Ignacy Prądzyński

Ignacy Prądzyński
Ilustracja
Herb
Grzymała
Rodzina

Prądzyńscy

Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1792
Sanniki (województwo wielkopolskie)

Data i miejsce śmierci

4 sierpnia 1850
Helgoland

Ojciec

Stanisław Prądzyński

Matka

Marianna z Bronikowskich

Żona

Emilia Rutkowska

Dzieci

Helena Prądzyńska
x Stanisław Herniczek
Sylwia Prądzynska
Emilia Prądzyńska
Władysław Prądzyński
Stanisław Prądzyński

podpis
Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari Kawaler Legii Honorowej (Francja) Order Świętej Anny (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons
Ignacy Prądzyński
Urna z prochami Ignacego Prądzyńskiego w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan

Ignacy Pantaleon Prądzyński herbu Grzymała (ur. 20 lipca 1792 w Sannikach, zm. 4 sierpnia 1850 na wyspie Helgoland) – generał dywizji Wojska Królestwa Polskiego, wódz naczelny powstania listopadowego. Uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich strategów pierwszej połowy XIX wieku[1][2].

Życiorys

Syn Stanisława i Marianny z Bronikowskich[3]. Z pochodzenia Wielkopolanin (urodzony w Sannikach, w Poznańskiem)[4], kształcił się w Dreźnie[5], od 1807 w wojsku Księstwa Warszawskiego. Absolwent Szkoły Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierów w Warszawie[6].

Uczestnik kampanii 1809 i 1812 (Wyprawa Napoleona na Moskwę). Za udział w bitwie nad Berezyną odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Uczestniczył w bitwie narodów pod Lipskiem w 1813 oraz obronie Paryża w roku 1814. Został kawalerem Legii Honorowej.

W następnym roku w stopniu majora przeszedł do służby w armii Królestwa Polskiego i dał się poznać jako inżynier wojskowy, autor m.in. projektu budowy Kanału Augustowskiego 1822-1824. W armii Królestwa Polskiego w kwatermistrzostwie generalnym, następnie wykładowca taktyki i fortyfikacji. Był odznaczony Orderem św. Anny II klasy z brylantami[7]. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 20 lat służby[8].

Był współzałożycielem Towarzystwa Prawdziwych Polaków (oprócz niego w stworzeniu organizacji brali udział Klemens Kołaczkowski i Gustaw Małachowski)[9], członkiem Związku Kosynierów i jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Patriotycznego (1821). Więziony (1826-1829) za przynależność do organizacji tajnych. W latach 1830–1831, podczas powstania listopadowego podkomendant Twierdzy Zamość, następnie kwatermistrz generalny Sztabu Głównego, dowódca korpusu inżynierów i – od 16 sierpnia do 19 sierpnia 1831 – wódz naczelny. Strateg, rzecznik zdecydowanych działań zaczepnych.

Autor planów wojny z Rosją, częściowo wykorzystanych przez generała Jana Zygmunta Skrzyneckiego. Był też autorem planu koordynacji działań partyzanckich w Królestwie Polskim. Dowodził w wygranej bitwie pod Iganiami (10 kwietnia 1831). Po upadku powstania w latach 1832–1833 na zesłaniu w Wiatce. W 1834 powrócił do Królestwa Polskiego. Po powrocie do Królestwa Polskiego osiadł w Przepiórowie. W 1848 roku powstańcy węgierscy zaproponowali mu objęcia przywództwa w powstaniu, ale Prądzyński odmówił[10][9].

Schorowany, leczył się między innymi na wyspie Helgoland. Tam utonął w trakcie kąpieli morskiej[11] i tam też został pochowany[12]. Od 1997 urna z prochem z miejsca jego pochówku znajduje się w Krypcie Zasłużonych w podziemiach poznańskiego kościoła św. Wojciecha[13].

Był jednym z najbardziej utalentowanych generałów polskich I połowy XIX wieku, autorem około 60 prac z dziedziny wojskowości oraz cennych dla historyka obszernych pamiętników[14] m.in. O sztuce wojennej – Kurs taktyki (1822-1823) oraz Czterej ostatni wodzowie polscy przed sądem historii[15] (1865).

Był członkiem loży wolnomularskiej Bouclier du Nord w 1819 roku[16].

Rodzina

W 1825 roku poślubił Emilię Rutkowską z Miedzechowa. Z pięciorga dzieci Ignacego i Emilii Prądzyńskich wieku dorosłego dożyły jedynie dwie córki: Helena (1826-1854), malarka, żona Stanisława Herniczka z Potoczka, oraz Sylwia (1831-1862), pisarka. Pozostałe dzieci: Władysław, Stanisław i Emilia, zmarły w dzieciństwie[17][18][19].

