Pinczyn

Pinczyn
wieś
Ilustracja
Kościół i cmentarz w Pinczynie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

starogardzki

Gmina

Zblewo

Wysokość

102–142 m n.p.m.

Liczba ludności (2023)

2706[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-251[3]

Tablice rejestracyjne

GST

SIMC

0177017[4]

Położenie na mapie gminy Zblewo
Mapa konturowa gminy Zblewo, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pinczyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Pinczyn”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pinczyn”
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego
Mapa konturowa powiatu starogardzkiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pinczyn”
Ziemia53°57′43″N 18°20′49″E/53,961944 18,346944[1]

Pinczynwieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Zblewo[4][5].

Pinczyn leży przy linii kolejowej nr 203 Tczew – Kostrzyn. Na łące (teren prywatny)[6] obok toru kolejowego leży głaz narzutowypomnik przyrody przyniesiony niegdyś przez lodowiec, zwany Kamieniem diabelskim (obwód 14 m, wysokość 2,20 m). Miejscowość ma charakter ulicówki. Przez wieś przepływa rzeka Piesienica. Pinczyn, wraz z sąsiednimi Zblewem i Bytonią tworzy zwarty obszar osadniczy o charakterze małomiasteczkowym.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Elżbiety. W Pinczynie działa KS Meteor Pinczyn, Wiejski Dom Kultury oraz Ochotnicza Straż Pożarna. Poszczególne części wsi posiadają nazwy własne (Babie Doły, Kiwity, Kolonie Pinczynek i Scieki).

W latach 1954-1961 wieś była siedzibą gromady Pinczyn, po jej zniesieniu w gromadzie Semlin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W miejscowości jest przystanek kolejowy Pinczyn.

Etymologia nazwy

Nazwa wsi pochodzi od przezwiska Pinka lub od określenia pieniek, z gwarową wymową pinek. Najprawdopodobniej pierwotnie nazwa wsi brzmiała Pieńki, gwarowo Pinki i stopniowo zmieniała się w Pinczyn. Być może nazwa ma związek z nazwą rzeczki Piesienicy, od której miało powstać nazwisko Pyszyński. Mieszkańcy wywodzą nazwę wsi od połączenia dwóch zniekształconych słów: „piencz (pincz w znaczeniu pięć) synów”.

Historia wsi

Od 2 listopada 1906 r. do 26 IV 1907 r. w szkole elementarnej w Pinczynie miał miejsce strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. W strajku wzięły udział następujące dzieci: A. Zadurski, M. Zimmermann, M. Piotrowski, R. Smukała, T. i A. Wołoszykowie, W. Kwaśniewski, R. Ciecholewska, M. Kozłowska, E. i M. Piesikówny, J. Urban, L. i M. Rozkwitalscy, A. Nowicka, C. Belczewski. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, obejmującej Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i ziemię lubawską. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[7].

Ludność

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku liczba ludności we wsi Pinczyn to 2 706 z czego 50,4% mieszkańców stanowią kobiety, a 49,6% ludności to mężczyźni. Miejscowość zamieszkuje 22,3% mieszkańców gminy.

61,9% mieszkańców wsi Pinczyn jest w wieku produkcyjnym, 25,5% w wieku przedprodukcyjnym, a 12,6% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada we wsi Pinczyn 61,6 osób w wieku nieprodukcyjnym[8].

Sport

We wsi działa Klub Sportowy Meteor Pinczyn[9]. Klub w sezonie 2023/24 występuje w B klasie.

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101291
  2. Wykaz mieszkańców w Gminie Zblewo - dane aktualne na 31.12.2023 r., [w:] www.zblewo.pl [online] [dostęp 2024-07-25] (pol.).
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 926 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Pinczyn – Diabelski kamień, diabelska droga. kociewiacy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]..
  7. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906-1907, Gdańsk 2009, s. 221.
  8. Wieś Pinczyn (pomorskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-02-03] (pol.).
  9. Skarb - Meteor Pinczyn [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-02-03].

Bibliografia

  • Edyta Wiśniowska, Pinczyn, Gdańsk 1981.
  • Katarzyna Sturmowska, Jeszcze zaświeci słoneczko... Wokół pamiętnika Franciszki Powalskiej z Pinczyna, Starogard Gdański 2013.

Linki zewnętrzne