|
Langur szary
Langur szary[5], langur brunejski[5] (Presbytis hosei) – gatunek ssaka naczelnego z podrodziny gerez (Colobinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae), występujący w Azji[6].
Zasięg występowania
Langur szary występuje endemicznie w północno-zachodnim Borneo, w zachodnim Sabah (wzdłuż zachodniego wybrzeża na północ do góry Kinabalu), północno-zachodnim Brunei i północnym Sarawak (od miejsca typowego w Niah i dolnego biegu rzeki Baram, na wschód w głąb lądu do 2°40’N i granicy Borneo Północnym)[7].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1889 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Semnopithecus hosei[2]. Holotyp pochodził z Niah w stanie Sarawak w Malezji[2][6].
Taksony sabana i canicrus we wcześniejszych ujęciach systematycznych uważane były za podgatunki P. hosei[6], jednak głównie ze względu na różnice morfologiczne powinny być traktowane jako odrębne gatunki[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[7].
Etymologia
- Presbytis: gr. πρεσβυτις presbutis „staruszka”, od πρεσβυτης presbutēs „starzec”; być może również od greckiego słowa πρεσβυτερος presbuteros „senior, ksiądz”[8].
- hosei: Charles Hose (1863–1929), angielski urzędnik państwowy w Sarawaku w latach 1884–1907, przyrodnik, etnolog[9].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 48–56 cm, długość ogona 65–84 cm; masa ciała samic 5,5–6 kg, samców 6–7 kg[10].
Ekologia
Langur szary zamieszkuje zróżnicowane tereny – zarówno niziny na poziomie morza, jak i lasy deszczowe na wysokości 1000 m n.p.m. (Mount Kinabalu). Zoolodzy odnotowali nawet sporadyczne występowanie gatunku na terenach położonych na poziomie ponad 1600 m n.p.m. Presbytis hosei chętnie odwiedzają plantacje, i mimo że są zaliczane do foliofagów to nie gardzą owocami i nasionami. Wyjadają także jaja i pisklęta z napotkanych gniazd[4].
Status zagrożenia i ochrona
Południowy zasięg występowania langura szarego nie jest jasno oznaczony. Populacje podgatunków sukcesywnie się zmniejszają. Główną przyczyną tej tendencji są polowania. Na przestrzeni 30 lat liczebność gatunku spadła o 30–50%[4].
Przypisy
- ↑ Presbytis hosei, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c O. Thomas. Description of a new Bornean Monkey belonging to the Genus Semnopithems. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1889, s. 159, 1889. (ang.).
- ↑ O. Thomas. Description of a new monkey of the genus Semnopithecus from northern Borneo. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1893, s. 582, 1893. (ang.).
- ↑ a b c V.V. Nijman V.V., C.C. Traeholt C.C., A. Setiawan & S.A.S.& S. Cheyne A. Setiawan & S.A.S.& S., Presbytis hosei, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-09] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 50–51. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Presbytis hosei. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-09-09].
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 248. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 562, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 197. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ D. Zinner, G.H. Fickenscher, Ch. Roos, M.V. Anandam, E.L. Bennett, T.R.B. Davenport, N.J. Davies, K.M. Detwiler, A. Engelhardt, A.A. Eudey, E.L. Gadsby, C.P. Groves, A. Healy, K.P. Karanth, S. Molur, T. Nadler, M.C. Richardson, E.P. Riley, A.B. Rylands, L.K. Sheeran, N. Ting, J. Wallis, S.S. Waters & D.J. Whittaker: Family Cercopithecidae (Old World Monkeys). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 716–717. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
|
|
