Józef Mejer
Franciszek Mejer
Data urodzenia
8 października 1743
Data i miejsce śmierci
15 maja 1825 Kraków
Zawód, zajęcie
wydawca, publicysta
Tablica upamiętniająca jakobinów polskich na Placu Bankowym w Warszawie Józef Mejer , właśc. Franciszek Mejer (ur. 8 października 1743, zm. 15 maja 1825 w Krakowie ) – członek tzw. Kuźnicy Kołłątajowskiej , jeden z przywódców jakobinów warszawskich, publicysta, ekspijar .
Biografia
Franciszek Mejer urodził się 8 października 1743 roku. Do pijarów wstąpił 19 listopada 1759 roku, przyjmując imię Józef . Po odbyciu nowicjatu podjął naukę w seminarium pijarskim w Rzeszowie w 1760 roku oraz w kolegium pijarskim w Międzyrzeczu Koreckim do 1962 roku. Zdobywszy wykształcenie nauczycielskie , rozpoczął nauczanie w szkołach pijarskich w Warężu , Radomiu i Łukowie. Po 1765 Mejer przebywa w klasztorze w Warszawie . W 1777 władze zakonne wysyłają Mejera do Krakowa i wszczęte zostaje przeciwko niemu wewnątrz zakonne postępowanie w związku z jego łamaniem ślubów zakonnych . Zostaje odsunięty od pracy w szkole i skierowany najpierw do Kolegium Pijarów w Podolińcu , w 1768 do Wielunia . W 1769 Mejer opuścił dom zakonny i udał się na Śląsk [1]
W 1771 zadebiutował na łamach „Monitora” . Pisał dla „Dziennika Handlowego” , a następnie samodzielnie wydawał „Dziennik Uniwersalny” [2] gospodarki , m.in. Myśl o utworzeniu Banku Narodowego . Władając francuskim i niemieckim, przetłumaczył dla Teatru Narodowego w Warszawie dramy Augusta von Kotzebu Indianie w Anglii oraz Dziecko miłości . Przypisywane jest mu autorstwo dzieła Prawo natury czyli o związkach naturalnych wydanego w 1789. Był związany z Kuźnicą Kołłątajowską (1789–1792). W trakcie konfederacji targowickiej (1792–1793) i insurekcji kościuszkowskiej (1794) wydawał gazety i broszury związane z aktualną sytuacja polityczną. Mejer uczestniczył w spisku przygotowującym insurekcję warszawską , był aktywny podczas wydarzeń 9 maja i 28 czerwca 1794 roku. Powstańczy Sąd Najwyższy Kryminalny zarzucił Mejerowi czynny udział w samosądzie i zbrodni. Został osadzony 6 lipca w Pałacu Brühla . Po uniewinnieniu i uwolnieniu Mejera powołano do Deputacji Indagacyjnej[3] III rozbiorze Polski , udał się na emigrację do Francji [4] Deputacji Polskiej [5]
W 1806 wrócił do Polski[5] [6] [1]
Franciszek Mejer został upamiętniony na tablicy wmurowanej w 1952 na jednym z filarów galerii gmachu obecnego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy (Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w Warszawie ). Tablica upamiętnia warszawski klub jakobinów z 1794 roku. Mejer był jednym z jego przywódców. Inni wymienieni przywódcy to: Jan Dembowski , Jakub Jasiński , Kazimierz Konopka , Tomasz Maruszewski [3]
Konotacje w kulturze
Osoba Józefa Mejera pojawia się w spektaklu telewizyjnym Trzeci Maja z 1976 roku w reżyserii Grzegorza Królikiewicza . W rolę Mejera wcielił się aktor Zygmunt Malanowicz [7]
Postać księdza Meiera przedstawiona została przez Jarosława Marka Rymkiewicza w wydanym w 2007 roku szkicu historycznym Wieszanie [3] [8]
Przypisy
↑ a b Elżbieta Aleksandrowska . Nieznany debiut pisarski księdza-jakobina Józefa Meiera: z warsztatu bibliografa "Monitora" Pamiętnik Literacki ”. LXIII (2), s. 161-190, 1972. ↑ „Dziennik Handlowy” Encyklopedia PWN Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-11] .↑ a b c Krzysztof Lubczyński: Moi ulubieni księża – Józef Mejer (1743-1825) . trybuna.info. [dostęp 2021-12-10]. (pol. ) . ↑ Tadeusz Ochenduszko, Bolesław Pałac. Kolegium Pijarskie w Międzyrzeczu Koreckim w okresie pobytu w nim Józefa Hermana Osińskiego ISSN 0239-3646 ↑ a b Mejer Franciszek Encyklopedia PWN Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-11] .↑ Józef, właśc. Franciszek, także Maier (1743-1812) . encyklopedia.interia.pl. [dostęp 2021-12-11]. (pol. ) .↑ Trzeci Maja . filmpolski.pl, 2021-05-04. [dostęp 2021-12-11]. (pol. ) .↑ Jarosław Marek Rymkiewicz, „Wieszanie” . culture.pl. [dostęp 2021-12-11]. (pol. ) . 
