Irena Anders

Irena Anders
Ilustracja
Irena Anders (po 1941)
Imię i nazwisko

Iryna Jarosewycz

Pseudonim

Renata Bogdańska

Data i miejsce urodzenia

12 maja 1920
Bruntál, Czechosłowacja

Data i miejsce śmierci

29 listopada 2010
Londyn, Wielka Brytania

Instrumenty

głos

Gatunki

muzyka rewiowa

Zawód

artystka rewiowa, aktorka

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Iryna Jarosewycz przed 1939
Irena Anders w Senacie (2008)

Irena Renata Anders, z domu Iryna Jarosewycz, ps. art. Renata Bogdańska[1] (ur. 12 maja 1920 w Bruntálu, zm. 29 listopada 2010 w Londynie) – polska i ukraińska artystka rewiowa, pieśniarka, aktorka, kapitan Wojska Polskiego[2], działaczka polonijna w Wielkiej Brytanii; pierwsza żona Gwidona Boruckiego, druga żona gen. Władysława Andersa.

Życiorys

Pochodziła z ukraińskiej rodziny o tradycjach muzycznych. Jej ojciec, Mykoła Jarosewycz był księdzem greckokatolickim, kapelanem wojskowym Armii Austro-Węgier i Ukraińskiej Armii Halickiej. Matka, Ołena z Nyżankiwśkich była siostrą ks. Ostapa Nyżankiwśkiego – znanego ukraińskiego kompozytora, księdza greckokatolickiego i posła na Sejm Krajowy Galicji IX kadencji – i Ołeksandra Nyżankiwskiego, śpiewaka operowego.

Od 1926 mieszkała we Lwowie na Kulparkowie, gdzie ojciec od 1925 do 1944 był kapelanem w tamtejszej Państwowym Zakładzie dla Umysłowo Chorych. W latach 1929–1939 studiowała w Wyższym Instytucie Muzycznym im. Mykoły Łysenki, początkowo w klasie fortepianu, prowadzonej przez Nestora Nyżankiwskiego (syna Ostapa), później w klasach wokalnych.

W latach 30. XX wieku była solistką ukraińskiego zespołu Jabcio-jazz[3].

Po agresji ZSRR na Polskę i zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną przerwała studia. W czasie sowieckiej okupacji Lwowa występowała w teatrzyku rewiowym Feliksa Konarskiego (Ref-Rena)[4]. Występowała następnie jako solistka zespołu muzycznego Henryka Warsa Tea-Jazz, dając koncerty w ZSRR.

Po ataku Niemiec na ZSRR i rozpoczęciu formowania Armii Polskiej w ZSRR przyłączyła się, wraz z mężem Gwidonem Boruckim i grupą artystów, do tworzącej się w Tockoje polskich jednostek. Działalność artystyczną kontynuowała w zespole „Polska Parada”, występując m.in. przed żołnierzami, formowanej armii. Przeszła szlak bojowy z oddziałów Władysława Andersa, począwszy od Tockoje, Buzułuku, następnie Iran, Irak, Palestynę, Egipt i Włochy. Dwa dni po bitwie o Monte Cassino wystąpiła wraz z zespołem na górze klasztornej, gdzie odbywały się walki[a], śpiewając po raz pierwszy (razem z mężem) piosenkę Czerwone maki na Monte Cassino[5]. Odznaczona została Krzyżem Monte Cassino.

W 1946 zagrała główną rolę żeńską w polsko-włoskiej produkcji Michała Waszyńskiego Wielka droga, zorganizowanej i finansowanej przez Ośrodek Kultury i Prasy 2 Korpusu Polskiego. Film opowiada o wojennych losach żołnierzy 2 Korpusu; partnerem filmowym Ireny był Albin Ossowski. W tym samym roku zagrała w filmie Lo Sconosciuto di San Marino (Nieznajomy z San Marino), u boku Anny Magnani i Vittoria De Siki.

Po wojnie zamieszkała w Wielkiej Brytanii. Współpracowała, jako artystka, z Marianem Hemarem i Konarskim. Występowała przed Polonią w Wielkiej Brytanii, Francji i Izraelu, a także w rozgłośniach BBC (w latach 1958–1962) i Radio Wolna Europa (w kabarecie Hemara). W 1948 poślubiła gen. Władysława Andersa. Dwa lata później urodziła córkę, Annę Marię.

