Julius Klengel (ur. 24 września 1859 w Lipsku, zm. 27 października 1933 tamże) – niemiecki wiolonczelista, kompozytor i pedagog.
Życiorys
Pochodził z umuzykalnionej rodziny[1]. Był uczniem Emila Hegera (wiolonczela) i Salomona Jadassohna (kompozycja)[2] [3]. W wieku 15 lat dołączył do lipskiej Orkiestry Gewandhaus, a w latach 1881–1924 został pierwszym wiolonczelistą i solistą tej orkiestry[3][4][5] .
Odbywał tournée po Europie jako solista oraz wiolonczelista zespołów kameralnych[6] . W 1887 w Petersburgu dał rosyjską premierę koncertu wiolonczelowego D-dur Haydna[1][2] [5] . W 1889 wystąpił ponownie w Petersburgu z serią koncertów muzyki kameralnej. Koncertował wtedy z petersburskim kwartetem smyczkowym, którego liderem był skrzypek Leopold Auer[3], a także z Brodsky Quartet, zespołem założonym w 1884 przez Adolfa Brodskiego, profesora lipskiego konserwatorium[2] [3] oraz Gewandhaus Quartett, założonym w 1808, najstarszym nieprzerwanie aktywnym do dziś kwartetem na świecie[3][6] .
Klengela uważano za mistrza muzyki kameralnej, znającego na pamięć cały standardowy repertuar kameralistyki[1]. Jego gra spotykała się jednak z krańcowo różnym odbiorem. Z jednej strony krytykowano go za dążność do technicznej poprawności kosztem jakości brzmienia[3], uważając jego silne, przenikliwe i jasne tony za nieszczególne piękne. Z drugiej – chwalono go za muzykalność jego interpretacji, doskonałe wyczucie stylu i techniczną biegłość, zwłaszcza w sonatach Beethovena i suitach wiolonczelowych Bacha[2] .
W latach 1881–1933 wykładał w lipskim konserwatorium, od 1899 jako profesor[4][5] [6] . Klengel był również pianistą i często akompaniował swoim uczniom, zawsze grając z pamięci[1]. Wykształcił wielu znanych wiolonczelistów, m.in. Emanuela Feuermanna, Guilherminy Suggii, Grigorija Piatigorskiego[2] [3][5] oraz Henryka Adamusa i Dezyderiusza Danczowskiego.
Jest autorem wielu utworów na wiolonczelę; skomponował m.in. cztery koncerty, trzy concertina i Hymn na 12 wiolonczeli dedykowany pamięci dyrygenta Arthura Nikischa[1][3]. Komponował także utwory kameralne[2] .
Wybrane kompozycje
(na podst. International Music Score Library Project[7])
|
|
- Capriccio, op. 3
- I Koncert wiolonczelowy a-moll, op. 4
- Dwa utwory na cztery wiolonczele, op. 5
- Scherzo na wiolonczelę i fortepian, op. 6
- I Concertino C-dur, op. 7
- Mazurek nr 3 na wiolonczelę i fortepian, op.14
- Wariacje na cztery wiolonczele, op. 15
- II Koncert wiolonczelowy d-moll, op. 20
- Suita d-moll na dwie wiolonczele, op. 22
|
- Serenada F-dur, op. 24
- Kaprys na wiolonczelę i fortepian, op. 27
- Temat z wariacjami na cztery wiolonczele, op. 28
- Impromptu na cztery wiolonczele, op. 30
- III Koncert wiolonczelowy a-moll, op. 31
- Cztery utwory na cztery wiolonczele, op. 33
- Trio fortepianowe nr 2, dla dzieci, op. 35
- IV Koncert wiolonczelowy h-moll, op. 37
- II Concertino G-dur na wiolonczelę i fortepian, op. 41
|
- Koncert podwójny e-moll na dwie wiolonczele, op. 45
- III Concertino a-moll na wiolonczelę i fortepian, op. 46
- Sześć sonat na wiolonczelę i fortepian, op. 47
- Sześć sonat na wiolonczelę i fortepian, op. 48
- Andante Sostenuto na wiolonczelę i orkiestrę, op. 51
- Suita na wiolonczelę i organy, op. 54
- Suita d-moll na wiolonczelę, op. 56
- Hymnus na dwanaście wiolonczeli, op. 57
- Koncert na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę, op. 61
|
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
.jpg)
