Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”

Національний природний парк «Зачарований край»

Krajobraz Parku Narodowego w 2018 roku
park narodowy
Państwo	Ukraina
Obwód	zakarpacki
Położenie	rejon chuściański
Siedziba	Ilnycia
Data utworzenia	21 maja 2009[1]
Akt prawny	Dekret Prezydenta Ukrainy nr 343/2009
Powierzchnia	6101 ha
Dyrekcja	Закарпатська обл., Хустський р-н, с. Ільниця, вул. Партизанська б/н, 90130
Położenie na mapie Ukrainy Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”
Położenie na mapie obwodu zakarpackiego Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”
48°21′10″N 23°04′25″E/48,352778 23,073611
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”^[2] (ukr. Національний природний парк «Зачарований край») – park narodowy na Ukrainie, położony w obwodzie zakarpackim na południowym zachodzie kraju.

Park utworzony został w 2009 roku^[1] w celu zachowania, odtworzenia i efektywnego wykorzystania typowych i unikalnych kompleksów przyrodniczych Karpat Wschodnich^[3]. Obejmuje obszar o powierzchni 6101 hektarów położony w centralnej części Pasma Wyhorlacko-Gutyjskiego^[4], a jego siedziba znajduje się w miejscowości Ilnycia w rejonie chuściańskim^[5].

7 lipca 2017 roku na odbywającej się w Krakowie 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa zadecydowano o wpisaniu fragmentów Parku Narodowego „Zaczarowany Kraj” na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Irszawka (o powierzchni 93,97 ha) oraz Wełykyj Dił (1164,16 ha) stały się częściami składowymi obiektu o nazwie Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy^[6][7][8].

W 2019 roku Park został powiększony o 4350,4 ha^[9][6].

Obszar współczesnego parku narodowego wykazuje pochodzenie wulkaniczne. Podłoże tworzą skały piroklastyczne (andezyty, andezytobazalty, bazalty i ich tufy, a także dacyty, liparyty i ich tufy), będące pozostałościami po erupcjach wulkanicznych, które miały miejsce w miocenie i pliocenie. W ich wyniku powstało pasmo górskie o średniej wysokości 500–600 m. Najwyższym szczytem jest Bużora, u podnóża której znajduje się torfowisko wysokie Czorne Bahno (wpisane od 2019 roku na listę konwencji ramsarskiej^[10])^[11].

Obszar Parku porastają lasy bukowe, dębowo-bukowe oraz buczyny świeże, na wyższych wzniesieniach również płaty górskich lasów świerkowo-bukowych. Warstwa runa lasów bukowych jest uboga, występują w niej m.in. zawilec gajowy i żywiec gruczołowaty. Ubogie gleby piaszczyste w dolinach rzecznych porastają lasy olszowe, natomiast w górnych biegach potoków występuje roślinność bagienna m.in. z torfowcem ostrolistnym, wełnianką pochwowatą, rosiczką okrągłolistną i modrzewnicą pospolitą^[12].

Faunę reprezentują m.in. endemity: traszka karpacka, karpackie podgatunki jelenia szlachetnego (C. elaphus montanus), wiewiórki pospolitej (S. vulgaris carpathicus) i rysia euroazjatyckiego (L. lynx carpathicus), a także kozice, niedźwiedzie brunatne, dziki i borsuki. Spośród ryjówkowatych: ryjówka górska i rzęsorek mniejszy, mroczkowatych: nocek duży i mopek zachodni. Awifaunę obejmuje 86 gatunków ptaków, z których większość jest chroniona konwencją berneńską, a bocian czarny, kania ruda, orlik krzykliwy, płomykówka, puszczyk i srokosz figurują w Czerwonej Księdze Ukrainy^[13].