Po 1989 regularnie przyjeżdżała do kraju, występując jako gość honorowy na uroczystościach państwowych na szczeblu centralnym.

Została członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[6]. W sierpniu 2010 roku przyjechała na jego zaprzysiężenie[7]. Była to zarazem jej ostatnia wizyta w Polsce.

Zmarła 29 listopada 2010 w Londynie[2]. Pogrzeb odbył się 8 grudnia w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie, gdzie odprawiono nabożeństwo żałobne, po czym trumna z ciałem została odprowadzona na cmentarz na Mortlake, gdzie dokonano kremacji. Prochy Ireny Anders zostały pochowane przy mężu na cmentarzu na Monte Cassino 21 maja 2011[8].

Ordery i odznaczenia

Filmografia

Dyskografia

  • 1962: Do słuchu i do tańca. Melodia Records Co.

Uwagi

  1. ↑ Pierwsze wykonanie piosenki mogło mieć miejsce w pobliżu terenu walk, a nawet w sąsiednich miejscowościach, por. fotografię z występu G. Boruckiego w artykule Jego były „Czerwone maki…”, opublikowanym przez dziennik.com.

Przypisy

  1. ↑ Renata Bogdańska w bazie filmweb.pl. filmweb.pl. [dostęp 2010-12-09].
  2. ↑ a b ps, dżek: Zmarła Irena Anders – wdowa po generale Andersie. gazeta.pl, 2010-11-29. [dostęp 2010-11-29].
  3. ↑ Konstanty Czawaga. Prapremiera lwowskiego kabaretu artystycznego „Czwarta Rano”. „Kurier Galicyjski”. 4 grudnia 2019.
  4. ↑ Grzegorz Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939-1944, Warszawa 2000, s. 112.
  5. ↑ Muza i Jutrzenka. Wywiad z Andersową.
  6. ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-26].
  7. ↑ Do Sejmu przybywają goście na uroczystość zaprzysiężenia prezydenta [online], Gazeta.pl, 6 sierpnia 2010 [dostęp 2010-08-06] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-18].
  8. ↑ Uroczystości na Monte Cassino – Irena Anders spoczęła przy mężu [online], Onet.pl, 21 maja 2011 [dostęp 2011-05-21].
  9. ↑ M.P. z 2007 r. nr 52, poz. 602.
  10. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 32, nr 7 z 31 grudnia 1979. 
  11. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-05-27].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Unikonta

Unikonta TaksonomiSuperdomainBiotaSuperkerajaanEukaryotaUpadomainUnikonta Tata namaStatus nomenklaturnomen nudum Sinonim takson Amorphea Adl et al., 2012 Opimoda Derelle et al., 2015 Podiata Cavalier-Smith, 2012 SubgrupOpisthokonta Amoebozoalbs Unikonta atau Amorphea adalah anggota dari supergrup taksonomi yang mencakup Amoebozoa dan klad saudaranya, Opisthokonta, yang meliputi fungi, hewan dan Choanomonada, atau choanoflagellata. Afinitas taksonomi dari anggota klad ini awalnya dijelaskan da...

 

Triumph Street Pipe Band

Canadian pipe band Dowco Triumph Street Pipe BandEstablished1971DisbandedSeptember 16, 2018LocationVancouver, British ColumbiaGrade1Pipe majorDavid HilderDrum sergeantGary CorkinTartanMacLean of Duart WeatheredWebsitewww.triumphstreetpipeband.com The Dowco Triumph Street Pipe Band was a Grade 1 competitive and concert pipe band based in Greater Vancouver, B.C., Canada, established in 1971 by former pupils of Pipe Major Malcolm Nicholson, C.M. of the Vancouver Police Pipe Band. The band was di...

 

Dasavathaaram

Untuk sepuluh Awatara Wisnu, lihat Daśāvatāra. DasavathaaramPoster filmSutradaraK. S. RavikumarProduserVenu RavichandranDitulis olehKamal HaasanSujatha RangarajanPemeranKamal Haasan AsinMallika SherawatJayapradaNapoleon NageshPenata musikLagu asli:Himesh ReshammiyaSkor latar belakang: Devi Sri PrasadSinematograferRavi VarmanPenyuntingK. ThanikachalamPerusahaanproduksiAascar Film Pvt. LtdDistributorAascar Film Pvt. Ltd(India)Ayngaran International(Eropa)Walt Disney Pictures(Kanada)Nar...

