Parkuj i Jedź w Warszawie – system parkingów strategicznych „parkuj i jedź” zlokalizowany w Warszawie. Był on rozważany od 1995, w 1999 pojawiły się pierwsze ustalenia go dotyczące, a w 2004 rozpoczęto przygotowania do realizacji projektu. Rok później na drodze przetargów wybrano wykonawców pierwszych trzech obiektów, których budowę rozpoczęto w 2006. Ostatecznie system został uruchomiony w 2007.
W 2022 roku w skład systemu wchodziło 16 parkingów z 4,6 tys. miejsc postojowych dla samochodów i prawie tysiącem dla rowerów[1]. Obiekty ulokowane są przy węzłach komunikacyjnych w peryferyjnych dzielnicach miasta i po zostawieniu na nich pojazdu pozwalają na kontynuację podróży środkami komunikacji miejskiej.
W 1995 uchwalona została „Polityka transportowa dla m.st. Warszawy”, w której system parkingów strategicznych Parkuj i Jedź uznano za jedno z narzędzi do ograniczenia ruchu samochodów osobowych w centrum miasta przy priorytecie dla transportu publicznego[2]. 25 października 1999 Rada m.st. Warszawy przyjęła uchwałę nr XVI/145/99 w sprawie ustaleń wiążących warszawskie gminy przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie ustaleń dla systemu parkingów strategicznych P+R. W dokumencie samorządy zobowiązano do uwzględnienia w planach miejsc, w których mogłyby powstać parkingi przesiadkowe, a następnie miejsca te określono w „Planie Zagospodarowania m.st. Warszawy”. 15 marca 2002, wraz ze zmianą ustroju Warszawy polegającą na przekształceniu warszawskich gmin w dzielnice, dokument zmienił nazwę na „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy”. Wytypowano w nim 30 lokalizacji dla parkingów, a także m.in. zapisano informacje o zagospodarowaniu poszczególnych działek i ich stanie prawnym[3].
W czerwcu 2004 ówczesny zastępca prezydenta Warszawy Sławomir Skrzypek zdecydował, że realizacją przedsięwzięcia Budowa parkingów strategicznych „Parkuj i Jedź” (Park & Ride), a po jej zakończeniu również eksploatacją obiektów, będzie zajmować się Zarząd Transportu Miejskiego. Po tych ustaleniach podmiot rozpoczął przygotowania i zdecydował, że w I etapie inwestycji zostaną wybudowane cztery parkingi: Metro Młociny, Metro Marymont, Metro Wilanowska i Połczyńska. W związku z rozpoczęciem budowy odcinka bielańskiego linii M1warszawskiego metra oraz planami wybudowania przy stacji końcowej Młociny węzła przesiadkowego, wykonanie parkingu Metro Młociny powierzono Metru Warszawskiemu[3].
Budowa pierwszych parkingów i inauguracja systemu
P+R Metro Marymont – pierwszy obiekt tego typu w Polsce powstały w 2007
Dla trzech parkingów I etapu inwestycji wybrano formułę „zaprojektuj i wybuduj”, w której do zadań zwycięzcy przetargu miały należeć zaprojektowanie parkingu, uzyskanie pozwolenia na budowę obiektu oraz jego wykonanie. Niespełna rok po decyzji o realizacji zadania ogłoszono pierwsze trzy przetargi. Ze względu na zbyt wysokie ceny oferentów unieważnione zostało postępowanie dotyczące parkingu Połczyńska. Drugi przetarg ogłoszony w połowie maja 2005 również zakończył się unieważnieniem i dopiero trzeci konkurs ogłoszony w lipcu 2005 wyłonił wykonawcę obiektu[3].
W maju 2005 podpisano umowę z przedsiębiorstwem Mostostal Warszawa na realizację parkingu Metro Wilanowska, w czerwcu umowę z PeBeKa Lubin na budowę parkingu Metro Marymont, a we wrześniu zawarto umowę z konsorcjum składającym się z Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych Budownictwa z Warszawy i przedsiębiorstwa Azet na parking Połczyńska. Budowę trzech obiektów rozpoczęto w 2006[3]. 18 maja 2006 uchwałą Rady Warszawy do statutu ZTM wprowadzono realizację zadań związanych z zarządzaniem i eksploatacją parkingów P+R[4].
11 kwietnia 2007 miało miejsce uroczyste otwarcie parkingu P+R Metro Marymont[5]. Był to pierwszy tego typu obiekt w Warszawie i w Polsce[3]. 23 maja 2007 jako drugi został uruchomiony parking P+R Połczyńska[4]. Przez pierwsze miesiące funkcjonowania systemu korzystanie z parkingów było darmowe. Regulamin wprowadzający opłaty za parkowanie wszedł w życie na początku września 2007[3].
2 stycznia 2008 uruchomiono trzeci parking P+R Wilanowska, a 25 października 2008 ostatni parking I etapu – Metro Młociny. Dwa lata później obiekt ten został rozbudowany o parking Metro Młociny. Obydwie inwestycje na Młocinach otrzymały częściową refundację w ramach dofinansowania budowy bielańskiego odcinka linii metra M1[4].
