7 października 1944 roku Jan Krenz opuścił Warszawę w jednej z ostatnich ewakuowanych przez hitlerowców grup polskiej ludności cywilnej i został osadzony w niemieckim obozie w Pruszkowie[3]. Studia muzyczne ukończył z odznaczeniem w 1947 roku w klasie dyrygentury Kazimierza Wiłkomirskiego i klasie kompozycji Kazimierza Sikorskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi.
Jako dyrygent zadebiutował 1946 w Łodzi, prezentując m.in. własną Toccatę na fortepian i orkiestrę smyczkową (1943, utwór wycofany przez Krenza). W latach 1947–1949 był drugim dyrygentem w Państwowej Filharmonii w Poznaniu, obok Stanisława Wisłockiego; w tym samym czasie w Operze Poznańskiej wystawił Uprowadzenie z serajuWolfganga Amadeusza Mozarta. Od 1950 koncertował regularnie za granicą. Od 1949 do 1951 asystent Grzegorza Fitelberga, dyrektora katowickiej orkiestry Polskiego Radia. W latach 1953–1968 dyrygent i dyrektor Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach.
Dwudziestosiedmioletni Krenz zyskał pozycję zupełnie niezwykłą w tym wieku. Stanął na czele grupy symfoników, która zdążyła – w rywalizacji z Filharmonią Narodową – wyrobić sobie opinię drugiej najlepszej orkiestry w kraju.
Jerzy Waldorff, Diabły i anioły, Kraków 1971, s. 256–257.
Wielokrotnie występował z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia za granicą, m.in. w 1963 odbył, najdłuższe w dziejach polskich zespołów, 4-miesięczne tournée przez ZSRR, Mongolię, Chiny, Japonię po Nową Zelandię i Australię, dając w sumie 55 koncertów.
Promował polską muzykę współczesną na forum międzynarodowym. W 1958 roku podczas pobytu w Paryżu osobiście poznał Aleksandra Tansmana[4]. W tym i następnym roku dokonał prawykonań światowych tak ważnych dla historii muzyki dzieł, jak Muzyka żałobna na orkiestrę smyczkowąWitolda Lutosławskiego i I Symfonia „1959” op. 14 Henryka Mikołaja Góreckiego.
W latach 1968–1973 prowadził także orkiestrę radia duńskiego w Kopenhadze i współpracował z radiem holenderskim w Hilversum (1983–1985), a także z orkiestrą Yomiuri Nippon Symphony Orchestra w Tokio. W latach 1979–1982 pełnił także funkcję Generalmusikdirektor miasta Bonn, prowadząc orkiestrę Beethovenhalle oraz przedstawienia operowe (m.in. 1979 LuluAlbana Berga i Straszny dwórStanisława Moniuszki z polski wykonawcami). W latach 1983–1985 współpracował z radiem holenderskim w Hilversum. Gościnnie dyrygował we wszystkich ważniejszych ośrodkach muzycznych, występował m.in. z Berliner Philharmoniker, Staatskapelle Dresden, orkiestrą Filharmoniczną w Leningradzie, Tonhalle w Zurychu, Orchestra delia Scala w Mediolanie, Koninklijk Concertgebouworkest w Amsterdamie oraz z orkiestrami londyńskimi, a także w Stanach Zjednoczonych z Detroit Symphony Orchestra i New York Brooklyn Symphony Orchestra. Uczestniczył regularnie w Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień oraz w festiwalach m.in. w Edynburgu, Bergen, Pradze, Montreux, Osace, Wiedniu. Krenz często dyryguje gościnnie orkiestrą Filharmonii Narodowej oraz zespołem Sinfonia Varsovia, z którym odbył kilka zagranicznych tournées.
Nagrania płytowe Krenz wykonał m.in. dla firm PN, Philips, Supraphon, Olympia, Lyssna, obejmują one utwory kompozytorów polskich (jak m.in. Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Ignacy Jan Paderewski, Karol Szymanowski, Witold Lutosławski, Kazimierz Serocki, Tadeusz Baird, Henryk Mikołaj Górecki, Bolesław Szabelski), muzykę klasyczną i romantyczną oraz dzieła czołowych przedstawicieli współczesności. Za nagrania płytowe otrzymał liczne międzynarodowe nagrody. Ponadto współpracował z PRiTV w Warszawie prowadząc np. w latach 70. cykl audycji telewizyjnych Słowo i muzyka, a 1990–1991 cykl audycji radiowych poświęconych polski kompozytorom.
W 2007 był bohaterem Festiwalu Kompozytorów Polskich w Bielsku-Białej (obok Karola Szymanowskiego).
Zofia Helman w Encyklopedii muzycznej PWM napisała o nim:
działalność i osiągnięcia artystyczne postawiły go w rzędzie czołowych współczesnych mistrzów batuty (...) Obdarzony talentem kreacyjnym, nadaje wykonywanym dziełom piętno swej osobowości, nie wykraczając jednak poza intencje kompozytora, lecz raczej je uwydatniając. W interpretacji Krenza wirtuozowska precyzja wykonania i przemyślenie szczegółów konstrukcji utworu idą w parze ze zmysłem muzycznej dramaturgii, podkreśleniem jakości emocjonalnych dzieła oraz znakomitym wyczuciem stylów[7].
↑Zofia Helman: Krenz Jan. W: Elżbieta Dziębowska: Encyklopedia muzyczna PWM. T. 5: klł część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 204. ISBN 978-83-224-3303-4. OCLC164821167.Sprawdź autora rozdziału:1.
↑MaciejM.GołąbMaciejM., Muzyczna moderna w XX wieku. Między kontynuacją, nowością a zmianą fonosystemu, Wrocław 2011, s. 178–179.
↑Józef MariaJ.M.ChomińskiJózef MariaJ.M., Dwa miasta – kantata Jana Krenza, „Muzyka” (3/4), 1951, s. 8.
↑Uchwała Rady Państwa z dnia 8 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160) „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej”.
↑Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 lipca 1952 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078) „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑Dziennik Polski, rok XXVIII, nr 172 (8835), s. 3.
Bibliografia
S. Kisielewski, Grupa 49, „Tygodnik Powszechny” 1950, nr 5.
J.M. Chomiński, Dwa miasta – kantata Jana Krenza, „Muzyka” 1951, nr 3/4.
J. Waldorff, Diabły i anioły, Kraków 1971.
Mieczysław Kominek: Zawierzyłem losowi. Wywiad z Janem Krenzem. „Studio”, nr 7/1993, Prószyński i S-ka, Warszawa, ISSN 1230-0799.
Zofia Helman: Krenz Jan. W: Elżbieta Dziębowska: Encyklopedia muzyczna PWM. T. 5: klł część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 203–204. ISBN 978-83-224-3303-4. OCLC164821167. (pol.).Sprawdź autora rozdziału:1.
M. Gołąb, Muzyczna moderna w XX wieku. Między kontynuacją, nowością a zmianą fonosystemu, Wrocław 2011.