Patron

Generał Ignacy Prądzyński był patronem jednostek Wojska Polskiego:

W Augustowie imię Prądzyńskiego nosi osiedle mieszkaniowe, Zespół Szkół Technicznych oraz ulica[21][22][23].

W Nowych Iganiach mieści się Szkoła Podstawowa im. gen. Ignacego Prądzyńskiego, a jego imię w nazwie szkoły pojawiło się w 1930 roku[24][25].

Gen. Ignacy Prądzyński jest także bohaterem (patronem) 21 WDH-y "Żbiki" oraz 21 WDW "Stare Żbiki"[26].

Przypisy

  1. ↑ Ignacy Prądzyński – niewykorzystany talent wojskowy [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2022-06-26].
  2. ↑ Prądzyński Ignacy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-06-26].
  3. ↑ Jan Wysokiński, Generał Ignacy Prądzyński, KAW, 1985, s. 8
  4. ↑ Włodzimierz Łęcki: Gniezno i okolice. Wyd. I. Wydawnictwo Poznańskie, 1972, s. 110.
  5. ↑ Prądzyński Ignacy (1792-1850) • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  6. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 836. ISBN 83-01-08836-2.
  7. ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 2.
  8. ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s].
  9. ↑ a b Marek Ruszczyc, Generał Ignacy Prądzyński 1792-1850, BKD (Bitwy, Kampanie, Dowódcy), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1968, s. 52.
  10. ↑ NASZ PATRON [online], 21 września 2017 [dostęp 2022-08-04] (pol.).
  11. ↑ E. Callier, Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1887, s. 120.
  12. ↑ Jego grób nie zachował się. Poświęcono mu na Helgolandzie tablicę pamiątkową.
  13. ↑ Prądzyński Ignacy (1792-1850) [dostęp 2019-03-27]
  14. ↑ Pamiętnik historyczny i wojskowy o wojnie polsko-rosyjskiej w roku 1831 napisany przez Ignacego Prądzyńskiego, wyd. 1894 [online], polona.pl [dostęp 2018-06-28].
  15. ↑ Czterej ostatni wodzowie polscy przed sądem historji. T. 1 przez Ignacego Prądzyńskiego ; ze wstępem historycznym Ignacego Moszczeńskiego, wyd. 1907 [online], polona.pl [dostęp 2018-06-28].
  16. ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 390.
  17. ↑ Ignacy Prądzyński [w:] Polski Słownik Biograficzny t. 28 s. 399
  18. ↑ Herniczek h. Kotwicz [w:] A. Boniecki, Herbarz polski, tom 7, s. 270-271
  19. ↑ Ignacy Prądzyński [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom 28
  20. ↑ 6blog. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-19)].
  21. ↑ Geoportal. [dostęp 2014-07-03].
  22. ↑ Zespół Szkół Technicznych im. Gen. Ignacego Prądzyńskiego w Augustowie. [dostęp 2014-07-03].
  23. ↑ Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-07-03].
  24. ↑ M-CMS, Zespół Oświatowy w Nowych Iganiach [online], www.iganie.gminasiedlce.pl [dostęp 2016-12-01].
  25. ↑ M-CMS, Historia szkoły - Zespół Oświatowy w Nowych Iganiach [online], www.iganie.gminasiedlce.pl [dostęp 2016-12-01].
  26. ↑ 21. WDW „Stare Żbiki” [online], staszic.waw.pl [dostęp 2024-04-23].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Wodzowie naczelni powstania listopadowego

Kanał Augustowski
Śluzy
Rzeki na szlaku
Jeziora na szlaku
Budowniczowie
  • Śluzy, rzeki i jeziora wymienione są w kolejności od rzeki Biebrza do rzeki Niemen.

Read other articles:

Élections générales québécoises de 2008

2007 2012 Élections générales québécoises de 2008 125 sièges de l'Assemblée nationale (Majorité absolue : 63 sièges) 8 décembre 2008 Type d’élection Élection législative Corps électoral et résultats Inscrits 5 738 811 Votants 3 295 914   57,43 %  13,8 Votes exprimés 3 246 333 Votes nuls 49 581 PLQ – Jean Charest Voix 1 366 046 42,08 %   9 Sièges obtenus 66  18 PQ ...

 

Selasa Bersama Morrie

Selasa Bersama Morrie Mitch Albom, pengarang buku Selasa Bersama MorriePengarangMitch AlbomJudul asliTuesdays with MorrieNegaraAmerika SerikatBahasaInggris, IndonesiaGenreBiografi, novel filosofi, memoarPenerbitDoubledayedisi Indonesia, Gramedia Pustaka UtamaTanggal terbit1997edisi Indonesia 2009Halaman192ISBNISBN 0-385-48451-8OCLC36130729Desimal Dewey378.1/2/092 B 21LCCLD571.B418 S383 1997 Selasa Bersama Morrie (bahasa Inggris:Tuesdays with Morrie) adalah sebuah buku memoar be...

