Grudusk

Grudusk
wieś
Ilustracja
kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ciechanowski

Gmina

Grudusk

Liczba ludności (2021)

1201[2][3]

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

06-460[4]

Tablice rejestracyjne

WCI

SIMC

0115499[5]

Położenie na mapie gminy Grudusk
Mapa konturowa gminy Grudusk, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Grudusk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Grudusk”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grudusk”
Położenie na mapie powiatu ciechanowskiego
Mapa konturowa powiatu ciechanowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Grudusk”
Ziemia53°03′32″N 20°37′29″E/53,058889 20,624722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Grudusk – wieś w Polsce położona na Wzniesieniach Mławskich, w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Grudusk[5][6].

Integralne części wsi Grudusk[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0115507 Grudusk-Brzozowo część wsi
0115513 Grudusk-Olszak część wsi

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grudusk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość jest sołectwem[7], siedzibą gminy Grudusk oraz parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła[8].

Znajduje się tutaj także dwór z pierwszej połowy XX wieku[9]. W centrum wsi znajduje się pokaźne grodzisko zwane Zieloną Górą, na której 26 czerwca 2010 roku odbyły się prace archeologiczne[10].

W miejscowości krzyżują się dwie drogi wojewódzkie, DW544 i DW616.

Historia

Grodzisko w Grudusku w 2007 roku. Obecnie zrekonstruowane stanowi część skansenu archeologicznego, zwanego też skansenem Zielona Góra.

Pierwszy gród w Grudusku został wzniesiony w czasach monarchii pierwszych Piastów i istniał od schyłku IX wieku do połowy XIII wieku. Gród ten leżał prawdopodobnie na trasie szlaku handlowego z Drohiczyna, przez Pułtusk do Truso. Pełnił też rolę warowni chroniącej północne Mazowsze przed najazdami Prusów. Gród otaczał wał ziemny z płaszczem kamiennym oraz drewnianą palisadą na wierzchołku fortyfikacji. Od północnej strony wejścia do grodu strzegły dwie drewniane wieże obronne, między którymi była brama. W tym też czasie jego mieszkańcy zajmowali się kowalstwem, tkactwem, rybołówstwem, rogowiarstwem. Pierwszy raz gród spłonął w XI wieku, jednak został wkrótce odbudowany, a jego obszar powiększony. Sam kopiec otaczała fosa, której ślady noszą nieliczne wgłębienia po wschodniej i południowej stronie. Dzięki swojemu położeniu na skrzyżowaniu ważnych dróg handlowych i wysunięciu na północ w kierunku granicy z Prusami, odgrywał dość ważną rolę. Był też ośrodkiem administracyjnym, targowym i rzemieślniczym. W jego północnej części znajdował się plac targowy, a u podnóża wału, od tej samej strony, znajdowała się przy kamiennej grobli, przystań. Ostateczny upadek grodu można wiązać z najazdem Prusów po 1217 roku, w czasach Konrada Mazowieckiego. Od XV w. był własnością szlacheckiej rodziny Grudowskich. Na pocz. XX w. wieś była wzorcowym ogniskiem ruchu spółdzielczego guberni płockiej, działała kasa zapomogowo-pożyczkowa i kółko rolnicze. W styczniu 1945 silne walki Armii Czerwonej z Niemcami. W czasach Polski Ludowej wieś została ośrodkiem handlowo-usługowym dla rolnictwa, powstała mleczarnia, młyn, elewatory zbożowe o Państwowe Gospodarstwo Rolne[11].

Zabytki

  • kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego, 1893, nr rej.: A-164 z 22.05.1975[12]
dobosz[a]: Etienne-Henri Dumaige, "Przed bitwą ochotników 1792"
  • zespół stacji kolejowej Grudusk Wąskotorowy, 1930, nr rej.: A-273 z 25.03.1994 (dec.→ Mławska Kolej Dojazdowa):[12]
    • dworzec
    • magazyn pocztowo-bagażowy
    • dom zawiadowcy
    • rampa przeładunkowa
    • nastawnia wąskotorowa
  • zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: A-1432 z 22.08.2018:[12]
    • dwór, 1920
    • spichrz, 1 poł. XIX
    • relikty parku ze stawami
  • na nowej bramie cmentarza do 1990[13] figura dobosza francuskiego[14], Étienne-Henri Dumaige (1830-1888) "Avant le Combat Volontaire de 1792" (Przed bitwą ochotników 1792)[15][b].

