PROFILPELAJAR.COM

Kościół św. Mikołaja Biskupa
w Przyszowej
	nr rej. A-3/M z dnia 30.10.2001
	; Kościół św. Mikołaja w Przyszowej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Przyszowa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej
Wezwanie	św. Mikołaja Biskupa
	Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki	obraz Matka Boża Wspomożenia Wiernych; *figura Madonna Tronująca;
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1901
Data zakończenia budowy	1906
Data poświęcenia	1913
Aktualne przeznaczenie	kościół parafialny
Dane świątyni
Styl	neogotyk
Architekt	Teodor Talowski
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Ołtarz; • liczba ołtarzy; • wezwania ołtarzy bocznych	; 4; Matka Boża Wspomożenia Wiernych; Najświętsze Serce Pana Jezusa; Madonna z Dzieciątkiem
Liczba naw	1
Organy; • liczba głosów	; 22
	Położenie na mapie gminy Łukowica Kościół św. Mikołaja Biskupa; w Przyszowej
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Mikołaja Biskupa; w Przyszowej
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół św. Mikołaja Biskupa; w Przyszowej
	Położenie na mapie powiatu limanowskiego Kościół św. Mikołaja Biskupa; w Przyszowej
	49°38′28,35″N 20°30′19,02″E/49,641208 20,505283
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej – murowana świątynia rzymskokatolicka w miejscowości Przyszowa w powiecie limanowskim, będąca kościołem parafialnym miejscowej parafii.

Kościół, cmentarz przykościelny oraz ogrodzenie zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[1].

Historia

Od początku swego istnienia parafia w Przyszowej administrowała dwoma drewnianymi kościołami. Drugi z nich, wzniesiony w 1621 roku, pod koniec XIX wieku popadał w ruinę. Dlatego właśnie podjęto starania o zezwolenie na budowę nowej świątyni. Środki na ten cel gromadzono z datków parafian, a także z darów kolatorskich, przeznaczonych na ten cel przez rodzinę Żuk-Skarszewskich.

Budowę kościoła rozpoczęto w 1901 roku i trwała blisko 6 lat. Autorem projektu architektonicznego był profesor Politechniki Lwowskiej Teodor Talowski. W 1908 r. świątynia wzbogaciła się o dwa nowe ołtarze Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej wykonane przez rzeźbiarza Wojciecha Samka z Bochni. W ołtarzu Najświętszej Marii Panny umieszczono słynący łaskami obraz Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starego kościoła.

Uroczystej konsekracji świątyni dokonał w 1913 roku biskup Leon Wałęga. Prace nad wystrojem i kompletowanie wyposażenia świątyni trwały do połowy lat 50. XX wieku.^[2]

Dawny drewniany kościół (1612 - 1907)
Obecny kościół w I XX połowie wieku

Architektura

Kościół przyszowski wzniesiony został z cegły na planie krzyża w stylu neogotyckim. Jest to świątynia jednonawowa z kaplicami bocznymi o charakterze transeptu. W fasadzie wyraźnie wyodrębniona została kruchta i wejście główne. Powyżej znajduje się duże okno witrażowe. Dwuspadowy dach wieńczy attyka, na której umieszczono Krzyż z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego.

Wnętrze

Wnętrze świątyni nakryte jest ostrołukowymi sklepieniami neogotyckimi. Oświetla je światło padające przez duże okna witrażowe. Ściany i stropy pokrywa barwna polichromia, wykonana w latach 1936–1939 przez Adama Miksza najpierw kazeiną, a następnie temperą. Szczególną uwagę przyciągają wizerunki św. Mikołaja, św. Józefa i Jezusa w cierniowej koronie.

Ołtarz Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
Ołtarz Główny
Ołtarz Przemienienia Pańśkiego

Ołtarze

ołtarz główny: zaprojektowany przez Czesława Lenczowskiego, a wykonany w latach 1953–1955 przez Feliksa Wardęgę. Ołtarz pomyślany został jako tryptyk w formie gotyckiej monstrancji. Wykonany został z drewna dębowego i bogato ozłocony. Głównym obrazem w ołtarzu jest Pan Jezus na Krzyżu, przeniesiony ze starego kościoła. Na jego zasuwie znajduje się portret patrona kościoła św. Mikołaja, będący wierną kopią jego wizerunku z grobowca we Włoszech. Powyżej znajduje się płaskorzeźba, przedstawiająca Boga Ojca i Ducha Świętego w otoczeniu aniołów. W skrzydłach tryptyku znajdują się wnęki, w których umieszczono figury św. Józefa i św. Jana Chrzciciela.
ołtarze boczne: Kościół oraz widok na miejscowość Przyszowa
wykonane zostały w stylu neogotyckim.

ołtarz Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych – zaprojektowany przez Teodora Talowskiego i wykonany przez Wojciecha Samka^[3]. Znajduje się w nim łaskami słynący obraz Matka Boża Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starej świątyni. Obraz ten otoczony był kultem już od XIV wieku. W 1998 roku przeszedł gruntowną konserwację, która ujawniła pod drewnianą sukienką pierwsze malowidło.
ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa – również jest wynikiem współpracy prof. Talowskiego i Wojciecha Samka. Umieszczono w nim figurę Serca Jezusowego. W górnej części znajduje się obraz Przemienienie Pańskie, również otoczony szczególną czcią.
ołtarz Madonny z Dzieciątkiem – umieszczono w nim kopię figury znanej jako Madonna Tronująca. Oryginał przechowywany jest w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Wyposażenie

krzyż z figurą Chrystusa na belce tęczowej,
barokowa ambona,
kamienna chrzcielnica z herbami Strzemię i Ostroga,
22-głosowe organy,
posążki św. Piotra, św. Pawła, św. Zofii i św. Kingi,
rzeźbione ławki kolatorskie.

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .
↑ Kościół [online], Parafia Przyszowa [dostęp 2024-08-16] (pol.).
↑ Chrzanowski i Kornecki 1982 ↓, s. 542.

Bibliografia

Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 205–209. ISBN 978-83-88383-43-4.
Dzieje kościoła w Przyszowej. parafia w Przyszowej, 2007. [dostęp 2011-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-04)]. (pol.).
Przyszowa. beskidwyspowy.eu. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Sztuka Ziemi Krakowskiej. Wydawnictwo Literackie Kraków, 1982. ISBN 83-08-00280-3.