Rozbudowa systemu
P+R Metro Stokłosy w 2009P+R Aleja Krakowska otwarty w 2011
W latach 2006–2007, przed oddaniem do użytku pierwszego parkingu przy stacji metra Marymont, ZTM rozpoczął prace przygotowawcze do II etapu budowy systemu. Z lokalizacji zapisanych w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy” z 2002, które zweryfikowano pod kątem usytuowania, optymalnej liczby miejsc oraz możliwości przesiadki do środków transportu zbiorowego, wstępnie wytypowano 8 lokalizacji: Aleja Krakowska, Metro Kabaty, Metro Ursynów, Górczewska, Rembertów SKM, Wawer SKM, Falenica SKM i Żerań PKP. W lipcu 2006 ZTM otrzymał analizę budowy i wielkości nowych obiektów w wybranych miejscach wykonaną w ramach pracy doktorskiej przez Andrzeja Szaratę z Politechniki Krakowskiej. W trakcie przygotowań uzyskano również decyzje o Lokalizacji Inwestycji Celu Publicznego dla większości parkingów, jednak procedury związane z wydawaniem decyzji trwały aż do 2011 ze względu na protesty mieszkańców Falenicy i osiedla Górczewska, przeciągające się procedury administracyjne w przypadku parkingu Aleja Krakowska oraz brak prawa do dysponowania terenem należącym do PKP w przypadku parkingu Żerań PKP. By nie opóźniać realizacji projektu, ZTM wytypował dodatkowe 3 lokalizacje: Ursus Niedźwiadek, Metro Stokłosy i Wesoła SKM[3].
22 czerwca 2009 władze Warszawy podpisały z władzami województwa mazowieckiego umowę w sprawie unijnego dofinansowania budowy 8 obiektów P+R. W chwili podpisania dokumentu obejmowała ona 4 parkingi istniejące (Metro Marymont, Metro Wilanowska, Anin SKM i Metro Ursynów), 1 wybudowany i gotowy do uruchomienia (Aleja Krakowska), 2 budowane (Wawer SKM i Ursus Niedźwiadek) oraz 1 projektowany (Rembertów SKM)[6].
Realizacja planowanych parkingów Rembertów SKM i Wesoła SKM oddalała się w czasie. Przeciw budowie parkingu przy stacji kolejowej Warszawa Rembertów protestowali mieszkańcy. Ponadto terenu, na którym miałby powstać obiekt, nie chciał opuścić poprzedni najemca, z którym PKP jako właściciel rozwiązało umowę najmu. Skierowanie tej sprawy do sądu wstrzymało zakup terenu przez miasto. Co więcej, zlokalizowanie obiektu po drugiej stronie torów skutkowałoby korzystniejszym dojazdem do niego z Rembertowa, Wesołej, Zielonki, Ząbek, Kobyłki i Sulejówka, jednak terenu tego również nie udało się pozyskać od kolei. Przez obszar, na którym miałby powstać parking Wesoła SKM natomiast, według decyzji środowiskowej o rozbudowie Warszawskiego Węzła Komunikacyjnego, miał przebiegać jeden z dwóch dodatkowych torów dobudowanych na linii kolejowej biegnącej przez przystanek Warszawa Wesoła. W przyszłości skutkowałoby to koniecznością rozebrania obiektu, dlatego ZTM rozwiązał umowę z projektantem parkingu. W związku z powyższym pod koniec 2012 zdecydowano, że zamiast realizacji dwóch wymienionych parkingów zostanie powiększony istniejący obiekt P+R Metro Stokłosy[7].
Ostatecznie budowę 6 parkingów w ramach II etapu zakończono 1 kwietnia 2015 wraz z otwarciem po rozbudowie parkingu Metro Stokłosy[8]. W etapie tym powstały obiekty: Metro Stokłosy, Anin SKM, Metro Ursynów, Aleja Krakowska, Wawer SKM, Ursus Niedźwiadek. Dofinansowanie uzyskane na mocy umowy z 2009 objęło: Metro Marymont i Metro Wilanowska z I etapu oraz Anin SKM, Metro Ursynów, Aleja Krakowska, Wawer SKM i Ursus Niedźwiadek z II etapu, a także rozbudowę obiektu Metro Stokłosy[4].
Pod koniec 2016 P+R Aleja Krakowska, jako pierwszy parking w warszawskim systemie P+R, otrzymał niebiesko-zielone neony w miejscu dotychczasowych napisów. Wówczas zapowiedziano, że w 2017 podobne rozwiązania zostaną zamontowane także na pozostałych wielopoziomowych parkingach P+R[9].
W połowie stycznia 2017 ZTM podpisał umowę na zaprojektowanie i realizację parkingu P+R Metro Młociny III[10].
