Świątynia znajduje się na obrzeżach Ħal Lija, na obszarze, który kiedyś tworzył wioskę Ħal Bordi. Kościół, dziś tam stojący, nie jest pierwszy, znajduje się około stu metrów od miejsca, w którym znajdował się oryginalny. Dziś na tym miejscu zbudowany jest wiatrak. Podczas budowy tego ostatniego znaleziono sporo ludzkich kości, pochodzących prawdopodobnie z pochówków w kościele i jego otoczeniu[2][5][6]. W starym kościele, którego data budowy nie jest znana (zakłada się, że było to przed rokiem 1570[7]), znajdował się obraz w formie tryptyku, przedstawiający Madonnę z małym Jezusem na kolanach, który trzyma w lewej ręce kulę ziemską, prawą zaś unosi w geście błogosławieństwa. Po prawej stronie Madonny stoi św. Piotr, po lewej zaś św. Mikołaj[8]. Tryptyk ten, zachowany do dzisiaj, pochodzi z końca XIII wieku, wykonany jest na drewnie i należy do szkoły sycylijskiej. Przypisywany jest artyście Corso di Buono. Podobne obrazy można znaleźć w muzeach sycylijskich, co wskazuje na pochodzenie tego obrazu. Kiedy w roku 1575 świątynię wizytował wizytator apostolskiprałatDusina, zauważył wielkie nabożeństwo wiernych do tego obrazu; zanotował też wezwanie kościoła: Matki Boskiej Sierpniowej (malt.tal-Madonna tax-xahar t’Awissu)[5].
Kościół ma kształt zbliżony do sześcianu. Jego fasada jest gładka, podzielona na cztery panele, a jedyną widoczną ozdobą jest statua siedzącej Madonny z Dzieciątkiem. Fasada obramowana jest dwoma wysokimi pilastramidoryckimi podtrzymującymi szeroki gzyms i belkowanie na szczycie. Centralne przęsło jego elewacji, pomiędzy pionowymi parami paneli, przebite jest dużymi prostokątnymi drzwiami z trójkątnymnaczółkiem na szczycie[6][7].
Nisza z Madonną z Dzieciątkiem, poniżej inskrypcja
Bezpośrednio nad portalem głównym znajduje się monumentalna kamienna inskrypcja, a nad nią rzeźbiony wizerunek Madonny z Dzieciątkiem w prostej kwadratowej niszy. Madonna z Dzieciątkiem siedzą na tronie. Madonna jest przedstawiona z uniesioną ręką i patrzy przed siebie. Ma na sobie tunikę z płaszczem wiązanym na ramionach. Chrystus ma też na sobie królewską tunikę i trzyma w dłoni kulę ziemską z krzyżem. Obie figury są drobiazgowo wykonane w kamieniu[6].Niska kopuła, z której wyrasta strzelista latarnia, jest prawie całkowicie ukryta w ośmiokątnymbębnie. W każdej z bocznych ścian są drzwi z półkolistym naczółkiem, południowe są zamurowane. Wysoko nad każdymi drzwiami prostokątne okno. W tylnym rogu nad zakrystią znajduje się kwadratowa dzwonnica. Wokół kościoła obszerny zuntier (plac), otoczony murem z balustradami[5].
Obraz tytularny, którego autorem jest Mattia Preti, przedstawia Madonnę trzymającą małego Jezusa, który stoi na jej kolanach, a także św. Piotra i św. Mikołaja z Bari, tak jak na starym tryptyku. Na prośbę wielkiego mistrza Cotonera na obrazie umieszczony również został klęczący archanioł Rafał. Obraz umieszczony jest w nastawie ołtarzowej złożonej z dwóch kolumn i dwóch pilastrów w stylu korynckim. Wszystkie są rzeźbione i złocone. Nad nimi również rzeźbione belkowanie i dwie połówki podzielonego odcinkowego frontonu. Powyżej tych ostatnich widać dwa anioły, a pośrodku kamienne pole, w którym kiedyś znajdował się herb wielkiego mistrza Nicolasa Cotonera, fundatora kościoła, a dziś zawiera inskrypcję. Nad nim widnieje złocona korona[5].
Wspomniany tryptyk znajduje się we wnęce w bocznej ścianie świątyni[5].
Pochodzenie nazwy Tal-Mirakli
W 1743 roku miało miejsce wydarzenie, które znacznie zwiększyło pobożność wiernych. Pewnego dnia, odpowiedzialny za kościół poszedł zapalić lampę przed świętym obrazem. Zobaczył, że po obliczu Madonny spływają duże krople, jak łzy lub woda. Na początku myślał, że to z powodu wilgoci, ale w żadnym innym miejscu nie było to widoczne. Poinformował o wszystkim władze kościelne. Po zbadaniu tego faktu okazało się, że są to łzy, spływające jakby z oczu żywej osoby. Tego dnia, prawdopodobnie 20 lutego 1743 roku, Maltę nawiedziło trzęsienie ziemi, w którym nikt nie stracił życia.
Wielki mistrz i biskup Malty doszli do wniosku, że fakt, iż nikt nie stracił życia, wydarzył się za wstawiennictwem Maryi. Dlatego od tego dnia kościół zaczęto nazywać „Tal-Mirakli” (malt. (od) cudów). Inskrypcja nad wejściem opisuje to zdarzenie[5].
Kościół dziś
W XXI wieku budynek kościoła został poddany gruntownej renowacji[7]. Dziś jest wykorzystywany jest zgodnie ze swoim przeznaczeniem, z codzienną mszą świętą i spotkaniami grup religijnych[4][5][11].
↑
Lija / Church of Santa Marija Tal-Mirakli. W: Alfie Guillaumier: Malta's Town and Villages. Terry Asphar (tłum.). Valletta: Progress Press Co. Ltd, 2003, s. 198. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).
↑
Giuseppe Calleja: The Work of Art in the Churches of Malta and the Governor's Palace, Valletta. Valletta: G. H. Godwin, 1881, s. 103. (ang.).
↑
Our Lady of Miracles – Lija. W: Kilin: A Hundred Wayside Chapels of Malta and Gozo. Valletta: Heritage Books, 2000, s. 157. ISBN 99909-93-06-8. (ang.).
