Krzyszczyna (do 1945 niem. Cocceji-Neudorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Bogdaniec. Według danych z 2012 r. liczyła 72 mieszkańców. Miejscowość została założona w 1775/1776 w ramach kolonizacji fryderycjańskiej – zagospodarowania tzw. łęgów warciańskich. Od 1945 r. leży w granicach Polski.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gorzowskiego.
Położenie
Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski według Kondrackiego teren, na którym położona jest Krzyszczyna należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Kotlina Gorzowska.
Miejscowość leży 14 km na południowy zachód od Gorzowa Wielkopolskiego.
Demografia
Ludność w ostatnich 3 stuleciach[4][5][6][7][8][9][10]:
Historia
- 1747 – Carl Adam von Waldow z Rudnicy zapisuje w testamencie na rzecz sierocińca w Sulechowie kilka swoich majątków, w tym tereny w okolicach Kołczyna (m.in. część Rudnicy, Maszków) i nadwarciańskich błot
- 1772 – rodzina von Waldow sprzedaje swoje ziemie w dolinie Warty wraz z Rudnicą i częścią Kołczyna Karlowi Sigismundowi von Reitzenstein
- 1775/76 – na bagnach nadwarciańskich zostają założone kolonie Lossow (Włostów) oraz Cocceji (Krzyszczyna i Krzyszczynka); tereny te należą do von der Ostena z Brzozowej i Smogór, majora Carla Ernesta Sigismunda von Reitzenstein z Rudnicy i Kołczyna oraz do domu sierot w Sulechowie; w Cocceji osiedla się 50 kolonistów na 1500 morgach ziemi[11]
- 1777 - właścicielem Cocceji-Neudorf jest sierociniec z Sulechowa, Cocceji-Neuwalde kapitan Carl Friedrich von Waldow z Brzozowej (Neuwalde), Cocceji-Stubbenhagen (część Cocceji-Neuwalde) Adolph Friedrich von Waldow z Lubniewic, zaś Włostowa Carl Ernest Sigismund von Reitzenstein[12]
- 1801 – kolonia Cocceji liczy 243 mieszkańców i 36 domów; jest tu 38 gospodarstw kolonistów, z których 18 należy do von der Ostena ze Smogór, a 20 do rodziny von Waldow z Lubniewic; ponadto jest tu 14 komorników (chłopów bezrolnych)[4]
- XIX w. - Cocceji zostaje podzielone na Cocceji-Neudorf oraz Cocceji-Neuwald
Nazwa
Coccey, Neudorfschen Antheil 1775; Cocceji, Neudorfer Antheil 1852; Cocceji-Neudorf 1944; Krzyszczyna 1948[13].
Niemiecka nazwa Cocceji-Neudorf pochodzi od nazwiska pruskiego kanclerza króla Fryderyka II, Samuela von Cocceji[14] oraz od wsi Neudorf (obecnie Maszków), której była kolonią.
Administracja
Miejscowość jest siedzibą sołectwa Krzyszczyna.
Edukacja i nauka
Dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej w Jenińcu, zaś młodzież do gimnazjum w Bogdańcu[15].
Religia
Miejscowość przynależy do parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Bogdańcu. We wsi nie ma kościoła.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 63543
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 636 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: Für Statistiker, Geschäftsmänner, bes. für Kameralisten. Die Neumark Brandenburg. T. 3. Berlin: Friedrich Maurer, 1809, s. 153.
- ↑ Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 68.
- ↑ Statistisches Landesamt Prussia: Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung: Nach den Urmaterialien der allgemeinen Volkszählung vom 1. december 1871 bearb. und zusammengestellt vom Königlichen Statistischen Bureau. T. II. Provinz Brandenburg. Berlin: Königl. Statistisches Bureau, 1873, s. 144.
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte. Kreis Landsberg/Warthe. [dostęp 2014-10-03].
- ↑ Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych W Gorzowie Wlkp., Raport o stanie gminy Bogdaniec, Urząd Gminy Bogdaniec, 2000, s. 75 .
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bogdaniec, Wójt Gminy Bogdaniec, 2014, s. 10 .
- ↑ Krzyszczyna, Cocceji-Neudorf. GenWiki. [dostęp 2014-10-04]. (niem.).
- ↑ Cocceji – Neuwald und Cocceji – Neudorf. [dostęp 2014-10-04]. (niem.).
- ↑ Zur Geschichte der Dörfer Lossow und Cocceji (Kreis Landsberg/Warthe) und seiner Bevölkerung von der Gründung 1774 bis zur Vertreibung 1945. [dostęp 2014-10-05]. (niem.).
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55
- ↑ Nazwy miejscowe Polski: historia - pochodzenie - zmiany. Kazimierz Rymut (red.). T. V. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2003, s. 407. ISBN 83-85579-29-X.
- ↑ Uchwała Nr XIII/122/2008r. Rady Gminy Bogdaniec z dnia 30 września 2008r. w sprawie planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjum oraz granic ich obwodów na terenie Gminy Bogdaniec [online] .
