Emanuel Feuermann (ur. 22 listopada 1902 w Kołomyi; zm. 25 maja 1942 w Nowym Jorku)[1][2] – austriacki wiolonczelista pochodzenia żydowskiego; od 1938 aktywny w USA[2].
Życiorys
Od 1902 uczył się gry na wiolonczeli, najpierw u swojego ojca, później u Antona Waltera w Wiedniu. Następnie doskonalił grę wiolonczelową, studiując prywatnie u Juliusa Klengela w Lipsku[1][2]. W 1918, mając zaledwie 16 lat, objął klasę wiolonczeli w Konserwatorium w Kolonii. Był też pierwszym wiolonczelistą kolońskiej Gürzenich-Orchester i kameralistą w kwartecie smyczkowym Brama Elderinga[1][2].
W latach 1923–1929 nieprzerwanie koncertował w Europie, w tym w Rosji z recitalem w duecie z Arturem Schnabelem. W 1929 został wykładowcą berlińskiej Hochschule für Musik[1][2]. W tym samym roku wraz z Paulem Hindemithem i Józefem Wolfsthalem założył trio smyczkowe[2]. W 1935 debiutował w Nowym Jorku, wykonując z Filharmonią Nowojorską II Koncert wiolonczelowy D-dur Haydna[1][2]. W następnych latach odbył światowe podróże koncertowe, w tym do Azji Wschodniej i Ameryki Południowej[2]. W latach 1937–1938 działał w Zurychu. Wobec antysemickiej polityki nazistów, w 1938 wyemigrował do USA[1][2].
W 1939 wraz z Jaschą Heifetzem i Orkiestrą Filadelfijską pod dyrekcją Eugene’a Ormandy’ego nagrał Koncert podwójny a-moll Brahmsa[2]. Później założył słynne trio z Heifetzem i Arturem Rubinsteinem, które dokonało znanych nagrań utworów Beethovena, Schuberta i Brahmsa[2]. W 1941 objął stanowisko wykładowcy Curtis Institute of Music w Filadelfii[1][2]. Wśród jego wielu wybitnych uczniów byli m.in. Hideo Saito, Bernard Greenhouse, Claus Adam i Zara Nelsova[2].
Był właścicielem kilku wartościowych wiolonczeli[2][3], w tym „Feuermann, De Munck, Gardiner” Stradivariusa z 1730[2][4] i „Feuermann” Montagnany z 1735[2][5].
Zmarł z powodu zapalenia otrzewnej, prawdopodobnie wskutek błędnie wykonanego zabiegu chirurgicznego[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g IrenaI. Myczka IrenaI., Feuermann Emanuel, [w:] ElżbietaE. Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 4 HIJ część biograficzna, Kraków: PWM, 1993, s. 97, ISBN 83-224-0453-0 .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q AnnetteA. Morreau AnnetteA., Feuermann, Emanuel, Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.09566, via Oxford University Press [dostęp 2021-03-07] (ang.).
- ↑ Historical Owners: Emanuel Feuermann [online], Tarisio [dostęp 2021-03-09] (ang.).
- ↑ Antonio Stradivari, Cremona, c. 1730, the „Feuermann, De Munck, Gardiner” [online], Tarisio [dostęp 2021-03-09] (ang.).
- ↑ Domenico Montagnana, Venice, 1735, the „Feuermann” [online], Tarisio [dostęp 2021-03-09] (ang.).
Linki zewnętrzne
