powieść pomyślana jest jako zbiór listów napisanych przez tytułowego Wertera, w większości do przyjaciela Wilhelma. Całość składa się z dwóch ksiąg, przy czym pierwsza rozpoczyna się datą 4 maja 1771. W listach Werter wspomina swoje intymne chwile spędzone w fikcyjnej wiosce Wahlheim (Goethe nawiązuje tu do dzielnicy miasta WetzlarGarbenheim). W Wahlheim Werter zakochuje się w Lotcie (Locie), młodej i pięknej kobiecie, która zajmuje się domem i rodzeństwem po śmierci matki. Lotta jest jednak już zaręczona z niejakim Albertem. Werter jest zrozpaczony, jednak stara się tego nie okazywać. Spędza miłe chwile z Lottą oraz Albertem zwiększając przyjaźń pomiędzy nimi. Potem jednak postanawia wyjechać z Wahlheim i rozpocząć pracę w poselstwie. Po pewnym czasie, gdy dowiaduje się, że Lotta wzięła ślub z Albertem, kończy z dotychczasową pracą i wyjeżdża do miejscowości, w której się urodził i spędził dzieciństwo. Następnie postanawia powrócić do Wahlheim, gdzie Lotta prosi go o oddalenie się od niej do okresu świąt, aby nie wzbudzać jakichkolwiek podejrzeń o ich romans. Jednak na wieść o tym, że Lotta pozostała sama w domu (ponieważ Albert wyjechał), Werter przybywa do niej, aby spędzić z nią czas. W czasie ich rozmowy sam na sam nie wytrzymuje i zaczyna całować dziewczynę, na co ona reaguje ucieczką i zamknięciem się w pokoju. Werter znów odczuwa straszny ból związany z brakiem Lotty. Postanawia, że popełni samobójstwo. Wysyła posłańca po pistolet do Alberta (teraz już męża Lotty), Albert nakazuje, aby Lotta przygotowała pistolety. Kobieta, znając samobójcze zapędy Wertera, waha się, lecz postanawia wydać broń. Werter pisze list pożegnalny. Twierdzi, że to jego miłość doprowadziła do samobójstwa. Werter ładuje broń i strzela sobie w głowę. Pada na ziemię, ale aż do rana jest świadomy, później wykrwawia się na śmierć.

Nawiązania

Ogromna popularność powieści pociągnęła za sobą wiele nawiązań literackich i społecznych. Typ postawy prezentowany przez głównego bohatera określa się jako werteryzm. Cierpienie Wertera można porównać m.in. z poematem MiltonaRaj utracony (Paradise Lost). Bohater cierpi i – mimo że zaznał miłości – do końca pozostaje nieszczęśliwy. Także Gustaw z IV części Dziadów Adama Mickiewicza ma podobny dylemat. Po ślubie swojej ukochanej postanawia popełnić samobójstwo. Temat Wertera podjął także Jules Massenet w operze Werther.

Efekt Wertera

Po pierwszej publikacji powieści wśród młodych romantyków pojawiła się moda na naśladowanie głównego bohatera, począwszy od podobnego do niego stroju (niebieski frak z żółtą kamizelką), a na samobójstwach kończąc. W 1974 roku socjolog David Phillips sformułował pojęcie „efektu Wertera” – określa ono związek pomiędzy nagłym wzrostem liczby samobójstw a poprzedzającym go nagłośnieniem w mediach samobójstwa jakiejś znanej osoby[2].

Polskie przekłady

Przypisy

  1. Franz Thimm, The Literature of Germany: From Its Earliest Period to the Present Time, Historically Developed, 1866 [dostęp 2024-01-25] (ang.).
  2. Jeannette DeWyze, UCSD prof David Phillips thinks suicide may be contagious [online], San Diego Reader, 31 marca 2005 [dostęp 2024-01-25] (ang.).

Linki zewnętrzne

Read more information:

Threose[1] D-Threose L-Threose Names IUPAC names D-ThreoseL-Threose [2] Systematic IUPAC name (2S,3R)-2,3,4-Trihydroxybutanal (D)(2R,3S)-2,3,4-Trihydroxybutanal (L) Other names Threotetrose Identifiers CAS Number 95-43-2 (D) Y95-44-3 (L) Y 3D model (JSmol) (D): Interactive image(L): Interactive image ChEBI CHEBI:28587 Y ChemSpider 388736 Y ECHA InfoCard 100.002.199 PubChem CID 439665 (D) UNII 4EHO9A06LX (D) YMHH79K1BVR (…

