Marian Walentynowicz

Marian Walentynowicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1896
Petersburg

Data i miejsce śmierci

26 sierpnia 1967
Warszawa

Narodowość

polska

Alma Mater

Politechnika Warszawska

Dziedzina sztuki

rysunek, grafika, architektura

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie)
Marian Walentynowicz w mundurze 1 Dywizji Pancernej gen. S. Maczka szkicuje milicjantkę Leokadię Krajewską w Warszawie w 1947 r.
Grób Mariana Walentynowicza na Starych Powązkach

Marian Walentynowicz (ur. 8 stycznia?/20 stycznia 1896 w Petersburgu, zm. 26 sierpnia 1967 w Warszawie) – polski rysownik, architekt, pisarz oraz prekursor komiksu w Polsce[1].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Rafała i Wilhelminy z Siemaszków. Ukończył gimnazjum w Petersburgu[2] oraz w 1932 Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej[3]. W Petersburgu był członkiem Związku Walki Czynnej. Służył w I Korpusie Wschodnim i Wojsku Polskim. Podróżował po Europie, Indiach, Malajach, Chinach, Japonii, Hawajach, Ameryce i Afryce[2]. W latach 1930–1939 uczył w Żeńskiej Szkole Architektury im. Stanisława Noakowskiego w Warszawie. Od lat 20. współpracował jako rysownik z warszawskimi czasopismami.

W latach II wojny światowej był korespondentem wojennym przy 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Swoje przeżycia utrwalił w książce Wojna bez patosu (1969). Opisał między innymi bitwę pod Falaise[1][4].

Zmarł w Warszawie. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 238-6-4)[5].

Twórczość graficzna

Zaprojektował Znak Spadochronowy używany jako znak 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej oraz odznaczenia dla zasłużonych spadochroniarzy[6][7]. Zajmował się także ilustracją książkową. Zaprojektował m.in. okładkę do wojennego wydania książki Józefa Kisielewskiego Ziemia gromadzi prochy. Ilustrator także wielu książek dla dzieci, w tym:

z Kornelem Makuszyńskim:

  • 1933: 120 przygód Koziołka Matołka (120, bo jest 120 obrazków, a pod każdym czterowierszowa zwrotka ośmiozgłoskowcem)
  • 1933: Druga księga przygód Koziołka Matołka
  • 1934: Trzecia księga przygód Koziołka Matołka
  • 1934: Czwarta księga przygód Koziołka Matołka
  • 1935: Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki
  • 1936: Fiki-Miki dalsze dzieje, kto to czyta, ten się śmieje
  • 1937: O wawelskim smoku
  • 1938: Wanda leży w naszej ziemi
  • 1938: Na nic płacze, na nic krzyki, koniec przygód Fiki-Miki
  • 1960: Legendy krakowskie (łączne wydanie O wawelskim smoku i Wandzie)
  • 1964: Wydanie łączne Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki (zawierające Fiki-Miki dalsze dzieje... oraz Na nic płacze, na nic krzyki...)
  • 1969: Wydanie łączne Przygody Koziołka Matołka

z innymi autorami:

  • Walenty Pompka na wojnie żartobliwy komiks „bez dymków” pt. do tekstu Ryszarda Kiersnowskiego, drukowany w 1957 r. przez ówczesny tygodnik dla młodzieży „Przygoda”, w 49 cotygodniowych, całostronicowych, czarno-białych (niekiedy na żółtym tle) odcinkach.
  • Przygody profesora Biedronki – Profesor i Ptaki (1956)

Twórczość literacka

Marian Walentynowicz zajmował się również twórczością literacką. Napisał wiele utworów wraz z Kornelem Makuszyńskim. Publikował własne utwory:

  • Ze sztucerem przez Czarny Ląd, opowiadania drukowane w „Przygodzie”
  • Wojna bez patosu (1969, wspomnienia wojenne).

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b Marian Walentynowicz. To on narysował Koziołka Matołka. Posłuchaj archiwalnych wypowiedzi. www.polskieradio.pl. [dostęp 2024-11-24]. (pol.).
  2. a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 331. [dostęp 2021-11-24].
  3. a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Marian Walentynowicz [online], archimemory.pl [dostęp 2021-11-25].
  4. Marian Walentynowicz – życie bez patosu. www.polskieradio.pl, 20.01.2020. [dostęp 2020-03-09]. (pol.).
  5. Cmentarz Stare Powązki: Marian Walentynowicz, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-02].
  6. Jędrzej Tucholski: Spadochroniarze. PAX, Warszawa, 1991, s. 69, język polski, ISBN 83-211-1057-6
  7. Cichociemni – nazwa, przysięga, znak. elitadywersji.org. [dostęp 2024-11-24]. (pol.).