Oświata w Kłodzku – system oświatowy w Kłodzku złożony jest obecnie ze szkół publicznych, prowadzonych przez miasto, prowadzonych przez miasto oraz szkół niepublicznych, nad którymi opiekę sprawują zakładające je stowarzyszenia.
Historia
Średniowiecze
Początki oświaty w Kłodzku sięgają początków XIV wieku, kiedy to pod mamy pierwsze pisane poświadczania dotyczące prowadzenia przez zakon joannitów, osiadłych w mieście w 1183 roku. Prowadzili oni szkołę parafialną, do której uczęszczały dzieci mieszczan i szlachty kłodzkiej. Do sprowadzenia do Kłodzka kanoników regularnych przez abpa Arnoszta z Pardubic była to jedyna taka placówka w mieście[1].
Otwarcie drugiej szkoły przez przybyłych w 1350 roku augustianów (kanonicy regularni), wywołało ostry sprzeciw joannitów. Spór załagodził sam arcybiskup Arnoszt, który przyznał rację joannitom i nie zezwolił na utworzenie szkoły[2]. Spór został wznowiony w 1365 roku, kiedy kolejny arcybiskup praski, Jan Očko z Vlašimi wyraził zgodę augustianom na otworzenie szkoły dla szesnaściorga dzieci obywateli Kłodzka. W kolejnych latach liczba jej uczniów została zwiększona do dwudziestu czterech[3]. Ostatecznie spór został zażegnany w połowie XV wieku przez starostęHynka Krušinę na korzyść augustianów[4].
Nowożytność
Wraz z pojawieniem się humanizmu i reformacji w XVI wieku utworzenie nowej szkoły, odpowiadającej nowym ideom i poszukującą do ich realizacji nowych metod i treści dydaktycznych, stało się koniecznością dla władz miejskich. Stało się to w 1562 roku, kiedy powołano do życia szkołę humanistyczną, która w 1590 roku otrzymała status wyższej szkoły protestanckiej. Prezentowała ona dobry poziom, ponieważ jej absolwenci udawali się na studia m.in. do Krakowa, Marburgu, Heidelbergu, Strasburgu i Pragi[5].
Ważnym wydarzeniem było przybycie do miasta w 1597 roku jezuitów, którzy objęli probostwo i szkołę po augustianach. W tym czasie prawdopodobnie założyli kolegium. W 1626 roku przejęli szkołę po joannitach, a w 1655 roku rozpoczęli budowę nowego gmachu według projektu włoskiego architekta Carlo Lurago, którego budowa trwała z przerwami 25 lat, do 1690 roku. W tym samym czasie w pobliżu, u zbiegu ulic Judengasse i Grünestrasse zaadaptowali pięć kamienic mieszczańskich, znacznie je przebudowując na potrzeby konwiktu[6], w którym w 1696 roku mieszkało 60 uczniów. Kolegium jezuickie stało na bardzo wysokim poziomie i należało do lepszych szkół tego typu w regionie, jednak działalność edukacyjna jezuitów skupiała się wyłącznie wokół szkolnictwa średniego ze szkodą dla szkolnictwa elementarnego[7].
Kolejne stulecie przyniosło ze sobą potrzebę wprowadzenia dużych zmian w szkolnictwie, zarówno w sensie organizacyjnym, jak i dydaktyczno-metodycznym. W drugiej połowie XVIII wieku zadaniom tym próbował sprostać opat z Żagania – Johann Ignaz Felbiger, który zaproponował zmiany w szkolnictwie, polegającą m.in. na organizacji terytorialnej szkół[8]:
szkoła elementarna (Trivialschule) – miała być w każdym mieście, wsi, a uczyć miała czytać, pisać i religii,
szkoła podstawowa – miała być w każdym okręgu i uczyć łaciny, geografii, historii, matematyki, podstaw gospodarstwa domowego i uprawy roli,
szkoła normalna (Normalschule) – miała istnieć w każdej prowincji i przygotowywać do zawodu nauczyciela.
Postulował też objęciem obowiązkiem szkolnym dziewcząt. Niewątpliwym osiągnięciem tego pedagoga było utworzenie w Kłodzku pod koniec XVIII wieku, seminarium nauczycielskiego. Zbiegło się to w czasie z zakończeniem działalności w 1776 roku przez kolegium jezuitów, co związane było z kasatą tego zakonu w monarchii pruskiej. Jego dobra 11 lat później (1787/1788) sprzedano podczas licytacji za 53 250 talarów[9].
Długi wiek XIX
Dopiero w 1800 roku w miejscu dawnego kolegium władze pruskie utworzyły męskie gimnazjum, przekształcone w 1810 roku po połączeniu z konwiktem w Królewskie Gimnazjum Katolickie, do którego uczęszczało 300 uczniów (lata 20. XIX wieku)[10].