Anne d'AlençonMarquise de MontferratFoto Anne d'Alençon oleh Macrino d'AlbaPendahuluGuglielmo IXKelahiran30 Oktober 1492Kematian18 Oktober 1562Casale Monferrato, ItaliaWangsaWangsa Valois-AlençonAyahRené d'AlençonIbuMarguerite dari Lorraine-VaudémontAnakMaria (1509)Margherita (1510-1566)Bonifasius IV dari Montferrat (1512-1530) Anne dari Alençon (disebut juga sebagai Nyonya La Guerche; bahasa Italia: Anna d'Alençon; 30 Oktober 1492 – 18 Oktober 1562) adalah seorang bangsa…

Số đầu tiên của tạp chí Ms. đã xem xét kinh tế nữ quyền trong một tác phẩm của Jane O'Reilly Kinh tế nữ quyền là bộ môn nghiên cứu về kinh tế và các nền kinh tế, với việc tập trung vào phân tích chính sách và phân tích chính sách kinh tế và nhận thức về giới.[1] Các nhà nghiên cứu kinh tế nữ quyền bao gồm các học giả, nhà hoạt động, nhà lý luận chính sách và các học viên. Nhi

Оґюст Шуазіфр. Auguste Choisy Народився 7 лютого 1841(1841-02-07)[1][2][…]Вітрі-ле-ФрансуаПомер 18 вересня 1909(1909-09-18)[1][2][…] (68 років)Париж, ФранціяКраїна  Франція[4]Діяльність письменник, інженер доріг і мостів, шкільний учитель, мистецтвознавець, інженер-буді

Force MajeurePoster rilis teatrikalSutradara Ruben Östlund Produser Erik Hemmendorff Marie Kjellson Ditulis oleh Ruben Östlund Pemeran Johannes Bah Kuhnke Lisa Loven Kongsli Clara Wettergre Vincent Wettergren Kristofer Hivju Fanni Metelius Penata musikOla FløttumSinematograferFredrik WenzelPenyuntingJacob Secher SchulsingerPerusahaanproduksi Beofilm Coproduction Office Film i Väst Motlys Plattform Produktion Rhône-Alpes Cinéma Société Parisienne de Production DistributorTriArt Film…

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (مايو 2021) أورلاندو لينزا   معلومات شخصية الميلاد 1 يوليو 1930  سان خوان، بورتوريكو  الوفاة 11 مارس 2021 (90 سنة)   ميامي  مكان الدفن مقبرة بورتوريكو الوطنية  مواطن

British song written and produced by Stock Atiken Waterman Whenever You Need Somebody is a song written and produced by Stock Aitken Waterman, which became successful for two of their artists, namely O'Chi Brown and Rick Astley. O'Chi Brown version Whenever You Need SomebodySingle by O'Chi Brownfrom the album O'Chi ReleasedNovember 1985Recorded1985GenreDance-popLength3:26LabelMagneticSongwriter(s)Stock Aitken WatermanProducer(s)Stock Aitken WatermanO'Chi Brown singles chronology Why Can't We Be …

العلاقات الأذربيجانية السويدية أذربيجان السويد   أذربيجان   السويد تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الأذربيجانية السويدية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين أذربيجان والسويد.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه …

Verträge über kernwaffenfreie Zonen Vertrag (von) Region Unterzeichner/Ratifikation Jahr Unterzeichnung/in Kraft Antarktisvertrag Antarktis 45/45 1959/1961 Tlatelolco Lateinamerika/Karibik 33/33 1967/1968 Rarotonga Südpazifik 13/13 1985/1986 Zwei-plus-Vier-Vertrag ehem. DDR und Berlin 6/5* 1990/1991 Atomwaffenfreie Zone Mongolei Mongolei 1/1 1992/2000 Bangkok Südostasien 10/10 1995/1997 Pelindaba Afrika 53(54)/40 1996/2009 Semei Zentralasien 5/5 2006/2009 * von allen noch existenten Vertrags…

Swift Roermond AMC/Niloc tegen Swift 10-11 in Oude RAI te Amsterdam, aanval Swift (1974). Clubnaam Handbalvereniging Swift Roermond Plaats Roermond, Limburg Sport Handbal Geschiedenis Opgericht 1 september 1947 Opgeheven 21 september 2000 Tenue Portaal    Handbal Swift Roermond was een handbalvereniging in het Limburgse Roermond. De dameskant van de club werd negentienmaal landskampioen en won zesmaal de nationale beker. Ook kwamen de dames veelvuldig uit op Europese toernooien. De her…

American journalist Sari HorwitzHorwitz at the 2018 Pulitzer PrizesBornTucson OccupationJournalist  Sari Horwitz is a three-time Pulitzer Prize-winning member of The Washington Post's investigation unit. A reporter for The Washington Post since 1984, she has covered crime, homeland security, federal law enforcement, education, social services, and the U.S. Department of Justice. Career Horwitz and Higham shared the 2002 Pulitzer Prize for Investigative Reporting for their examination o…

