PROFILPELAJAR.COM

Orzełek australijski
	Hieraaetus morphnoides
	(Gould, 1841)
	; Orzełek australijski nad rzeką Murray, Australia Południowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Hieraaetus
Gatunek	orzełek australijski
Synonimy
	Aquila morphnoïdes Gould, 1841;
	Aquila morphnoïdes Gould, 1841;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Orzełek australijski^[4] (Hieraaetus morphnoides) – gatunek ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Zamieszkuje niemal całą Australię.

Systematyka

Obecnie nie wyróżnia się podgatunków H. morphnoides^[5]^[6]. Za jego podgatunek uznawano orzełka nowogwinejskiego (H. weiskei)^[2], klasyfikowanego obecnie jako osobny gatunek^[4]^[5]^[6]. Gatunkami spokrewnionymi z orzełkiem australijskim są także orzełek włochaty (H. pennatus) i orzełek plamisty (H. ayresii)^[5].

Morfologia

Długość ciała 38–55 cm, rozpiętość skrzydeł 101–136 cm. Samce ważą 440–810 g, a samice 745–1250 g^[5].

Ekologia i zachowanie

Zamieszkuje różnorodne siedliska otwarte i zalesione, np. słabo zalesione pogórza, scrub^[5], sawannę, otwarte lasy^[7] czy lasy eukaliptusowe wzdłuż rzek. Nie występuje w gęstych lasach^[8]. Spotykany od poziomu morza do 1500 m n.p.m.^[7]

Okres lęgowy zależy od szerokości geograficznej, na północy ma miejsce w porze suchej od marca do września (a nawet grudnia^[5]), a w centrum i na południu zwykle od sierpnia do października (rzadziej od maja do grudnia)^[8]. Gniazdo, którego budową zajmują się oboje rodzice, to platforma z patyków wyłożona zielonymi liśćmi i umieszczona na wysokości 5–45 m w rozwidleniu żywego drzewa. Czasami wykorzystywane jest gniazdo innego gatunku ptaków. W zniesieniu zwykle 2 jaja (czasami 1 lub 3). Wysiadywaniem i opieką nad pisklętami zajmuje się głównie samica. Inkubacja trwa 36–40 dni, młode opuszczają gniazdo po 54–66 dniach od wyklucia, ale jeszcze przez około 2 miesiące są zależne od rodziców^[8].

Żywi się małymi ssakami (np. młodymi królikami), ptakami, gadami (głównie jaszczurkami) i dużymi owadami, rzadko padliną czy rybami^[5]^[8].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orzełka australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Jego liczebność ocenia się na 10–100 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy^[3].

Przypisy

↑ Hieraaetus morphnoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Little Eagle (Hieraaetus morphnoides). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Hieraaetus morphnoides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Debus, S., Boesman, P. & Marks, J.S.: Little Eagle (Hieraaetus morphnoides). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-29)].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-12]. (ang.).
↑ ^a ^b Species factsheet: Hieraaetus morphnoides. BirdLife International. [dostęp 2020-11-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Species account: Little Eagle Aquila morphnoides. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-12]. (ang.).