Fragment Księgi Rodzaju (Rdz 1, 1) oznaczający: Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Wersja bez nikudu oraz z nikudem.
Nikud (hebr.נִקּוּד, trb.nīqqūd, dosł. „kropkowanie” lub hebr.נְקֻדּוֹת, trb.nəqudōt, dosł. „kropki”) – system znaków diakrytycznych używany do reprezentowania samogłosek[1][2][3] lub rozróżniania alternatywnych wymów liter alfabetu hebrajskiego. We wczesnym średniowieczu (VI–VIII w.) opracowano kilka takich systemów diakrytycznych, jednak nikud jest najbardziej rozpowszechnionym oraz jedynym, który do dziś jest stosowany; początkowo był używany przez syryjskich chrześcijańskich gramatyków oraz masoretów. Powodem opracowania takiego systemu było zachowanie tradycji wymowy treści świętych ksiąg (w tym Biblii), która dotychczasowo była przekazywana ustnie[4][5].
Fragment Księgi Rodzaju (Rdz 1, 9) oznaczający: A potem Bóg rzekł: „Niechaj zbiorą się wody”. Na czerwono zaznaczono nikud, natomiast na niebiesko kantylacjęWybrane przykłady użycia nikuduFragment Księgi Jeremiasza (Jr 27) pochodzący z hebrajskojęzycznego egzemplarza Biblii z 1886 rokuFragment manuskryptu z zapisaną treścią Księgi Ezechiela (Ez 34, 22–25) w babilońskim zapisie języka hebrajskiego. Manuskrypt znajdował się do 1913 roku w genizie kairskiej
We współczesnej ortografii języka hebrajskiego nikud jest używany głównie w słownikach, poezji, utworach literatury dziecięcej lub w tekstach przeznaczonych dla imigrantów do Izraela[6][7][8]. W celu ujednoznacznienia rozwinął się także system pisowni bez nikudu, znany w języku hebrajskim jako ktiw maleh (כְּתִיב מָלֵא; dosł. „pełna pisownia”). Zasady pisowni zostały formalnie ujednolicone w Zasadach pisowni bez nikudu (כְּלָלֵי הַכְּתִיב חֲסַר הַנִּקּוּד) uchwalonych przez Akademię Języka Hebrajskiego; dokument uchwalono w roku 1996, a zaktualizowano w 2017 roku. Celem używania nikudu jest zapobieganie dwuznaczności i błędnej wymowie określonych słów. Tekst napisany z nikudem nazywa się ktiw menukad (כתיב מנוקד).
Współcześnie system ten nie jest zazwyczaj używany, czego jednym z powodów jest fakt, że nie odzwierciedla on aktualnej wymowy; we współczesnym hebrajskimcere wymawia się tak samo jak segol (nie dotyczy tyberyjskiej odmiany), a patach tak samo jak kamac. Młode pokolenie rodzimych użytkowników języka hebrajskiego uważa dane różnice za pozbawione znaczenia, natomiast puryści odrzucają koncept dostosowania nikudu do współczesnej wymowy, co w konsekwencji sprawia, że nikud coraz częściej wychodzi z użycia.
Według językoznawcy Gilada Zuckermanna brak używania nikudu we współczesnym języku hebrajskim często powoduje błędną wymowę[9]. Przykładowo wyraz מתאבנים jest często wymawiany jako mitabnim (dosł. "skamieniali" w rodzaju męskim i liczbie mnogiej) zamiast metaavnim (dosł. „przekąski”)[9]. Innym przykładem błędnej wymowy jest toponim מעלה אדומים (Ma’ale Adummim), który jest często wymawiany jako Maale Edomim zamiast Maale Adumim; właściwy wariant wymowy pojawia się w Księdze Jozuego (Joz 15, 7[a]; Joz 18, 17[b])[9]. Inny toponim יטבתה (Jotwata) jest błędnie wypowiadany jako Jotweta zamiast Jotwata; w Księdze Powtórzonego Prawa miejscowość ta jest wymieniona jako Jotbat (Pwt 10, 7[c])[9]. Z kolei nazwisko amerykańskiej aktorki Farrah Fawcett, zapisane po hebrajsku jako פארה פוסט, jest często wymawiane jako fost zamiast foset[9].
Jeśli patach występuje pod jedną z liter: החע, gdy któraś z nich jest ostatnią w wyrazie, to samogłoska a wymawiana jest wyjątkowo przed spółgłoską, nie po niej (koach, a nie: kocha).
Cere male składa się z 2 kropek pod literą oraz dodatkowej litery jod, która w tym przypadku pełni funkcję samogłoski.
W zależności od wyrazu lub akcentu mówiącego, cere male może brzmieć jak ej,e lub jak coś pośredniego.
W pisowni pełnej cere male zawsze pozostaje jako jod.
Występuje tylko w sylabach otwartych (zakończonych samogłoską). Nie może pojawić się pod literami: אהחע, w zamian pojawia się chataf.
W klasycznej wymowie szwa na jest zawsze wymawiane jako krótkie e, zazwyczaj jednak jest wymawiane jako e (jak w le'at) lub jest redukowane (jak w ptuchim).
Nikud może być wprowadzony także poprzez wciśnięcie klawisza Caps Lock, następnie trzymając kursor ustawiony za literą, wciska się klawisz Shift oraz jeden z danych klawiszy: ~ (szwa), 1 (chataf-segol), 2 (chataf-patach), 3 (chataf-kamac), 4 (chirik), 5 (cere), 6 (segol), 7 (patach), 8 (kamac), 9 (sin), 0 (szin), – (cholam), = (dagesz, mapik lub szuruk), \ (kubuc)[17][7].
Mac OS X
W celu wprowadzenia nikudu w systemie Mac OS X, wciska się klawisz Option wraz z jednym z danych klawiszy: 0 (szwa), 1 (chataf-patach), 2 (chataf-kamac), 3 (chataf-segol), 4 (chirik), 5 (cere), 6 (patach), 7 (kamac), 8 (kubuc), 9 (segol), A (sin), M (szin), U (szuruk), , (dagsz lub mapik), = (cholam)[18].
↑Następnie granica biegła w górę do Debiru od doliny Akor i zwracała się ku północy do Gilgal, naprzeciw wyżyny Adummim, położonej na południe od strumienia; dalej granica dochodziła do wód En-Szemesz i kończyła się przy źródle En-Rogel.
↑Dalej kierowała się ku północy, dochodziła do En-Szemesz i do Gelilot, które wznosi się naprzeciw Adummim, wreszcie zstępowała do Kamienia Bohana, potomka Rubena.
↑Stamtąd wyruszyli do Gudgoda, a z Gudgoda do Jotbata, kraju obfitującego w potoki.