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39491
  2. ↑ Wieś Grudusk w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-10-19], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-19].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 343 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Strona gminy, sołectwa
  8. ↑ Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. diecezjaplocka.pl. [dostęp 2016-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-28)].
  9. ↑ Grudusk - Polskie Zabytki - Katalog zamków, pałaców i dworów w Polsce [online], www.polskiezabytki.pl [dostęp 2020-05-11].
  10. ↑ Wojciech Pastuszka, Grudusk – niezwykła podróż do średniowiecznego grodu [online], Archeowieści, 27 marca 2011 [dostęp 2019-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-15] (ang.).
  11. ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 126-127
  12. ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) - stan na 23 stycznia 2024 roku wojewodztwo mazowieckie. NID, 2024. [dostęp 2024-04-26]. (pol.).
  13. ↑ Dobosz z Gruduska. napoleon.org.pl. [dostęp 2024-04-26]. (pol.).
  14. ↑ Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 10: dawne woj. warszawskie, z. 1: Ciechanów i okolice. T. 10. Cz. 1: Ciechanów i okolice. s. 19, seria: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. [dostęp 2024-04-26]. Cytat: Na nowej bramie cmentarza grzebalnego figurka (fig. 99) dobosza napoleońskiego z bębnem i plecakiem, odlana w metalu. (pol.).
  15. ↑ Henry Étienne Dumaige (1830-1888): Avant le Combat Volontare de 1792. artnet.com. [dostęp 2024-04-26]. Cytat: bronze, size: 65 x 68 cm (ang.).

Uwagi

  1. ↑ inny egzemplarz rzeźby Etienne-Henri Dumaige, która stała na bramie cmentarza w Grudusku
  2. ↑ dzieło "Avant le Combat Volontaire de 1792" (Przed bitwą ochotników 1792) tworzy para figur: dobosza i fizyliera, każda o wymiarach 29 x 29 x 65 cm, ok. 1870, Étienne-Henri Dumaige: Pair of Bronze Figures by Etienne-Henri Dumaige. lelouvre-antiques.com. [dostęp 2024-04-28]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Gmina Grudusk
Wsie
Kolonia
Integralne części wsi

Herb gminy

Read other articles:

Hak LGBT di Oseania

Oseania   Pernikahan sesama jenis diakui   Pengakuan pernikahan dilakukan di tempat lain di negara ini (Samoa Amerika)   Pasangan sesama jenis tidak diakui   Pernikahan sesama jenis dilarang oleh konstitusi (Palau)   Aktivitas seksual sesama jenis ilegal, tetapi larangan tidak diberlakukan   Homoseksual ilegal Oseania, sama seperti benua lainnya, memiliki hukum yang bervariasi mengenai hak lesbian, gay, biseksual dan transgender (LGB...

 

 

Asyik Rudianto

Asyik Rudianto Inspektur Pusat Penerbangan Angkatan DaratPetahanaMulai menjabat 26 Juni 2023 PendahuluAmping Bujasar TangdilintinPenggantiPetahana Informasi pribadiLahir24 Januari 1973 (umur 51)Surabaya, Jawa TimurAlma materAkademi Militer (1994)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan DaratMasa dinas1994—sekarangPangkat Brigadir Jenderal TNINRP1194002980473SatuanPenerbangan Angkatan Darat (CPN)Sunting kotak info • L • B Brigadir Jenderal TNI A...

 

 

Méson

Pour les articles homonymes, voir Meson. Pour l’article ayant un titre homophone, voir Maison. Un méson est, en physique des particules, une particule composite (c’est-à-dire non élémentaire) composée d'un nombre pair de quarks et d'antiquarks. Le terme « méson » vient du grec μέσον / méson, « le milieu, le centre », de l'adjectif μέσος / mésos substantivé[1]. Caractéristiques Quelques mésons de spin 0 Quelques mésons de spin 1 Les ...