Indigenous peoples of Sikkim

Native populations of Sikkim, India The indigenous people of Sikkim are the Lepchas;[1][2] the naturalized ethnic populations of Limbus, Bhutias, Kiratis, & Indian Gorkha of Nepalese descendants who have an enduring presence in shaping the history of modern Sikkim.[3] The indigeneity criteria for including all peoples of Sikkim and Darjeeling hills is a misnomer as it is clearly known that Lepchas are the first people who trace their origin and culture of their eth...

 

The Illusionists (play)

The IllusionistsWritten byMorris WestDate premiered1955Place premieredABC radioOriginal languageEnglishSubjectmodern lifeGenreverse drama The Illusionists is a 1955 stage play by Morris West about an advertising agent who longs to paint. It was a verse drama, like his later play The Heretic.[1] The play was highly commended in the 1955 playwriting competition from the Playwrights' Advisory Board that was won by Summer of the Seventeenth Doll and The Torrents.[2] Premise A comm...

 

Divisi Dhaka

Divisi Dhaka merupakan satu dari enam divisi di Bangladesh. Ibu kota dan kota terbesar ialah Dhaka. Divisi ini memiliki luas wilayah 31.119 km² dengan memiliki jumlah penduduk 38.678.000 jiwa (2000). Divisi ini dulunya dinamakan Divisi Dacca di Provinsi Pakistan Timur. Terbagi menjadi 17 distrik, 58 munisipalitas, 21 thana, 119 upazila, 1239 uni parisahad, 12765 mousad, 549 ward, 1623 mahalla dan 25.244 desa. lbs Divisi dan distrik di BangladeshDivisi Barisāl Barguna Barishal Bhola Jh...

Édouard Branly

Pour les articles homonymes, voir Branly. Édouard Branly Données clés Naissance 23 octobre 1844Amiens (France) Décès 24 mars 1940 (à 95 ans)5e arrondissement de Paris (France) Nationalité  Français Données clés Domaines physique Institutions Faculté des sciences de Paris École pratique des hautes études Institut catholique de Paris Diplôme Faculté des sciences de Paris (École normale supérieure), Faculté de médecine de Paris Renommé pour découverte du prin...

 

Abdul Rahman Abbas

Yang Amat Berbahagia Tun Dato' Seri Utama HajiAbdul Rahman AbbasSMN DUPN DMK SPDK SUMWAbdul Rahman Abbas pada tahun 2009 Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-7Masa jabatan1 Mei 2001 – 30 April 2021 PendahuluHamdan bin Sheikh TahirPenggantiAhmad Fuzi Abdul RazakKetua Dewan Perwakilan Rakyat Negara Bagian PenangMasa jabatan21 Oktober 1990 – 4 April 1995 PendahuluOoi Ean KwongPenggantiYahaya Abdul Hamid Informasi pribadiLahir15 Mei 1938 (umur 85)Permatang Pauh, Penang...

 

VTB Bank

VTB BankБанк ВТБLogo Stato Russia Forma societariasocietà ad azionariato diffuso Borse valoriBorsa di Mosca: VTBR LSE: VTBR Fondazione1990 a Mosca Sede principaleMosca GruppoVTB Group Persone chiave Andrey Kostin (presidente) SettoreFinanziario Prodottiservizi bancari Fatturato468,8 miliardi di ₽ (2018) Utile netto178,8 miliardi di ₽ (2018) Dipendenti77 200 (2018) Sito webwww.vtb.ru/ Modifica dati su Wikidata · Manuale Torre della Federazione, sede della B...

Middle class

Class of people in the middle of a societal hierarchy For the band, see Middle Class (band).Not to be confused with Working class.Global shareholders of wealth by wealth group, Credit Suisse, 2021 The middle class refers to a class of people in the middle of a social hierarchy, often defined by occupation, income, education, or social status. The term has historically been associated with modernity,[1] capitalism and political debate.[2] Common definitions for the middle class...

 

Walsall Wood F.C.

Association football club in England Football clubWalsall WoodFull nameWalsall Wood Community Football ClubNickname(s)The WoodFounded1915; 109 years ago (1915)GroundJohn Sylvester StadiumChairmanGeorge EvangelouManagerIan LongLeagueNorthern Premier League Division One Midlands2023–24Northern Premier League Division One Midlands, 11th of 20 Home colours Walsall Wood Football Club is an association football club based in Walsall Wood, near Walsall in the West Midlands, Engla...

