PROFILPELAJAR.COM

Gołonóg
	gmina wiejska
	1915–1919, 1941/1950–54
	; Gołonóg (1943 rok)
Państwo	Polska
Województwo	1915–1919: GGL; 1945: kieleckie; 1945-1950: śląskie; 1950-53: katowickie; 1953-54: stalinogrodzkie
Powiat	1915–1919: dąbrowski; 1941–1954: będziński
Data powstania	1 marca 1915;; 15 marca 1941; (1 stycznia 1950)
Data likwidacji	20 marca 1919;; 29 września 1954
Siedziba	Gołonóg
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	0
brak współrzędnych

Gołonóg – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1915–1919, a następnie: de facto 1941–1954, de jure polonorum 1950–1954, w Kieleckiem i Katowickiem. Siedzibą władz gminy był Gołonóg (obecnie dzielnica Dąbrowy Górniczej).

I wojna światowa

Gmina Gołonóg powstała po raz pierwszy wiosną 1915, utworzona przez austriackich okupantów z części gminy Olkusko-Siewierskiej, która znalazła się w obrębie utworzonego przez nich powiatu dąbrowskiego^[2]. Jedynie północna część gminy Olkusko-Siewierskiej na północ od Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej weszła w skład strefy okupacyjnej niemieckiej i reformowanego tam powiatu będzińskiego. Chodziło o rzadko zaludniono obszary (część Gołonоga z m.in. Łęknicami i Piekłem), które 27 lutego 1915 włączono do gminy Wojkowice Kościelne^[3].

Gmina ta liczyła w 1916 roku 28.790 mieszkańców^[4].

20 marca 1919, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, zgodnie z życzeniem Wydziału Powiatowgo, gmina Gołonóg została zniesiona w związku z reaktywacją gminy Olkusko-Siewierskiej^[5] w jej przedwojennych granicach^[6].

II wojna światowa

Gminę Gołonóg utworzono ponownie przez okupantów niemieckich 15 marca 1941^[7] za okupacji hitlerowskiej z części przedwojennej gminy Olkusko-Siewierskiej, odpowiadającej miejscowości Gołonóg (z pozostałej części gminy Niemcy utworzyli odrębną gminę Strzemieszyce^[8]).

PRL

Po wojnie gmina Gołonóg przeszła pod administrację polską jako pozostałość po niemieckiej jednostce^[9]^[10]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina o nazwie Gołonóg składała się tylko z samego Gołonoga^[11].

Formalnie, tzn. przez administrację polską, gmina została "utworzona" dopiero 1 stycznia 1950 roku w woj. śląskim (powiat będziński) z części obszaru znoszonej gminy Olkusko-Siewierskiej (gromada Gołonóg)^[12]. 12 września 1953 roku część obszaru gminy włączono do Dąbrowy Górniczej^[13]. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Gołonóg nie była podzielona na gromady^[14].

Zniesiona została 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[15], a jej obszar przekształcony w gromadę Gołonóg. 1 stycznia 1957 roku gromada Gołonóg uzyskała status osiedla^[16], które 30 grudnia 1960 roku zostało włączone do Dąbrowy Górniczej^[17].