Robust yellow bat

Species of bat Robust yellow bat Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Chiroptera Family: Vespertilionidae Genus: Scotophilus Species: S. robustus Binomial name Scotophilus robustusMilne-Edwards, 1881 Robust yellow bat range The robust yellow bat (Scotophilus robustus) is a species of vesper bat. It is found only in Madagascar. References ^ Monadjem, A.; Razafiman...

 

 

Visa requirements for Gambian citizens

Administrative entry restrictions Visa requirements for Gambian citizens are administrative entry restrictions imposed on citizens of Gambia by the authorities of other states. As of 7 April 2020, Gambian citizens had visa-free or visa on arrival access to 68 countries and territories, ranking the Gambian passport 75th in terms of travel freedom (tied with Tanzanian passports) according to the Henley Passport Index.[1] Visa requirements map   The Gambia  Visa not r...

 

 

Kelupis

KelupisKelupis yang dibungkus dengan daun licuala grandis.JenisMakanan ringan (Kuih)Tempat asal Brunei,  MalaysiaDaerah Sabah,  Sarawak,  BruneiDibuat olehMelayu Brunei , Lun Bawang/Lundayeh, Bisaya dan Bajau[1]Bahan utamaTepung ketan, gula jawaSunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat ini Kelupis (yang secara harfiah diterjemahkan sebagai glutinous rice rolls dalam Bahasa Inggris)[2] adalah kuih tradisional untuk Lun Bawang, o...

First Landing Party of the Founders of Newark

United States historic placeFirst Landing Party of the Founders of NewarkU.S. National Register of Historic PlacesNew Jersey Register of Historic Places Show map of Essex County, New JerseyShow map of New JerseyShow map of the United StatesLocationNewark, New JerseyCoordinates40°44′22″N 74°9′58″W / 40.73944°N 74.16611°W / 40.73944; -74.16611Built1916ArchitectGutzon BorglumMPSPublic Sculpture in Newark MPSNRHP reference No.64500405NJRHP No.311...

 

 

S.S.D. Pro Sesto Calcio

Pro SestoLogo SSD Pro SestoNama lengkapSocietà Sportiva DilettantisticaPro Sesto Calcio S.r.l.Berdiri19132010 (refounded)StadionStadio Breda,Sesto San Giovanni, Italy(Kapasitas: 4,500)OwnersMassino Nava, Massimo MilosKetuaSalvo ZangariManajerUmberto CortelazziLigaSerie D/B2011–12Eccellenza Lombardy/A, 1st Kostum kandang Kostum tandang Società Sportiva Dilettantistica Pro Sesto Calcio (dulu bernama Associazione Sportiva Dilettantistica Nuova Pro Sesto dan awalnya bernama Associazione Calci...

 

 

نوخندان

نوخندان  - city -  تقسيم إداري البلد  إيران[1] المحافظة خراسان رضوي المقاطعة مقاطعة درغز الناحية Now Khandan خصائص جغرافية إحداثيات 37°31′13″N 58°59′21″E / 37.52028°N 58.98917°E / 37.52028; 58.98917 الارتفاع 611 متر  السكان التعداد السكاني 2751 نسمة (إحصاء 2006)   • الذكور 1274 ...

Peder Balke

Norwegian painter (1804–1887) Peder BalkeDetail from a photograph by Ludwik Szaciński (1844–1894)BornPeder Andersen(1804-11-04)November 4, 1804Helgøya, NorwayDiedFebruary 5, 1887(1887-02-05) (aged 82)ChristianiaNationalityNorwegianEducationRoyal Swedish Academy of ArtsKnown forPainting Peder Balke (November 4, 1804 – February 5, 1887) was a Norwegian painter. He is known for portraying the landscape of Norway in a romantic and dramatic manner.[1] Biography Peder Ande...

 

 

Grueby Faience Company

American ceramics company (1894–1920) Grueby tile panel at the Astor Place subway station in the New York City Subway A Grueby Faience vase by Wilhelmina Post, made around 1910 A 1906 Grueby Faience vase The Grueby Faience Company, founded in 1894, was an American ceramics company that produced distinctive American art pottery vases and tiles during America's Arts and Crafts Movement. The company was founded in Revere, Massachusetts, by William Henry Grueby (Boston, 1867—New York, 1925), ...