 

Federação Tocantinense de Futebol

Federação Tocantinense de FutebolFormation7 April 1990; 34 years ago (1990-04-07)[1]TypeList of international sport federationsHeadquartersPalmas, TO,  BrazilOfficial language PortuguesePresidentLeomar QuintanilhaWebsitewww.ftf.org.br The Federação Tocantinense de Futebol (English: Football Association of Tocantins state) was founded on April 7, 1990, and it manages all the official football tournaments within the state of Tocantins, which include the Campeo...

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

Lista över kommuner i Albanien

Den här artikeln behöver källhänvisningar för att kunna verifieras. (2018-07) Åtgärda genom att lägga till pålitliga källor (gärna som fotnoter). Uppgifter utan källhänvisning kan ifrågasättas och tas bort utan att det behöver diskuteras på diskussionssidan. Karta över kommunerna i Albanien. Kommuner (albanska: bashki) är den andra högsta administrativa indelningen i Albanien efter de tolv prefekturerna. Före 2015, fanns det 373 kommuner av två olika typer: kommuner med...

 

Daguerreotype

Photographic process Daguerrotype redirects here. For the 2016 film, see Daguerrotype (film). Daguerreotype of Louis Daguerre in 1844 by Jean-Baptiste Sabatier-Blot Daguerreotype (/dəˈɡɛər(i.)əˌtaɪp, -(i.)oʊ-/ ⓘ;[1][2] French: daguerréotype) was the first publicly available photographic process, widely used during the 1840s and 1860s. Daguerreotype also refers to an image created through this process. Invented by Louis Daguerre and introduced worldwide in 1839,...

1665 en musique classique

Chronologies Données clés 1662 1663 1664  1665  1666 1667 1668Décennies :1630 1640 1650  1660  1670 1680 1690Siècles :XVe XVIe  XVIIe  XVIIIe XIXeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies thématiques Art Architecture, Arts plastiques (Dessin, Gravure, Peinture et Sculpture), (), (), Littérature (), Musique (Classique) et Théâtre   Ingénierie (), Architecture, () et ()   Politique Droit et ()   Religion (,) &#...

 

Place de Jaude

Place de Jaude La place de Jaude illuminée la nuit. Situation Coordonnées 45° 46′ 35″ nord, 3° 04′ 56″ est Pays France Région Auvergne-Rhône-Alpes Ville Clermont-Ferrand Quartier(s) Jaude Début Avenue des États-Unis Fin Rue Gonod Morphologie Type Place fermée Forme Rectangulaire Superficie 27 800 m2 Histoire Création Époque romaine et XVIIe siècle Anciens noms Galde au Moyen Âge, puis Jalde (et enfin Jaude) Monuments Église S...

 

古語拾遺

『古語拾遺』（こごしゅうい） 明治に刊行された版本著者 斎部広成ジャンル 歴史書国 日本言語 日本語 ウィキポータル 歴史 ウィキポータル 神道 ウィキポータル 文学 [ ウィキデータ項目を編集 ]テンプレートを表示 『古語拾遺』（こごしゅうい）は、平安時代の神道資料。官人・斎部広成が大同2年（807年）に編纂[1]。全1巻。 成立 大同2年（807年）2月13日に書�...

Narcissism

Excessive preoccupation with oneself For the clinical disorder, see Narcissistic personality disorder. For other uses, see Narcissism (disambiguation). Narcissus (1597–99) by Caravaggio; the man in love with his own reflection Narcissism is a self-centered personality style characterized as having an excessive preoccupation with oneself and one's own needs, often at the expense of others.[1][2] Narcissism exists on a continuum that ranges from normal to abnormal personality...

 

Josep Martínez

Josep MartínezNazionalità Spagna Altezza191 cm Peso82 kg Calcio RuoloPortiere Squadra Inter CarrieraGiovanili 2003-2015 Alzira2015-2017 Barcellona Squadre di club1 2017-2019 Las Palmas Atlético55 (-52)2019-2020 Las Palmas28 (-29)2020-2022 RB Lipsia2 (-5)2022-2024 Genoa66 (-65)2024- Inter0 (0) Nazionale 2020 Spagna U-213 (0)2021 Spagna1 (0) Palmarès  Europei di calcio Under-21 BronzoUngheria-Slovenia 2021 1 I due numeri indicano le presenze...