 

Robert Petre, 9th Baron Petre

British peer and prominent member (1742–1801) This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Robert Petre, 9th Baron Petre – news · newspapers · books · schol...

Élections législatives de 2017 dans le Pas-de-Calais

2012 2022 Élections législatives de 2017 dans le Pas-de-Calais 12 sièges de députés à l'Assemblée nationale 11 et 18 juin 2017 Type d’élection Élections législatives Campagne 22 mai au 10 juin12 juin au 16 juin Débat(s) 4e circonscription : mercredi 14 juin sur France 3 Nord-Pas-de-Calais[1]7e circonscription : mercredi 14 juin sur France 3 Nord-Pas-de-Calais[1]11e circonscription : vendredi 2 juin sur Wéo, en partenariat avec La Voix du Nord[2]mercredi 7 ju...

 

René Chapus

Pour les articles homonymes, voir Chapus. René ChapusBiographieNaissance 6 octobre 1924AlgerDécès 28 juillet 2017 (à 92 ans)15e arrondissement de ParisNationalité FrançaiseActivités Juriste, professeur d'universitéAutres informationsA travaillé pour Université Paris-Panthéon-AssasUniversité de TunisFaculté de droit de ParisDistinctions Liste détailléeMédaille d'argent du CNRS (1958)Docteur honoris causaOfficier de la Légion d'honneur‎Commandeur des Palmes académiques...

 

Vernon Philander

South African cricketer Vernon PhilanderPhilander in 2012Personal informationFull nameVernon Darryl PhilanderBorn (1985-06-24) 24 June 1985 (age 38)Bellville, Cape Province, South AfricaNicknameThe Surgeon,[1] VDP, Vern, Pro, V-Dawg[2]BattingRight-handedBowlingRight-arm fast-mediumRoleBowling all-rounderInternational information National sideSouth Africa (2007–2020)Test debut (cap 311)9 November 2011 v AustraliaLast Test24 January 2020 v...

Ford 1941

Ford 1941Ford Super Deluxe Business Coupe 1941InformasiProdusenFordMasa produksi1941-1942, 1946-1948Model untuk tahun1941–1942, 1946-1948Perakitanpabrik utamaDearborn, MI, AScabang perakitanTwin Cities, MN, ASSomerville, MA, ASRichmond, CA, ASNorfolk, VA, ASMemphis, TN, ASLouisville, KY, ASLong Beach, CA, ASKansas City, MO, ASEdgewater, NJ, ASDallas, TX, ASChicago, IL, ASChester, PA, ASBuffalo, NY, ASAtlanta, GA, ASArgentinaAustralia[1]Bodi & rangkaKelasFord ukuran penuhBen...

 

Proterozoikum

Stromatolit dari zaman Proterozoikum. Proterozoikum adalah eon yang mewakili suatu periode sebelum merebaknya kehidupan kompleks pertama di muka Bumi. Masa ini berlangsung antara 2500 sampai 542 (± 1) juta tahun yang lalu dan tadinya merupakan bagian dari masa Prakambrium. Proterozoikum didahului oleh eon Arkean dan dilanjutkan oleh Fanerozoikum dan terdiri dari tiga era yang berturut-turut dari yang paling tua: Paleoproterozoikum, Mesoproterozoikum, dan Neoproterozoikum. Proterozoikum2500 �...

 

Spacecraft Tracking and Data Acquisition Network

1960s American spacecraft communications system Orroral Valley STADAN control panel, at the National Museum of Australia The Spacecraft Tracking and Data (Acquisition) Network (STADAN or STDN) was established by NASA in the early 1960s to satisfy the requirement for long-duration, highly available space-to-ground communications. The network was the “follow-on” to the earlier Minitrack, which tracked the flights of Sputnik, Vanguard, Explorer, and other early space efforts (1957–1962). R...

Relation dose-effet

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (décembre 2019). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ?...

 

1997 Boston Red Sox season

Major League Baseball season Major League Baseball team season 1997 Boston Red SoxLeagueAmerican LeagueDivisionEastBallparkFenway ParkCityBoston, MassachusettsRecord78–84 (.481)Divisional place4th (20 GB)OwnersJRY TrustPresidentJohn HarringtonGeneral managerDan DuquetteManagerJimy WilliamsTelevisionWABU(Sean McDonough, Jerry Remy)NESN(Bob Kurtz, Jerry Remy)RadioWEEI(Jerry Trupiano, Joe Castiglione)WROL(Bobby Serrano, Hector Martinez)StatsESPN.comBB-reference ← 1996 Seasons 1...

