Nicolae Ionel Ciucă (ur. 7 lutego1967 w m. Plenița w okręgu Dolj[1]) – rumuński wojskowy, generał, w latach 2015–2019 szef sztabu generalnego, w latach 2019–2021 minister obrony narodowej, w grudniu 2020 pełniący obowiązki, a od listopada 2021 do czerwca 2023 premier Rumunii, w latach 2022–2024 przewodniczący Partii Narodowo-Liberalnej, od 2023 do 2024 przewodniczący Senatu.
Życiorys
W 1985 ukończył liceum wojskowe w Krajowie, a w 1988 szkołę oficerską Școala Militară de Ofițeri Activi „Nicolae Bălcescu” w Sybinie. Absolwent licznych kursów i szkoleń w uczelniach wojskowych. Doktorat z zakresu nauk wojskowych uzyskał w 2003 na Uniwersytecie Obrony Narodowej im. Karola I w Bukareszcie. Długoletni żołnierz sił zbrojnych Rumunii, w 2015 otrzymał najwyższy stopień generalski. W trakcie swojej kariery brał udział w misjach w Angoli, Bośni i Hercegowinie, Afganistanie oraz Iraku, gdzie w 2004 dowodził wojskami rumuńskimi w pierwszej po II wojnie światowej bitwie z udziałem żołnierzy swojego kraju[1].
W 2007 został zastępcą dowódcy brygady wojsk zmechanizowanych, następnie od 2009 pełnił funkcję jej dowódcy. W latach 2011–2014 dowodził dywizją piechoty. W październiku 2014 powołany na zastępcę szefa sztabu generalnego, a w styczniu 2015 objął funkcję szefa sztabu generalnego, najwyższe wojskowe stanowisko w siłach zbrojnych. W grudniu 2018 prezydent Klaus Iohannis przedłużył mu kadencję o rok, co doprowadziło do sporu z socjaldemokratyczną premier Vioriką Dăncilą[1].
W październiku 2019 został ogłoszony kandydatem na ministra obrony narodowej w tworzonym wówczas rządzieLudovika Orbana, lidera Partii Narodowo-Liberalnej. W tym samym miesiącu przeszedł do rezerwy[2]. W listopadzie 2019 rozpoczął urzędowanie na stanowisku ministra[3]. Pozostał na tej funkcji również w utworzonym w marcu 2020 drugim gabinecie dotychczasowego premiera[4].
W wyborach w 2020 uzyskał mandat senatora[5]. 7 grudnia 2020, dzień po wyborach, które według wstępnych wyników wygrała opozycyjna Partia Socjaldemokratyczna, Ludovic Orban ogłosił swoją rezygnację z funkcji premiera. Tego samego dnia Nicolae Ciucă decyzją prezydenta Klausa Iohannisa został pełniącym obowiązki premiera[6]. Wykonywał je do 23 grudnia 2020, kiedy to powołany został rząd Florina Cîțu. W nowym gabinecie z rekomendacji PNL utrzymał stanowisko ministra obrony narodowej[7]. W październiku 2021 w trakcie kryzysu politycznego otrzymał misję utworzenia nowego rządu, która zakończyła się jednak niepowodzeniem[8].
Ostatecznie w listopadzie 2021 PNL porozumiała się z Partią Socjaldemokratyczną i UDMR. Nicolae Ciucă został wspólnym kandydatem tych ugrupowań na premiera. 22 listopada został desygnowany na ten urząd[9], a następnie przedstawił kandydatów na członków gabinetu[10]. 25 listopada nowy rząd został zatwierdzony przez parlament – za zagłosowało 318 posłów do Izby Deputowanych oraz członków Senatu[11]. Gabinet Nicolae Ciuki rozpoczął funkcjonowanie tego samego dnia po tym, jak prezydent Klaus Iohannis podpisał dekret o jego powołaniu i dokonał zaprzysiężenia członków rządu[12].
W kwietniu 2022 wybrany na nowego przewodniczącego Partii Narodowo-Liberalnej[13]. 12 czerwca 2023 ustąpił z funkcji premiera, realizując umowę koalicyjną przewidującą zastąpienie go przez przedstawiciela socjaldemokratów w trakcie trwającej kadencji parlamentu[14]. Następnego dnia został wybrany na przewodniczącego Senatu[15]; kierował tą izbą do grudnia 2024.
W 2024 wystartował jako kandydat PNL w wyborach prezydenckich. W pierwszej turze z listopada otrzymał 8,8% głosów, zajmując 5. miejsce spośród 14 zarejestrowanych pretendentów[16]. Jeszcze w tym samym miesiącu zrezygnował z funkcji przewodniczącego partii[17]. W wyborach parlamentarnych w 2024 z powodzeniem ubiegał się o senacką reelekcję[18].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
