Kolonia Amandy wraz z kopalnią „Agnes Amanda” na mapie z 1907 roku
Kolonia Amandy powstała w pierwszej połowie XIX na terenach leśnych gminy Janów, za hutą „Ferrum”. Kolonię założono przy kopalni węgla kamiennego „Amanda”[5] nadaną 3 maja 1837 roku[6]. Kopalnię tę 14 maja 1840 roku połączono z sąsiednią kopalnią „Agnes”[7] (nadana 5 grudnia 1838 roku[6]), tworząc zakład „Agnes Amanda”. Kopalnia miała wielu właścicieli, spośród których większość udziałów na początku miał mistrz murarski z Dębu – Józef Heintze[7]. Do 1881 roku kopalnia została wykupiona przez koncern Georg von Giesches Erben, a w 1883 roku włączono ją do kopalni „Giesche” (późniejszy „Wieczorek”)[5]. Maksymalne wydobycie węgla kamiennego w kopalni w 1847 roku wynosiło 18,5 tysięcy ton[7].
Zabudowę kolonii stanowiły parterowe i piętrowe familoki, w których mieszkania były ciasne i przeludnione, pozbawione wody i kanalizacji[5]. Mapa z 1883 roku wskazuje, iż od strony drogi do huty cynku „Kunegunda” w Zawodziu znajdowały się trzy budynki mieszkalne[6]. W 1871 roku w kolonii mieszkało 27 osób[5], a w grudniu 1885 kolonia liczyła łącznie 314 mieszkańców[8]. W maju 1939 roku w Amandzie mieszkało 245 osób[9]. Kolonia Amandy do 1951 roku znajdowała się w gminie Janów, w latach 1951–1954 wchodziła w skład miasta Szopienice, a 5 października 1954 roku wraz z terenami leśnymi w pobliżu została włączona do Katowic[5]. Kolonia nie była rozbudowywana – podobny stan zabudowy zachował się do końca XX wieku. Kolonia została wyburzona przed rokiem 1990[6].
Po kolonii Amandy pozostała jedynie nazwa ulicy – Kolonia Amandy[3] oraz nazwa przystanku autobusowego przy ulicy Gospodarczej – Kolonia Amandy [nż][10]. Zabudowa kolonii była zlokalizowana u podnóża Mrówczej Górki, a w jej pobliżu znajduje się staw Upadowy[4]. Trasami leśnymi w rejonie dawnej kolonii przebiega żółta trasa rowerowa nr 5, łącząca Dolinę Trzech Stawów z granicą Katowic i Sosnowca w rejonie Borek przez Szopienice[11].
↑ abWojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2020-07-20]. (pol.).
↑ abcdAdamA.FrużyńskiAdamA., GrzegorzG.GrzegorekGrzegorzG., PiotrP.RygusPiotrP., Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, s. 118, ISBN 978-83-63780-23-4(pol.).