 

Elvis: 2nd to None

For the album by Chemistry, see Second to None (Chemistry album). For the rap band, see 2nd II None. ELVIIS: 2nd to NoneCover to the standard edition of the albumGreatest hits album by Elvis PresleyReleasedOctober 7, 2003 (2003-10-07)[1]RecordedJuly 5, 1954 – February 4, 1976Genre Rock and roll rockabilly country Length78:39LabelRCAProducer Ernst Mikael Jorgensen Ray Bardani[2] Elvis Presley chronology ELV1S: 30 #1 Hits(2002) ELVIIS: 2nd to None(2003) Hits...

John Cranston (governor)

Rhode Island colonial governor John Cranston9th Governor of the Colony of Rhode Island and Providence PlantationsIn office8 November 1678 – 12 March 1680Preceded byWilliam CoddingtonSucceeded byPeleg Sanford6th and 9th Deputy Governor of the Colony of Rhode Island and Providence PlantationsIn officeMay 1672 – May 1673GovernorNicholas EastonPreceded byDr. John ClarkeSucceeded byWilliam CoddingtonIn officeMay 1676 – 8 November 1678GovernorWalter ClarkeBe...

 

Mexico during World War II

Mexican anti-Nazi propaganda with the slogan In Their Places, showing a soldier in the foreground with a farmer and an industrial worker in the background. Mexico's participation in World War II had its first antecedent in the diplomatic efforts made by the government before the League of Nations as a result of the Second Italo-Ethiopian War. However, this intensified with the sinking of oil tankers by German submarine attacks, declaring war on the Axis Powers of Nazi Germany, the Kingdom of...

 

Seth Gordon

Seth GordonLahir15 Juli 1976 (umur 47)Evanston, Illinois, A.S.PekerjaanSutradara, produser, penulis skenario, penyuntingKarya terkenalThe King of Kong (2007)Horrible Bosses (2011)Identity Thief (2013) Seth Gordon (lahir pada 15 Juli 1976) adalah seorang sutradara film, produser, penulis skenario, dan penyunting film berkebangsaan Amerika. Referensi Pranala luar Wikimedia Commons memiliki media mengenai Seth Gordon. Seth Gordon di IMDb (dalam bahasa Inggris) The King of Kong: A Fistful o...

Supper at Emmaus (Veronese)

Painting by Paolo Veronese Supper at EmmausItalian: Cena in Emmaus, French: Les Pèlerins d'EmmaüsArtistPaolo VeroneseYearcirca 1559–1560[1]Mediumoil on canvasSubjectRoad to Emmaus appearanceDimensions241 cm × 415 cm (7.91 ft × 13.62 ft)LocationLouvre, ParisOwnerGovernment of France Supper at Emmaus (Cena in Emmaus) is a painting by Italian Renaissance artist Paolo Veronese. At the Louvre, where it is housed, it is known as Les Pèlerins ...

 

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

Tramway de Mostaganem

Tramway de Mostaganem ترامواي مستغانم Situation Mostaganem Type Tramway Entrée en service 18 février 2023 Longueur du réseau 14.2 km Lignes 2 Stations 24 Rames 25 Fréquentation 5 000 voyageurs par heure (estimation) Écartement des rails 1435 Exploitant SETRAM Mostaganem Vitesse moyenne 20 km/h (estimation) Vitesse maximale 70 km/h Lignes du réseau L1, L2 Réseaux connexes SNTF modifier  Le tramway de Mostaganem est un réseau de lignes de tramway desservant...

中央保密委员会办公室

中央保密委员会办公室国家保密局 1983年规定：印章直径4.5厘米，中央刊镰刀锤子图案，由中共中央制发。 1999年规定：国务院部委管理的国家局的印章，直径4.5厘米，中央刊国徽，由国务院制发。 主要领导 主任（局长） 李兆宗 副主任（副局长）（2） 张予西、姚力 机构概况 业务上级机构 中共中央办公厅中央保密委员会 组织上级机构 中国共产党中央委员会中华人民共和�...

 

Heart for Freedom

For the 2011 autobiography, see A Heart for Freedom. Political party in Netherlands Heart for Freedom Hart voor VrijheidChairpersonPeter van den NesteFounded17 June 2021Split fromFree and Social Netherlands [nl]IdeologyCOVID-19 skepticismAntivaxColors  RedMunicipal council of Kerkrade1 / 29 Websitehartvoorvrijheid.nlPolitics of NetherlandsPolitical partiesElections Heart for Freedom (Dutch: Hart voor Vrijheid, pronounced [ɦɑrt voːr ˈvrɛi.ɦɛi̯t]), for...