Iłowieccy wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja w roku 1838 w Królestwie Polskim. Byli to potomkowie Stanisława Iłowieckiego, który kupił od Umińskich w roku 1760 dobra Przybysławice – Jan Józef Benon Iłowiecki, syn Stanisława i Konstancji Miaskowskiej oraz Józef Aleksander Benedykt Iłowiecki, syn Wojciecha i Estery Nosierowskiej, wnuk Stanisława[3].
Poniżej wymienione są ważniejsze świadectwa źródłowe dotyczące Iłowieckich herbu Ostoja oraz Iłówca - ich wsi gniazdowej.
Iłówiec, gniazdo rodowe Iłowieckich herbu Ostoja, po raz pierwszy odnotowano w 1300 roku. Właścicielem Iłówca w tamtym czasie był Wisław herbu Łodzia[5].
Pierwszym, znanym historykom Iłowieckim pieczętującym się herbem Ostoja był Miczek (Mikołaj) z Iłówca Wielkiego i Małego, który pojawił się w źródłach w 1393 roku[6].
W roku 1395 wzmiankowany w źródłach jest Piotr z Iłówca Wielkiego[6].
W latach 1396–1435 występuje w źródłach Świętosław (Święszek) Iłowiecki herbu Ostoja z Iłówca Wielkiego i Małego, kasztelan karzecki[6].
W roku 1403 wzmiankowany był prezbiter Wojciech Iłowiecki, brat Świętosława[7].
W latach 1435–1462 występuje w źródłach Wojciech Iłowiecki, syn Świętosława z Iłówca Wielkiego i Małego[7].
Iłowieccy byli licznie reprezentowani na Uniwersytecie Jagiellońskim w XV i XVI wieku. Odnotowani na Akademii Krakowskiej byli: Jan Iłowiecki z Iłówca, syn Wojciecha (W latach 1451–1487), Andrzej z Iłówca, syn Jakuba (w roku 1454), Paweł z Iłówca, syn Jana (w 1529 roku), Łukasz Iłowiecki, syn Jakuba (w roku 1561)[8].
Majątki ziemskie należące do rodu
Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie należące do Iłowieckich herbu Ostoja.
Majątki Iłowieckich - Iłówiec, Pecna i Srocko na mapie D. Gilly z lat 1802–1803.
Dwór Iłowieckich w Reczu.
Znani przedstawiciele rodu
Świętosław (Święszek) Iłowiecki (zm. 1434) – kasztelankarzecki, wicesędzia kościański, zastępca starosty generalnego wielkopolskiego w Kościanie, właściciel dóbr: Iłówiec Mały i Wielki, Krosna (obecnie Krosno), Psarskie, Srocko Wielkie, Pecna.
Wojciech Iłowiecki (zm. po 1462) – wicepodsędek kościański, asesorsądu w Kościanie w 1448 roku, dziedzic Iłówca Wielkiego i Małego oraz Pecny[7].
Jan Iłowiecki (zm. 1487) – kanonik poznański, pleban w Nieparcie[7], studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim[8].
Piotr Iłowiecki (zm. po 1502) – burgrabia poznański, chorąży kaliski, wicechorąży poznański, chorąży poznański, dziedzic w Iłowcu Małym i Wielkim, właściciel Wolsztyna.
Paweł Iłowiecki (zm. 1536) – kanonik poznański[15].
Adrian Iłowiecki (zm. 1742) – kanonik poznański, proboszcz w Brodach[11].
↑B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584, wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków 1858, s. 372.
↑K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839–1845, t. VIII, s. 648-652.
↑ abE. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2007, s. 231.
↑K. Miaskowski, Aristoteles clarus in Orbe scientifico in Miecislaviano Lycaeo clarissimus. Nam in Plenilunio Gloriae, sub Avitis Illustrissimae Iłowiecciorum Domus, ..., Poznań 1765.
↑Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, praca zborowa pod red. T. Jurka, IHPAN 2010–2019, Poznań, część II, s. 2-3.
↑ abcSłownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, praca zborowa pod red. T. Jurka, IHPAN 2010–2019, Poznań, część II, s. 3.
↑ abcdeSłownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, praca zborowa pod red. T. Jurka, IHPAN 2010–2019, Poznań, część II, s. 4.
↑Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka - Grodzkie i ziemskie > Gniezno > Część 1 – 11640 (Nr. 94) 1724.
↑Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka - Gazety > XIX wiek > Część 1 – 4364 (Dziennik Poznański) 1882.
↑K. Lutyński, Poznańscy prałaci i kanonicy w XVI wieku [w:] „Saeculum Christianum”, 1994, nr 1-2, s. 153.
↑A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. VIII, s. 50.
↑S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. V, s. 260.
↑Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka - Monografie - Nasierowscy, Nasiorowscy h. Ślepowron.
↑Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka - Gazety > XIX wiek > Część 1 – 6119 (Dziennik Poznański) 1887.
Bibliografia
B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584, wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków 1858, s. 367-373.
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, praca zborowa pod red. T. Jurka, IHPAN 2010–2019, Poznań, część II, s. 1-2 (hasło: Iłowiec Mały), s. 2-6 (hasło: Iłowiec Wielki).
Urzędnicy wielkopolscy XII–XV wieku. Spisy, (praca zbiorowa pod red. A. Gąsiorowskiego), Wrocław, Warszawa, Łódź, Kraków, Gdańsk 1985, s. 186.
A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. VIII, s. 50-51.
S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. V, s. 259-260.
E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2007, s. 231.
Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 165-167.
J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, Gniezno 1883, t. II, s. 191-193.
J. Nowiński, Opat Lądu Konstanty Iłowiecki i jego pamiątkowe tablice [w:] „Seminare. Poszukiwania naukowe”, 2013, t. XXXIV, s. 295-309.
K. Lutyński, Poznańscy prałaci i kanonicy w XVI wieku [w:] „Saeculum Christianum”, 1994, nr 1-2, s. 153.
K. Miaskowski, Aristoteles clarus in Orbe scientifico in Miecislaviano Lycaeo clarissimus. Nam in Plenilunio Gloriae, sub Avitis Illustrissimae Iłowiecciorum Domus, ..., Poznań 1765.