Iton Valenzuela poyde tinmudlok ha: Valenzuela (genus), uska genus han Insecta. Valenzuela, Córdoba, usa ka bungto ha Provincia de Córdoba, Andalucía, Espanya. Valenzuela de Calatrava, usa ka bungto ha Provincia de Ciudad Real, Castilla-La Mancha, Espanya. Valenzuela, Pilipinas, usa nga syudad nga lakip han Metro Manila ha Pilipinas. Ini nga pakli hin pansayod naglilista han mga artikulo o barasahon nga may pagkaparehas hin titulo. Kon an usa nga internal nga sumpay an nagdara ha imo nganhi, …

Пономаренко Сергій Іванович  Майор Загальна інформаціяНародження 28 липня 1983(1983-07-28) (40 років)Двірківщина (Яготинський район)Alma Mater Національний аграрний університетВійськова службаРоки служби 2014—2021 2022—по т.ч.Приналежність  УкраїнаВид ЗС  Збройні силиРід військ &#…

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. New Generation: Because I Have a Home (Hanzi: 我们的新时代) adalah sebuah seri drama romansa Tiongkok tahun 2021 garapan Lu Xing. Seri tersebut menampilkan Tan Song Yun dan Bai Jing Ting.[1] Sinopsis Seri tersebut bercerita tentang seleb…

County in California, United States Not to be confused with Maricopa County. County in California, United StatesMariposa CountyCounty The Mariposa County Courthouse (top) and Yosemite Valley from Tunnel View (bottom) FlagSealInteractive map of Mariposa CountyLocation in the state of CaliforniaCountryUnited StatesStateCaliforniaRegionSierra NevadaIncorporatedFebruary 18, 1850[1]Named forSpanish word for butterfly and Mariposa CreekCounty seatMariposaLargest communityMariposa (population)G…

Port in the Philippines Port of DapitanPulauan PortLocationCountryPhilippinesLocationDapitan, PhilippinesCoordinates8°38′10″N 123°22′55″E / 8.63611°N 123.38194°E / 8.63611; 123.38194DetailsOpened1977Operated byPort Management Office Zamboanga del NorteOwned byPhilippine Ports AuthorityType of harbourNatural/ArtificialNo. of berths7No. of wharfs3StatisticsPassenger traffic866,306 (2019)Websitehttps://www.ppa.com.ph/ http://pmozamboangadelnorte.com/ The Port of …

Indian Kannada actor LokeshBornMadapura Subbaiah Naidu Lokanatha Naidu(1947-05-19)19 May 1947Bangalore, Kingdom of Mysore, British IndiaDied14 October 2004(2004-10-14) (aged 57)Bangalore, Karnataka, IndiaNationalityIndianOccupation(s)Actor, Director and producerParent(s)Subbaiah Naidu (father), Venkatamma (mother) Lokesh (Kannada pronunciation: [loːkeːʃ]; 19 May 1947 – 14 October 2004)[1] was an Indian actor who appeared in Kannada plays and films. Lokesh made his film …

2009 studio album by Jaya RamseyReal. Love. Stories.Studio album by Jaya RamseyReleasedAugust 23, 2009Recorded2009GenreR&B, soul, popLanguageEnglishLabelGMA RecordsProducerFelipe S. Yalung (EVP and COO)Buddy Medina (Executive Producer)Rene A. Salta (Managing Director)Jaya Ramsey chronology Cool Change(2007) Real. Love. Stories.(2009) All Souled Out(2011) Singles from Real. Love. Stories. Hiding Inside MyselfReleased: 2009 Real LoveReleased: 2009 I Won't Last a Day Without YouReleased…

College football stadium in Connecticut, U.S. Yale BowlView of the stadium in 2005Location81 Central AvenueNew Haven, ConnecticutCoordinates41°18′47″N 72°57′36″W / 41.313°N 72.960°W / 41.313; -72.960Public transit 255OwnerYale UniversityOperatorYale UniversityCapacity61,446 (2006–present) Former capacity: List 64,246 (1994–2005) 70,896 (1914–1993) SurfaceNatural Grass (1914–2018)Field Turf (2019–present)ConstructionBroke groundAugust 1913OpenedNovemb…

Lagu Cinta NirmalaGenre Drama Roman PembuatSinemArtDitulis olehSerena LunaSkenarioSerena LunaSutradaraErlanda GunawanPemeran Alyssa Soebandono Baim Wong Cathy Sharon Dhini Aminarti Ibnu Jamil Cut Memey Lucky Alamsyah Dimas Seto Cut Keke Umar Lubis Fadly Penggubah lagu temad'MasivLagu pembukaJangan Pergi — d'MasivLagu penutupJangan Pergi — d'MasivNegara asalIndonesiaBahasa asliBahasa IndonesiaJmlh. musim1Jmlh. episode39ProduksiProduser eksekutifElly Yanti NoorProduserLeo SutantoPengaturan kam…

Kembali kehalaman sebelumnya

Lokasi Pengunjung: 54.205.238.173