Parkingi wynajmowane
CH Wileńska w trakcie budowy metra
15 października 2011[4], po rozpoczęciu budowy stacji metraDworzec Wileński, w Centrum Handlowym Wileńska uruchomiono parking P+R CH Wileńska. Obiekt zlokalizowany na poziomie -1 parkingu centrum handlowego miał 265 miejsc dla samochodów osobowych, w tym 5 dla kierowców niepełnosprawnych, a także 5 miejsc na rowery[11]. Początkowo parking miał być czynny do końca 2014, gdyż wprowadzono wtedy docelową organizację ruchu[12]. Ostatecznie ze względu na przedłużające się odbiory centralnego odcinka linii metra M2 funkcjonowanie obiektu przedłużono najpierw do 14 lutego 2015[13], a następnie do końca marca[11].
W lutym 2012 ZTM Warszawa uruchomił 13. wówczas parking w systemie nazwany P+R Metro Imielin. Obiekt został usytuowany na tyłach Multikina zlokalizowanego w pobliżu stacji metra Imielin i przed rozpoczęciem eksploatacji wyremontowany przez właściciela[14]. Został on jednak wyłączony z systemu P+R dnia 1 stycznia 2021 roku[15].
15 lutego 2015, w związku z pożarem mostu Łazienkowskiego, operator Stadionu Narodowego uruchomił na jego błoniach tymczasowy parking P+R Stadion Narodowy. Obiekt zlokalizowano na terenie pomiędzy al. Zieleniecką, a stacją Warszawa Stadion. Na jego terenie znalazło się 1500 miejsc parkingowych, a za korzystanie z nich nie pobierano opłat[16]. Niedługo potem parking ograniczono do 110 miejsc przy nasypie kolejowym, a miejsca do nich przyległe można było wykorzystywać w przypadku zajęcia wszystkich miejsc podstawowych[17]. Pod koniec 2015 nazwę parkingu zmieniono na P+R Warszawa Stadion[18][19].
Parkingi tymczasowe podczas Euro 2012
30 stycznia 2012 otwarto pierwszy parking P+R z myślą o nadchodzącym wówczas Euro 2012. Obiekt zlokalizowany przy ul. Jagiellońskiej początkowo mógł pomieścić 100 samochodów osobowych, w tym 4 prowadzone przez osoby niepełnosprawne i służył dojeżdżającym z północnej części miasta. Zakładano jednak, że będzie to największy parking tymczasowy podczas mistrzostw otwarty przez cały czas trwania rozgrywek, gdyż istniała możliwość szybkiego powiększenia obiektu do 700 miejsc, a docelowo miał on liczyć 7000 miejsc[20].
W czerwcu 2012 w dni meczowe ZTM uruchamiał 11 tymczasowych parkingów P+R, z których 2 były przeznaczone wyłącznie dla autokarów. Ponadto w wybranych godzinach przed rozpoczęciem i po zakończeniu rozgrywek na trasach łączących te parkingi ze stadionem jeździły autobusy specjalnych linii z literą P w oznaczeniu[21].
Na początku 2015 w ramach III etapu planowano wybudowanie obiektów: Żerań PKP, Płudy, Jeziorki, Wola Grzybowska oraz ponownie Rembertów i Wesoła. Ponadto istniała wówczas koncepcja, by w ramach osobnego zadania wykonać parking w rejonie skrzyżowania ul. Światowida z ul. Modlińską na Białołęce[4]. W połowie września 2015 miasto nabyło grunt pod budowę tego parkingu[32].
W lipcu 2020 podpisano umowę na zaprojektowanie i budowę parkingu przy stacji Warszawa Jeziorki[33]. Parking oddano do użytkowania w listopadzie 2022 roku[34].
Cele
Projekt ma na celu:
zmniejszenie wielkości ruchu samochodowego w centrum oraz na trasach dojazdowych do centrum Warszawy,
zmniejszenie inwestycji drogowych i parkingowych w centrum oraz potrzeb dotyczących powierzchni komunikacyjnych,
zmniejszenie negatywnych oddziaływań indywidualnego ruchu drogowego na zabudowę miejską i środowisko, emisji spalin i hałasu,
Parkingi są publiczne i niestrzeżone. Obiekty, jeśli zarządca nie zdecydował inaczej, są czynne 7 dni w tygodniu od godz. 4:30 do godz. 2:30 z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy. Przez pozostałą część doby ma miejsce nocna przerwa konserwacyjna[35].
Jednorazowa opłata za wynajem miejsca parkingowego jest uiszczana przy wyjeździe z obiektu i wynosi 100 zł. Z opłaty tej są zwolnione osoby, które w chwili wyjazdu z parkingu przedstawią ważny bilet ZTM co najmniej dobowy, bilet seniora, bilet dla dzieci z rodzin z trójką dzieci bądź dokument uprawniający do bezpłatnych przejazdów warszawską komunikacją miejską. Pozostawienie pojazdu w godzinach zamknięcia parkingu wiąże się z naliczeniem kary umownej w wysokości 100 zł[36].
Parkingi
Parkingi P+R zarządzane przez ZTM (stan na 31 grudnia 2015)
,_2008-07-24.jpg)
,_2015-04-01.jpg)
