Kwas trimetafosforowy
|
|
| Nazewnictwo
|
|
|
| Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
| podst.
|
2,4,6-tritlenek 2,4,6-trihydroksy-1,3,5,2,4,6-trioksatrifosfinanu
|
| addyt.
|
tri-μ-oksydo-tris(hydroksydooksydofosfor)
|
| Inne nazwy i oznaczenia
|
| półsyst.
|
kwas cyklo-trifosforowy
|
| Stocka
|
kwas trimetafosforowy(V)
|
|
| Ogólne informacje
|
| Wzór sumaryczny
|
H3P3O9
|
| Inne wzory
|
(HPO
3)
3
|
| Masa molowa
|
239,94 g/mol
|
| Identyfikacja
|
| Numer CAS
|
13566-25-1
|
| PubChem
|
510
|
| SMILES
|
O=P1(OP(O)(OP(O)(O1)=O)=O)O
|
|
|
|
| Podobne związki
|
| Podobne związki
|
kwas fosforowy, kwas metafosfonowy
|
Kwas metafosforowy, nazwa Stocka: kwas metafosforowy(V) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów tlenowych o empirycznym wzorze sumarycznym HPO
3. Otrzymać go można w formie szklistej masy przez ogrzewanie kwasu fosforowego w temperaturze ok. 320 °C[1]. Składa się z mieszaniny kwasów cyklo-polifosforowych opisywanych wzorem ogólnym (HPO
3)
n, gdzie n = liczba jednostek fosforanowych (n ≥ 3), przy czym scharakteryzowane są związki o n = 3 lub 4[2].
Najmniejszą strukturę w tej serii (n = 3) stanowi kwas trimetafosforowy (cyklo-trifosforowy), (HPO
3)
3 lub H
3P
3O
9, tworzący pierścienie sześcioczłonowe (systematyczna nazwa addytywna według IUPAC: tri-μ-oksydo-tris(hydroksydooksydofosfor)[3]).
Znaczenie ma też kwas tetrametafosforowy (cyklo-tetrafosforowy), (HPO
3)
4 lub H
4P
4O
12, CAS 13598-74-8. Można go otrzymać w reakcji dekatlenku tetrafosforu z kontrolowaną ilością wody w temperaturze 0 °C[2]:
- P
4O
10 + 2H
2O → (HPO
3)
4
Sole kwasów metafosforowych to metafosforany (cyklo-polifosforany), które są dobrze poznane dla n = 3–8, natomiast większe pierścienie zostały jedynie zidentyfikowane w mieszaninach[2].
Przypisy
- ↑ AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 681, ISBN 83-01-13654-5 .
- ↑ a b c N.N.N.N. Greenwood N.N.N.N., A.A. Earnshaw A.A., Chemistry of the elements, Oxford–New York: Pergamon Press, 1984, s. 617–618, ISBN 0-08-022057-6 .
- ↑ Neil G.N.G. Connelly Neil G.N.G. i inni, Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC Recommendations 2005 (Red Book), International Union of Pure and Applied Chemistry, RSC Publishing, 2005, ISBN 978-0-85404-438-2 (ang.).