Niezmiennie natomiast działała dawna szkoła parafialna, do której w 1825 roku uczęszczało 221 uczniów i 210 uczennic. W 1830 roku szkołę przejęło miasto i pełniła od tej pory rolę szkoły gminnej. W tym czasie wzniesiono na jej potrzeby nowy budynek przy placu Kościelnym. Nauka odbywała się w sześciu klasach, a liczba uczniów wzrosła do 789. W 1854 ich liczba sięgała już 957, wobec czego szkołę podzielono na: żeńską (456 uczennic), współprowadzoną przez zakonnice i męską (537 uczniów). Do elementarnej szkoły ewangelickiej uczęszczało w 1825 roku 146, a 15 lat później już 400 dzieci. Poza tym działa szkoła garnizonowa, w której naukę pobierało 55 uczniów i uczennic (1825), a nadzorowana była przez kapelana garnizonowego[11].
Połowa XIX wieku to okres rozkwitu w Kłodzku szkolnictwa średniego za sprawą przybycia do miasta zakonnic z kongregacji Marii Teresy, które w 1858 roku założyły prywatną szkołę kończącą się egzaminem maturalnym, zwaną Theresianum. Szkoła ta cieszyła się ze względu na wysoki poziom nauczania zainteresowaniem ze strony mieszkańców całego hrabstwa kłodzkiego. W 1855 roku panna Dreschner założyła kolejną szkołę średnią dla protestanckich dziewcząt[11]. Zapotrzebowanie na rzemieślników spowodowało uruchomienie w 1875 roku szkoły dokształcającej rzemieślników, w której uczyło się 270 uczniów. W 1900 roku swoją siedzibę w Kłodzku znalazła przeniesiona z Bystrzycy Kłodzkiej zimowa szkoła rolnicza, licząca 120 uczniów[12].
Wielka zmiana nastąpiła w kłodzkim szkolnictwie na początku XX wieku, ponieważ wtedy w latach 1912–1914 wybudowano nowy gmach dla katolickiej szkoły elementarnej[13]. W tym samym roku Theresianum uzyskało status liceum, co związane było z wprowadzeniem reformy edukacji w Niemczech, polegającej na ustanowieniu ogniwa pośredniego między szkołami podstawowymi a szkołami wyższymi[12]. Równocześnie założono miejską szkołę średnią dla chłopców, którą umieszczono w nowo wybudowanym budynku szkolnym przy obecnej ulicy Zawiszy Czarnego, łącząc ją organizacyjnie z katolicka szkołą elementarną pod nazwą Szkoły im. Franza Ludwiga[14].
W okresie dwudziestolecia międzywojennego rozbudowano w Kłodzku szkolnictwo zawodowe w oparciu o dwie istniejące do tej pory szkoły, z których pierwsza, szkoła rolnicza działa do 1945 roku, a w roku szkolnym 1928/1929 utworzono na niej klasę żeńską. Z kolei powstała przed I wojną światową szkoła dokształcająca młodzież w zawodach kupieckim i rzemieślniczym została w 1927 roku przekształcona w szkołę zawodową z prawdziwego zdarzenia, na którą składały się[16]:
jednoroczna wyższa [średnia – przyp.autora] szkoła handlowa,
dwuletnia szkoła handlowa,
szkoła gospodarstwa domowego
W 1938 roku zmieniono nazwę Gimnazjum Katolickiego na Szkołę Hrabiego Götzena (Reichsgraf Friedrich Wilhelm von Götzen Schule)[17]. Rok później władze miejskie powołały ostatnią niemiecką placówkę oświatową jaką była miejska szkoła średnia dla dziewcząt, wchodząca w skład Szkoły im. Franza Ludwiga. Ze względu na jej przepełnienie większość zajęć odbywała się w ratuszu. Podczas II wojny światowej zajęcia edukacyjne w Kłodzku odbywały się do końca stycznia 1945 roku[14].
W latach 2004–2013 W Kłodzku funkcjonował Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego[25].
↑Daty odnoszą się do założenia poszczególnych szkół składowych MZS, czyli Sp nr 7 i Gimnazjum nr 2.
↑ abcdeRaport o stanie Miasta Kłodzka z roku 2011, op. cit, s. 47.
↑Zarządzenie Nr 170/2013 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 8 listopada 2013 r. w sprawie likwidacji Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego w Bystrzycy Kłodzkiej.
↑„Szkoły wyższe i ich finanse w 2011 r.”, s. 209, 2012. Główny Urząd Statystyczny. ISSN1506-2163. (pol.).
ZdzisławZ.SzczepaniakZdzisławZ., Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku w latach 1945–1995, Kłodzko: Wydawnictwo Maria, 2005, ISBN 83-88842-85-4, OCLC749499998. Brak numerów stron w książce
50-lecie Zespołu Szkół Zawodowych w Kłodzku, pod red. W. Krzelowskiego, Kłodzko 2002.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)