PROFILPELAJAR.COM

Jowita
Gatunek	psychologiczny; obyczajowy; sportowy
Rok produkcji	1967
Data premiery	29 września 1967
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	91 min
Reżyseria	Janusz Morgenstern
Scenariusz	Tadeusz Konwicki
Główne role	Daniel Olbrychski; Barbara Kwiatkowska; Kalina Jędrusik; Zbigniew Cybulski
Muzyka	Jerzy Matuszkiewicz
Zdjęcia	Jan Laskowski
Scenografia	Zdzisław Kielanowski
Montaż	Wiesława Otocka

Jowita – polski film psychologiczno-obyczajowy z 1967 roku w reżyserii Janusza Morgensterna, do którego scenariusz napisał Tadeusz Konwicki na podstawie powieści Stanisława Dygata Disneyland.

Opis fabuły

Marek Arens (Daniel Olbrychski) – sportowiec, a zarazem architekt spotyka na balu przebierańców dziewczynę z zakrytą kwefem twarzą – Jowitę – i ulega fascynacji nią. Nawiązuje znajomość, a później romans z Agnieszką (Barbara Kwiatkowska), siostrzenicą prezesa klubu, w którym ćwiczy, która prowadzi z nim wyrafinowaną grę; często wspomina ową Jowitę, która – jak utrzymuje – jest jej przyjaciółką^[1].

Sport traci dla niego znaczenie, co irytuje jego trenera (Zbigniew Cybulski), a frapuje żonę trenera (Kalina Jędrusik), która ulega nieodwzajemnionej fascynacji Arensem. Znalezienie Jowity staje się dla niego obsesją. Pewnego dnia, oglądając taśmy ze swojego treningu bokserskiego, spostrzega prostytutkę Lolę Fiat 1100 (Iga Cembrzyńska), jego zdaniem odpowiedzialną za samobójstwo swojego trenera boksu, który zastępował mu ojca i dochodzi do wniosku, że Lola i Jowita to ta sama osoba. Atakuje ją na dancingu w hotelu Cracovia^[1].

W końcowej scenie, już jako więzień odśnieżający wzgórze wawelskie, dowiaduje się od Agnieszki, że ta wychodzi za mąż i że to ona właśnie była wówczas na balu ową Jowitą^[1].

Obsada

Źródło: FilmPolski.pl^[1]

Daniel Olbrychski – Marek Arens
Barbara Kwiatkowska – Agnieszka „Jowita”
Kalina Jędrusik – Helena Księżakowa
Ignacy Gogolewski – Michał Podgórski, szef Marka
Anna Pleskaczewska – lekkoatletka Dorota
Iga Cembrzyńska – prostytutka „Lola Fiat 1100”, miłość trenera Szymaniaka
Ewa Ciepiela – Alina, była dziewczyna Marka
Leopold René Nowak – fotograf, znajomy Marka
Leokadia Pilarska(inne języki) – sąsiadka trenera Szymaniaka
Marian Cebulski – mężczyzna rozmawiający w lokalu z Lolą Fiat 1100
Ryszard Filipski – sierżant Kosmala
Aleksander Fogiel – prezes klubu
Zbigniew Cybulski – Edward Księżak
Julian Jabczyński – mężczyzna rozmawiający w lokalu z Lolą Fiat 1100
Joanna Kostusiewicz – Elżbieta, narzeczona Artura
Andrzej Kotkowski
Wanda Wiłkomirska – gra samą siebie
Maja Wodecka – dziewczyna na balu maskowym
Jacek Fedorowicz – uczestnik balu
Olgierd Łukaszewicz – student ze słonecznikiem
Jerzy Nowak – uczestnik balu przebrany za pirata
Jerzy Fedorowicz – uczestnik balu
Sławomir Idziak – Mirek

Odbiór

Zygmunt Kałużyński z pisma „Polityka” pisał, iż „Jowita jest to robota klasy europejskiej: wykorzystanie aktorów (twarze z reguły na długo trwających zbliżeniach, w duchu kina współczesnego), ciągłość opowiadania, osiągnięta za pomocą inteligentnego montażu, koncentrującego bez przerwy uwagę widza, wreszcie fotografia Jana Laskowskiego, modelująca portrety oraz plany, na których one występują”^[2]. Zdaniem Wojciecha Wierzewskiego z pisma „Ekran”: „czegoś takiego w chorobliwie ambitnej i przez to najczęściej pretensjonalnej kinematografii – już dawno nie było”^[2].

Większy sceptycyzm zachował Rafał Marszałek z pisma „Film”, pisząc, że film nie dochowuje wierności prozie Dygata: „Centralne pytania książki Dygata – pytanie o bycie kimś stanowiącym naprawdę o swym własnym losie – pozostały w filmie ledwie naszkicowane”^[2]. W konsekwencji, zdaniem Marszałka, reżyser niewiele powiedział o Arensie, „»obsesyjnym« bohaterze Dygatowym: tym, który żyje właściwie życiem niechcianym, nie rozumiejąc jego sensu i kierunku, nie będąc nigdy pewnym, co jest przyczyną, a co skutkiem”^[2]. W retrospektywnym artykule na temat filmu Ewa Nawój krytykowała decyzję Morgensterna o zmianie tytułu utworu z Disneylandu na Jowitę: „Posunięcie to jest równoznaczne z wyrzuceniem klucza do drzwi zamkniętego pokoju”^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Jowita w bazie filmpolski.pl
↑ ^a ^b ^c ^d Jowita [online], Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej [dostęp 2021-07-01] (pol.).
↑ EwaE. Nawój EwaE., "Jowita", reż. Janusz Morgenstern [online], Culture.pl, grudzień 2011 [dostęp 2024-01-01] (pol.).