Pierwszy dzień wolności – polski dramat wojenny z 1964 roku w reżyserii Aleksandra Forda, zrealizowany według dramatu Leona Kruczkowskiego pod tym samym tytułem.

Film jest studium psychologicznym postaw moralnych w obliczu tragedii spowodowanych wojną. Jest to ostatni film Aleksandra Forda zrealizowany w Polsce przed jego emigracją w 1968 roku.

Plenery: Bystrzyca Kłodzka i Kłodzko.

Ostatnie dni II wojny światowej. Grupa polskich oficerów wyzwolonych z oflagu zatrzymuje się w opustoszałym miasteczku. Przebywa tam jedynie lekarz niemiecki Rhode wraz z trzema córkami Ingą, Luzzi i Lorchen, który zdecydował się pozostać w rodzinnym domu. Wkrótce Inga zostaje zgwałcona przez grupę powracających do domu robotników przymusowych. Jan - jeden z oficerów staje w obronie Ingi, co doprowadza do konfliktu z kolegami niechętnymi Niemcom. Wkrótce miasteczko zostaje napadnięte przez oddział SS, którym dowodzi narzeczony Ingi.

• Beata Tyszkiewicz (Inga Rhode),
• Tadeusz Łomnicki (porucznik Jan),
• Tadeusz Fijewski (doktor Rhode, ojciec Ingi, Luzzi i Lorchen),
• Ryszard Barycz (Michał),
• Krzysztof Chamiec (Hieronim),
• Roman Kłosowski (Karol),
• Mieczysław Stoor (Paweł),
• Elżbieta Czyżewska (Luzzi Rhode, siostra Ingi),
• Mieczysław Kalenik (Otto),
• Zdzisław Leśniak (Anzelm),
• Mieczysław Milecki (oficer w oflagu),
• Kazimierz Rudzki (podpułkownik Ostrowski),
• Wsiewołod Sanajew (pułkownik Dawidow),
• Stefan Friedmann ("Tygrys"; w napisach nazwisko: Friedman),
• Cezary Julski (gwałciciel Ingi),
• Aldona Jaworska (Lorchen Rhode, siostra Ingi),
• Jerzy Kozakiewicz (gwałciciel Ingi),
• Zdzisław Lubelski (gwałciciel Ingi),
• Gustaw Lutkiewicz (gwałciciel Ingi)
• Jerzy Moes (kapitan w oflagu, później adiutant podpułkownika Ostrowskiego)
• Zdzisław Szymborski (adiutant komendanta oflagu)
• Tomasz Zaliwski (oficer w oflagu)

• 1964 - Aleksander Ford - Syrenka Warszawska (nagroda Klubu Krytyki Filmowej SDP)-w kategorii filmu fabularnego
• 1964 - Aleksander Ford - Złota Kaczka (przyznawana przez pismo "Film") w kategorii: najlepszy film polski; przyznana w 1965

• Pierwszy dzień wolności w bazie Filmweb
• Pierwszy dzień wolności w bazie filmpolski.pl
• Zdjęcia z filmu Pierwszy dzień wolności w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”