Pomimo nadania mu w 1918 roku nazwy mostu Krakusa[1], krakowianie w dwudziestoleciu międzywojennym i po wojnie używali nadal nazwy III most[2].
Po remoncie w 1971 roku ZBOWiD wystąpił z propozycją nadania mostowi imienia Powstańców Śląskich uzasadniając to faktem, że „oddanie mostu zbiegło się z 50 rocznicą wybuchu III Powstania śląskiego”[3]. Po podjęciu decyzji przez Prezydium Rady Narodowej m. Krakowa 12 października 1971 roku nastąpiło nadanie nazwy mostowi, powiązane z odsłonięciem na wschodnim przyczółku mostu tablicy upamiętniającej to wydarzenie[4].
Historia mostu
Rozpoczęcie budowy
Dzisiejszy most nie jest pierwszym mostem, jaki stał w tym miejscu. W latach 1908–1913 wybudowano tu most Krakusa (fotografia) łączący ul. Starowiślną z ulicą Juliusza Słowackiego na Podgórzu[5]. Został on zaprojektowany przez wiedeńskiego budowniczego Edwarda Zittera[6], a konstrukcje żelazne wykonały zakłady Zieleniewskiego[7]. Prace rozpoczęto w 1908 roku[8]. Wykonawcą była lwowska firma Sosnowski i Zacharysiewicz, a pracami kierował Walerian Marzec, potem inż. Hajduk[9]. Nadzór ze strony namiestnictwa pełnił inż. Warchałowski[8], a później inż. Adolf Schneider[9].
Zawalenie się w 1911 roku
18 lutego 1911 roku 52-metrowa konstrukcja żelazna budowanego mostu runęła do wody[7]. Przyczyną było nagłe ruszenie lodów i niedostateczne zabezpieczenie konstrukcji[7]. Runęła część środkowa i fragment od strony Podgórza[10]. Ocalały filary i przyczółki[7]. W kwietniu 1911 roku rozpoczęto prace przy wydobywaniu zatopionej konstrukcji[11]. Prowadziła je krakowska firma Zieleniewskiego[11].
Oddanie do eksploatacji
Most został oddany do użytku 20 stycznia 1913[12][13]. Równocześnie otwarto nową normalnotorową linię tramwajową prowadzącą od III mostu do Salwatora. Linia miała dwa tory i prowadziła ulicą Wawrzyńca, Dajwór, Starowiślną, przez plac Dominikański i ulicę Zwierzyniecką[14].
W lutym 1917 roku przez most przeprowadzono linię tramwajową, wydłużając istniejącą linię do Rynku Podgórskiego[16]. Po odzyskaniu niepodległości na początku grudnia 1918 roku zdjęto umieszczone na żelaznej konstrukcji austriackie, a umieszczono polskie srebrne orły[17].
Most (podobnie jak inne mosty Krakowa) został wysadzony przez wycofujące się wojska niemieckie w styczniu 1945 roku. W lutym tego samego roku rozpoczęto odbudowę. Powstał Komitet Odbudowy Mostów na Wiśle w Krakowie[18]. Najwcześniej zostały odbudowane: Most Dębnicki i III Most. Prace wykonały Oddziały Techniczne Armii Czerwonej, mieszkańcy Krakowa i firma Zieleniewski[18]. 23 lutego 1945 roku odbyło się uroczyste otwarcie obu mostów zakończone defiladą wojskową i odegraniem przez orkiestrę hymnów: polskiego i radzieckiego[19].
Remont w 1971 roku
Projektantem przebudowy był Józef Szulc z krakowskiego „Mostostalu”[20]. Obok ciągle otwartego III mostu zbudowano nowy. 19 marca w nocy zamknięto ruch i zdemontowano jezdnię starego mostu, aby rano ustawić nowy w ciągu kilku godzin na starych filarach[20]. 20 lipca 1971 roku remont został ukończony[21]. Wykonawca remontu - krakowski Mostostal został z tej okazji decyzją Prezydium Rady Narodowej m. Krakowa odznaczony złotą odznaką „za pracę społeczna dla miasta Krakowa”[21]. Stara konstrukcja III mostu została zdemontowana i barkami przewieziona do portu w Nowej Hucie, skąd miała być przewieziona do Leżajska[22].
W 1978 roku dokończono remont uruchamiając dojazd do mostu od strony Zabłocia ul. Na Zjeździe[23].
↑Encyklopedia Krakowa, Antoni HenrykA.H.Stachowski (red.), ElżbietaE.Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC830213257. Brak numerów stron w książce
.jpg)
