Komenda Rejonu Uzupełnień Łuków (KRU Łuków) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].
Historia komendy
W 1917 funkcjonował na terenie Łukowa Główny Urząd Zaciągu. Z chwilą wejścia w życie rozkazu i sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której znajdował się. Dodatkowo GUZ w Łukowie przekazał dokumentację PKU w Siedlcach[3].
29 grudnia 1933 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki nadał chor. Feliksowi Kopiasowi[a] z PKU Łuków Krzyż Niepodległości z Mieczami „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[6][7].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Łuków została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Łuków przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[8], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[9]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Łuków normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[10].
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: łukowski i radzyński[2].
Obsada personalna
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Łuków, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
oficer ewidencyjny na powiat łukowski – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Józef Smejkal
oficer ewidencyjny na powiat radzyński – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Lucjan Władysław Przedpełski (19 I 1920[28] – II 1926 → referent)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[29][30][31][32][33]
kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
kpt. kanc. Eligiusz Mieczysław Winkler (od II 1926)
mjr piech. Bogumił Brzeziński[c] (I 1928[36] – III 1929[19] → dyspozycja dowódcy OK IX)
mjr piech. Józef II Mazur (III[20] – VII 1929[37] → dyspozycja dowódcy OK IX)
kpt. piech. Paweł Stolarz[d] (XII 1929[41] – VII 1935 → dyspozycja dowódcy OK IX[42])
kpt. piech. Stanisław Feliks Michalak (VIII 1935[43] – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
kierownik II referatu
por. kanc. Józef Rybak (II 1926 – XII 1932[44] → płatnik 9 pac)
kpt. piech. Jerzy Akatow vel Akatoff[e] (był w 1932, do VI 1935 → dyspozycja dowódcy OK IX[42])
referent – por. kanc. Lucjan Władysław Przedpełski (od II 1926, był w 1928)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[24][f]
kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Stanisław Feliks Michalak[g]
kierownik II referatu uzupełnień – por. piech. Jan Szepczyński[h]
Uwagi
↑Chor. Feliks Kopias razem z harcmistrzem Michałem Lisowskim został rozstrzelany 5 lipca 1940 roku w lesie wsi Sitno, a w 1946 ekshumowany i pochowany na cmentarzu parafialnym w Radzyniu Podlaskim.
↑Adam Alojzy Adamski (ur. 23 września 1897) był odznaczony Krzyżem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Kapitan ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku w korpusie oficerów piechoty[26]. W Rocznikach Oficerskich z 1923 i 1924 roku figuruje jako „Zbigniew Adam Adamski”. We wrześniu 1925 roku wrócił do macierzystego 35 pp z pozostawieniem na X kursie doszkolenia młodszych oficerów piechoty w Chełmnie[27].
↑Mjr Bogumił Doliwa Brzeziński ur. 27 sierpnia 1887 w Łańcucie, w rodzinie Stanisława. Żołnierz 90 pułku piechoty c. i k. armii. Podporucznik rezerwy z 1 lipca 1915, porucznik rezerwy z dnia 1 sierpnia 1917. Obrońca Lwowa i Kresów Wschodnich podczas walk o niepodległość 1918-1920. W odrodzonym Wojsku Polskim oficer 14 pułku piechoty, w szeregach którego bronił Włocławka przed bolszewicką nawałą w sierpniu 1920 roku. Zweryfikowany w stopniu majora z dniem 1 czerwca 1919. Służąc w 14 pp zajmował stanowiska dowódcy batalionu sztabowego (zatwierdzony w lipcu 1922) i kwatermistrza pułku. W lutym 1927 został zwolniony ze stanowiska kwatermistrza z równoczesnym przeniesieniem służbowym do PKU Bydgoszcz na okres czterech miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[34]. W styczniu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przydziałem do PKU Łuków na stanowisko kierownika I referatu administracji rezerw. Z dniem 31 sierpnia 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[35]. Zmarł w 1935 i spoczywa na cmentarzu komunalnym w Łańcucie. Odznaczony cesarskimi: Krzyżem Zasługi Wojskowej 3 klasy (z dekoracją wojenną i z mieczami), Brązowym Medalem Zasługi Wojskowej na wstędze Krzyża Zasługi Wojskowej i z mieczami oraz Krzyżem Pamiątkowym Mobilizacji 1912–1913.
↑Paweł Stolarz ur. 22 sierpnia 1893 roku. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach c. i k. Armii. Jego oddziałem macierzystym był 3 IR. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Był odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności 1 klasy i Krzyżem Wojskowym Karola[38]. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty[39]. W Oddziałowym Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie przechowywane są akta sprawy karnej prowadzonej przeciwko Pawłowi Stolarzowi s. Ferdynanda, ur. 22 sierpnia 1893, oskarżonemu o to, że w okresie okupacji hitlerowskiej w Zagórzanach, jako konfident współpracował z Gestapo oraz będąc obywatelem polskim zgłosił swoją przynależność do narodu niemieckiego, tj. o czyny z art. 4 § 1 Dekretu PKWN z dnia 31 sierpnia 1944 i art. 1 § 1 Dekretu z dnia 28 czerwca 1946[40].
↑W styczniu 1934 roku sprostowano nazwisko i datę urodzenia z „Akatoff ur. 30 marca 1895” na „Akatow ur. 11 kwietnia 1895”[45]. W marcu 1932 roku został przydzielony z 35 pp do PKU Łuków, w celu odbycia praktyki poborowej[22]. Zmarł 15 września 1958 roku. Został pochowany na cmentarzu komunalnym nr 2 Junikowo w Poznaniu[46].
↑Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[47].
↑Stanisław Feliks Michalak (ur. 21 lutego 1894), kapitan ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku w korpusie oficerów piechoty. W sierpniu 1935 roku został przeniesiony z 55 pp do PKU Łuków na stanowisko kierownika I referatu. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Srebrnym Krzyżem Zasługi[48][49].
↑Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215, 228, z dniem 1 sierpnia został urlopowany, a z dniem 30 września 1927 roku przeniesiony w stan spoczynku.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Robert Szandrocho: 90 lat terenowych organów administracji wojskowej w Polsce. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, 2011. ISBN 978-83-60732-61-8.