 

 

Чайки

У этого термина существуют и другие значения, см. Чайки (значения). Чайки Доминиканская чайкаЗападная чайкаКалифорнийская чайкаМорская чайка Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:Вторич...

Deán Borges

Questa voce sull'argomento cestisti portoricani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Deán Borges Nazionalità  Stati Uniti Porto Rico Altezza 196 cm Peso 100 kg Pallacanestro Ruolo Ala piccola Termine carriera 2006 CarrieraGiovanili 1986-1991 Wagner SeahawksSquadre di club 1986-1987 Marat. de Coamo561989-1995 Marat. de Coamo2131996-1997 Avan. de Villalba631998&...

 

 

Філософія

Частина серії проФілософіяLeft to right: Plato, Kant, Nietzsche, Buddha, Confucius, AverroesПлатонКантНіцшеБуддаКонфуційАверроес Філософи Епістемологи Естетики Етики Логіки Метафізики Соціально-політичні філософи Традиції Аналітична Арістотелівська Африканська Близькосхідна іранська Буддій�...

 

 

Воинские звания и знаки различия Императорской армии Японии

Американский плакат времён Второй мировой войны с изображением униформы и знаков различия Императорской армии Японии Ниже приведены воинские звания и знаки различия Императорской армии Японии, использовавшиеся в армии с момента её образования в 1868 году и вплоть до рас...

Roti kecambah

Roti kecambah adalah salah satu jenis roti yang terbuat dari biji-bijian utuh yang dibiarkan bertunas, yaitu berkecambah, sebelum digiling menjadi tepung. Ada beberapa jenis roti gandum kecambah. Ada yang dibuat dengan tambahan tepung, ada yang dibuat dengan tambahan gluten, dan ada pula yang, seperti roti Essene dan roti Yehezkiel (menurut rumus roti kuno dalam Ezekiel 4:9, namun resep itu dipanggang di atas api kotoran, Ezekiel 4:15 ), dibuat dengan sedikit bahan tambahan. Ringkas...

 

 

Daftar Wakil Wali Kota Gunungsitoli

Wakil Wali Kota GunungsitoliPetahanaLowongsejak 9 Januari 2024Masa jabatan5 tahun dan dapat dipilih kembali untuk satu kali masa jabatanPejabat perdanaAroni ZendratöDibentuk13 April 2011; 13 tahun lalu (2011-04-13)Situs webSitus web resmi Wali Kota dalam tugas pemerintahannya dibantu oleh wakil kepala daerah dengan posisi kedua sebagai pendamping Wali Kota yang umumnya disebut Wakil Wali Kota. Wakil Wali Kota Gunungsitoli merupakan seorang politisi yang terpilih secara demokratis m...

 

 

Teo Cruz

Questa voce sull'argomento cestisti portoricani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Teo CruzNazionalità Porto Rico Altezza206 cm Peso104 kg Pallacanestro RuoloCentro Termine carriera1982 Hall of fameFIBA Hall of Fame (2007) CarrieraGiovanili 1963-1965 Seattle Redhawks Squadre di club 1957-1964 Cang. de Santurce126 (2.238)1965-1966 Picadero J.C.1966-1969 Cang. ...

Aornum

Orpheus's life Aornum (Ancient Greek: Ἄορνον) was an oracle in Ancient Greece, located in Thesprotia in a cave called Charonium (Χαρώνειον ἄντρον or χάσμα) which gave forth poisonous vapours.[1] The name of the cave, Charon's Cave, reflects the belief that it was an entrance for Hades, the Greek underworld.[2] In a version of the myth, Orpheus travels to Aornum to recover his wife, Eurydice, from Hades.[3] See also Leibethra Pimpleia Yomotsu...

 

 

Matthias F. Cowley

American Mormon leader (1845–1940) Matthias F. Cowley Quorum of the Twelve ApostlesOctober 7, 1897 (1897-10-07)[1] – October 28, 1905 (1905-10-28)End reasonResigned from Quorum because of Cowley's opposition to church's stance on plural marriage LDS Church ApostleOctober 7, 1897 (1897-10-07)[1] – May 11, 1911 (1911-05-11)[3]ReasonRemoval of Moses Thatcher from Quorum of the Tw...