Henryk Iwaniec

Data i miejsce urodzenia	9 października 1947 Elbląg
Profesor nauk matematycznych
Specjalność: teoria liczb, teoria liczb pierwszych
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1972
Habilitacja	1976
Profesura	1983
Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN	członek korespondent
Status PAU	członek zagraniczny
Doktor honoris causa Bordeaux University – 2006
Praca naukowa
Instytut	Matematyczny PAN
Okres zatrudn.	1971–1983
Uczelnia	Rutgers University, USA
Stanowisko	profesor
Okres zatrudn.	od 1987

Henryk Iwaniec (ur. 9 października 1947 w Elblągu) – polsko-amerykański matematyk, profesor na Uniwersytecie Rutgersa (ang. Rutgers University) w stanie New Jersey, a dawniej pracownik Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton i Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk (IM PAN). Członek Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk (ang. AAA&S), a także Polskiej Akademii Nauk (członek korespondent) i Polskiej Akademii Umiejętności (członek zagraniczny). Laureat szeregu nagród naukowych, w tym Nagrody Shawa w dziedzinie matematyki, nazywanej „Noblem Wschodu”^[1] – w 2015 roku, wraz z Gerdem Faltingsem.

Specjalność Henryka Iwańca to teoria liczb, zwłaszcza analityczna^[2], a w szczególności formy modularne i liczby pierwsze. Jego prace dotykają też algebraicznej teorii liczb, wiążą się z analizą harmoniczną i hipotezą Riemanna^[3].

Urodził się w Elblągu, gdzie ukończył technikum mechaniczne. Następnie podjął studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim^[4]. Ukończył je w 1972. Już w 1971 podjął pracę w Instytucie Matematycznym PAN, a już w rok po obronie pracy magisterskiej obronił doktorat zrealizowany pod kierunkiem prof. Andrzeja Schinzla^[5][6].

W 1976 Iwaniec uzyskał stopień doktora habilitowanego. W latach 1976–77 był na stypendium naukowym w Accademia Nazionale de Lincei w Pizie we Włoszech, a w latach 1979–1980 odbywał staż naukowy w Bordeaux we Francji. W 1983 Rada Państwa nadała mu tytuł profesora. W tym samym roku został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk^[7].

W 1983 wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Był profesorem wizytującym w Institute for Advanced Study (Princeton), University of Michigan oraz University of Colorado at Boulder. W 1987 przeniósł się na stałe na Rutgers University w stanie New Jersey^[8]. Został profesorem na tamtejszym wydziale matematyki.

W latach 1992–2015 wypromował piętnastu doktorów (w gronie tym są m.in. Étienne Fouvry, Emmanuel Kowalski - członek Academia Europaea^[9] i Harald Helfgott), głównie na Uniwersytecie Rutgersa. Niektórzy z nich również zostali aktywnymi naukowcami, przez co Iwaniec ma co najmniej 80 akademickich „potomków” (stan na luty 2022)^[5].

Ma brata bliźniaka, Tadeusza, również matematyka pracującego w Stanach Zjednoczonych, członka zagranicznego PAN. Posiada podwójne obywatelstwo, polskie i amerykańskie^[10]. Pozazawodowo fascynuje się fotografią^[6].

Za swoją pracę naukową i dydaktyczną Henryk Iwaniec otrzymał co najmniej 10 wyróżnień.

Polskie

• 1980: nagroda państwowa II stopnia^[11].
• 1996: Medal Sierpińskiego.
• 2006: honorowe obywatelstwo miasta Elbląga^[4].
• 2015: Medal im. Stefana Banacha od Polskiej Akademii Nauk.

Zagraniczne

• 1991: Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego^[12].
• 2001: Nagroda Ostrowskiego (ang. Ostrowski Prize), wspólnie z Peterem Sarnakiem i Richardem Taylorem.

W uzasadnieniu nagrody napisano, że prace prof. Iwańca charakteryzują się wnikliwym zrozumieniem złożonych problemów oraz niedoścignioną techniką, a on sam włożył znaczący wkład w rozwój analitycznej teorii liczb, głównie form modularnych GL(2)^[13].

• 2002: Frank Nelson Cole Prize Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego^[10].
• 2006: Uniwersytet w Bordeaux nadał mu godność doktora honoris causa.
• 2011: Nagroda Steele’a w dziedzinie nauczania matematyki^[14][6].
• 2015: Nagroda Shawa w dziedzinie matematyki, razem z Gerdem Faltingsem^[15].

W 1978 i 1986 wygłosił wykłady sekcyjne, a w 2006 wykład plenarny na Międzynarodowym Kongresie Matematyków^[16].

Opublikował ponad 190 opracowań naukowych, m.in. w bardzo prestiżowych czasopismach „Acta Mathematica”, „Annals of Mathematics” i „Inventiones Mathematicae”^[17]. Najważniejsze z nich to:

• Henryk Iwaniec: On the Error Term in the Linear Sieve. Acta Arithmetica, 1971. Brak numerów stron w książce
• Henryk Iwaniec, E. Bombieri, J. Friedlander: Primes in Arithmetic Progressions to Large Moduli. Acta Mathematica, 1986. Brak numerów stron w książce
• Henryk Iwaniec: Topics in Classical Automorphic Forms. Providence: American Mathematical Society, 1997. ISBN 978-0-8218-0777-4. Brak numerów stron w książce
• Henryk Iwaniec: Spectral Methods of Automorphic Forms. Wyd. 2nd. Providence: American Mathematical Society, 2002. ISBN 978-0-8218-3160-1. Brak numerów stron w książce
• Henryk Iwaniec, Emmanuel Kowalski: Analytic Number Theory. Providence: American Mathematical Society, 2004. ISBN 978-0-8218-3633-0. Brak numerów stron w książce
• Henryk Iwaniec, J. B. Friedlander, D. R. Heath-Brown, J. Kaczorowski: Analytic Number Theory: Lectures Given at the C.I.M.E. Summer School Held in Cetraro, Italy, July 11–18, 2002. Berlin: Springer, 2006. ISBN 978-3-540-36363-7. Brak numerów stron w książce
• John Friedlander, Henryk Iwaniec: Opera de Cribro. Providence: American Mathematical Society, 2010. ISBN 978-0-8218-4970-5. Brak numerów stron w książce

• Henryk Iwaniec, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-01-26] .
• Henryk Iwaniec. math.rutgers.edu. [dostęp 2022-02-15].