Urodził się 28 czerwca 1900 roku w Krakowie, jako jedno z siedmiorga dzieci w rodzinie introligatora Łukasza Kruczkowskiego, który prowadził własną pracownię przy Małym Rynku 6. Był z wykształcenia chemikiem, absolwentem Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie.
Od roku 1920 do 1924 pełnił służbę wojskową. Został awansowany do stopnia podporucznikapiechotyWojska Polskiego ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1922 (w 1934 został zweryfikowany z lokatą 1.). W 1925 roku ożenił się z Jadwigą Janowską.
Po studiach pracował początkowo w przemyśle i szkolnictwie zawodowym, następnie od początku lat 30. zajmował się działalnością literacką i publicystyczną; był związany z lewicą. Debiutował w Krakowie na przełomie lat 1918/1919, publikując wiersze w czasopiśmie „Maski”. Po ukończeniu studiów z zakresu technologii chemii pracował w przemyśle w Zagłębiu Dąbrowskim. W latach 1926–1933 mieszkał w Kazimierzu. Mieszkając tam zatrudnił się jako nauczyciel chemii, matematyki i fizyki w Szkole Rzemieślniczo-Przemysłowej w Maczkach[1]. Jego żona również zaczęła pracować jako nauczycielka. W tym czasie wydał tom wierszy Młoty nad światem (1928) oraz powieść Kordian i cham (1932), która stała się rewelacją literacką. Po sukcesie tej powieści Kruczkowski poświęcił się wyłącznie pracy literackiej i publicystycznej. W 1935 powstał przeznaczony na scenę utwór satyryczny, wymierzony przeciw nacjonalizmowi i rasizmowi, Bohater naszych czasów, wystawiony w warszawskim Teatrze Comoedia, oraz powieść historyczna Pawie pióra, zaś w 1937 powieść o tematyce współczesnej Sidła. Jednocześnie pisarz systematycznie współpracował z prasą lewicową: „Sygnałami”, „Lewym Torem”, „Oblicze Dnia", „Po prostu”, „Nową Wsią”, „Epoką” i innymi. Efektem politycznej i publicystycznej działalności Kruczkowskiego były publikacje: „Człowiek i powszedniość”, „Dlaczego jestem socjalistą”, „W klimacie dyktatury” (zbiór artykułów), ukazujące się w latach 1936–1938.
Pod koniec dwudziestolecia pisarz pracował nad powieścią z czasów Stanisława Augusta oraz utworem poświęconym polskiej emigracji robotniczej w Belgii (obie powieści, nie ukończone, zaginęły).
Po wojnie był jednym z najczynniejszych organizatorów życia kulturalnego, pełniąc wiele funkcji państwowych i społecznych. Jego praca literacka nie uległa przy tym zahamowaniu. Powieściopisarz stał się dramatopisarzem. W 1948 roku Teatr Polski w Warszawie wystawił jego Odwety, dramat o problematyce współczesnej, gorąco przyjęty zarówno przez publiczność, jak i krytykę, a w dwa lata potem na scenie Starego Teatru w Krakowie, odbyła się premiera Niemców – najgłośniejszej sztuki Kruczkowskiego, choć jego autorstwo zostało podane w wątpliwość[6]. Niemcy, grani na blisko dwudziestu scenach Polski, doczekały się 14 przekładów na języki obce, 8 wydań w językach obcych, oraz premier w: Berlinie i innych miastach niemieckich, Wiedniu, Paryżu, Brukseli, Pradze, Bratysławie, Rzymie, Sofii, Londynie, Helsinkach i Tokio.
22 listopada 1950 roku w Warszawie, na II Kongresie Obrońców Pokoju, został wybrany w skład Światowej Rady Pokoju[7]. W tym samym roku był sygnatariuszem apelu sztokholmskiego[8]. W 1950 roku pisarz wydał tom publicystyki Spotkania i konfrontacje oraz rekonstrukcję nieznanej i nieukończonej sztuki Stefana ŻeromskiegoGrzech, którą adaptował na scenę Teatru Kameralnego w Warszawie. W roku 1954 ukazał się wybór artykułów z okresu powojennego Wśród swoich i obcych oraz powstał dramat na temat skazanych na karę śmierci za przekazywanie radzieckim agentom tajemnic dotyczących amerykańskiej broni jądrowej RosenbergówJuliusz i Ethel, natomiast w rok później – podobnie jak Juliusza i Ethel – Teatr Kameralny wystawił napisaną w roku 1952 sztukę o problematyce współczesnej Odwiedziny. Był członkiem korespondentem Akademie der Künste (Niemieckiej Akademii Sztuki)[5].
Uchwałą Rady Państwa z 8 maja 1958 został powołany na przewodniczącego Komitetu Roku Chopinowskiego 1960[9].
Jego nagrobek został zaprojektowany przez Mariana Wnuka[12]. Przedstawia trzy leżące jedna na drugiej księgi, z których dwie są zamknięte, a trzecia, górna – otwarta[12].
↑Stanisław Waliński: Kartki z dziejów Kazimierza Górniczego. Od przysiółków do dzielnicy ćwierćmilionowego miasta. Sosnowiec: Wydział Kultury Sportu i Rekreacji Urzędu Miejskiego w Sosnowcu, 1999. ISBN 83-87543-65-9. Brak numerów stron w książce
↑Dariusz Jarosz, Działalność Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w latach 1949–1953: w świetle akt własnych, w: „Mazowieckie Studia Humanistyczne”, Tom 5, Numer 1 (1999) s. 9
↑Juliusz Jerzy Malczewski (red.): Cmentarz Komunalny Powązki dawny Wojskowy w. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1989, s. 39. ISBN 83-217-2641-0.
↑"Ostatnia droga Leona Kruczkowskiego" [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 185 (5769), 6 sierpnia 1962, s. 1
↑ abJuliusz Jerzy Malczewski: Cmentarz komunalny (dawny Wojskowy) na Powązkach. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1975, s. 55.
↑Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 22.
↑M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490 „w II rocznicę P.K.W.N. w wyróżnieniu zasług na polu pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych i w odbudowie kraju”.
↑M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑Wysokie odznaczenia czechosłowackie dla polskich działaczy [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 59, 11 marca 1957, s. 2.
↑Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19 marca 1946, s. 1.
↑Ewa Olender, Barbara Jarosz: 50 lat Szkoły Podstawowej nr 7 im. Leona Kruczkowskiego w Olsztynie. Olsztyn: Studio Poligrafii Komputerowej „SQL” s.c., 2002. ISBN 83-88125-20-6. (pol.).
↑Uchwała nr 63 Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 21 grudnia 1962 r. w sprawie nadania nazw ulicom, „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”, Warszawa, dnia 27 grudnia 1962 r., nr 25, poz. 91
↑Jerzy Majewski, Tomasz Urzykowski: Pałac Kultury i Nauki. Socrealistyczna Warszawa. Spacerownik. Warszawa: Agora, 2015, s. 65. ISBN 978-83-268-2252-0.
.svg)