Galeria Nowych Mistrzów jest jednym z najważniejszych muzeów sztuki współczesnej niemieckich. Początki jej zbiorów sięgają roku 1843, kiedy saksoński minister stanu i kolekcjoner sztuki Bernhard von Lindenau(inne języki) (od 1830 roku kierownik Muzeów Królewskich) wyasygnował znaczące fundusze na zakup współczesnych dzieł sztuki. Zakupiono je dla Drezdeńskiej Galerii Obrazów (Dresdner Gemäldegalerie) w ramach której utworzono Dział Sztuki Nowoczesnej (Moderne Abteilung). W 1848 roku inicjatywę zakupu nowych obrazów poparła Rada Akademicka (Akademische Rat) zarządzająca Akademią Sztuk Pięknych w Dreźnie i Galerią obrazów, przeznaczając na ten cel 50% swoich dochodów netto uzyskanych ze wszystkich wystaw sztuki akademickiej. Ponieważ środki te były ograniczone, postanowiono skoncentrować zakupy na malarstwie niemieckim. Początki kolekcji były skromne. Do 1882 roku znalazły się w niej tylko cztery główne dzieła niemieckiego romantyzmu: Dwaj mężczyźni kontemplujący księżyc i Dolmen jesienią Caspara Davida Friedricha oraz Orszak weselny wiosną i Przejazd przez Łabę przy zamku StřekovAdriana Ludwiga Richtera.
W latach 80. pojawiły się w kolekcji niektóre dzieła mieszczańskiego malarstwa rodzajowego, jak Pożegnanie dojarkiFranza von Defreggera, czy Za kurtynąLudwiga Knausa. Dzieła wysokiej rangi znalazły się w galerii dopiero po objęciu funkcji jej dyrektora przez Karla Woermanna; były to między innymi: Rynek w Weronie i Kazanie w starym kościele klasztornym w BerlinieAdolpha Menzela, tryptyk Święta noc i Bawarski doboszFritza von Uhde, Autoportret i Strażnik dolinyHansa Thomasa oraz Pan i Syrinx i WojnaArnolda Böcklina.
W 1909 roku w kolekcji pojawił się pierwszy obraz reprezentujący francuski impresjonizm: Skarpa nad Sekwaną kolo LavacourtClaude’a Moneta. Lipski kolekcjoner przekazał galerii w darze dziewięć obrazów Josepha Antona Kocha i Adriana Ludwiga Richtera. W 1910 roku funkcję dyrektora galerii przejął z rąk Karla Woermanna Hans Posse. Za jego kadencji ustalił się podział kolekcji Galerii Nowych Mistrzów na trzy działy tematyczne: niemiecki romantyzm, mieszczański realizm II połowy XIX wieku i impresjonizm.
W roku 1911 powołano do życia Drezdeńskie Towarzystwo Muzealne (Dresdner Museumsverein), a w 1917 Towarzystwo Patronackie Galerii Obrazów (Patronatsverein der Gemäldegalerie). Dzięki nim wydatnie polepszyło się finansowe wsparcie galerii. Zakupiono kolejne obrazy Caspara Davida Friedricha, Adriana Ludwiga Richtera i Carla Gustava Carusa oraz dzieła takich twórców jak: Carl Blechen, Johan Christian Clausen Dahl, Ferdinand Georg Waldmüller i Ferdinand von Rayski. W tym czasie zakupiono też szczególnie wiele prac niemieckich impresjonistów, takich jak Max Liebermann, Lovis Corinth i Max Slevogt.
Po przejęciu władzy przez nazistów w 1933 roku, podjęta została w 1937 roku akcja zwalczania „sztuki wynaturzonej”, w ramach której zajęto 437 dzieł sztuki z Galerii Nowych Mistrzów oraz dzieła z Gabinetu Miedziorytów (Kupferstich-Kabinett) i ze Zbioru Rzeźby (Skulpturensammlung) i sprzedano za granicę. Były to głównie prace ekspresjonistów (Dix, Nolde, Hofer(inne języki), Kokoschka, Grosz, Schmidt-Rottluff, Feininger, Klee, Corinth, Liebermann i inni).
Po wojnie niewielki wybór dzieł kolekcji był początkowo eksponowany w pałacu w Pillnitz. Część dzieł zagrabionych w wyniku wojny przez ZSRR powróciła do Drezna[1]. Instytucjonalnie Galeria Nowych Mistrzów została założona dopiero w 1959 roku[2]. Od 1965 roku mieści się ona w Albertinum przy Tarasach Brühla.
W czasach NRD Galeria Nowych Mistrzów nabyła lub odkupiła niektóre obrazy Hofera, Feiningera, Noldego, Purrmanna i Schmidt-Rottluffa. Za najbardziej wartościowy zakup w owym czasie uważany jest tryptyk Wojna Otto Dixa z 1932 roku, główne dzieło epoki Nowej Rzeczowości (kupiony w 1968 roku).
W dziale Socjalistycznej Sztuki Współczesnej (Sozialistische Gegenwartskunst) są eksponowane znaczące prace artystów NRD, takich jak: Otto Nagel, Werner Tübke, Josef Hegenbarth, Wolfgang Mattheuer Willi Sitte, Max Lingner, Wilhelm Rudolph, Paul Michaelis oraz obrazy malarzy z krajów socjalistycznych[1].
Galeria Nowych Mistrzów obecnie
Zbiory Galerii Nowych Mistrzów obejmują około 2500 obrazów z XIX i XX wieku, w tym najważniejsze dzieła malarskie niemieckiego romantyzmu (Caspar David Friedrich, Carl Gustav Carus i Adrian Ludwig Richter), realizmu mieszczańskiego, stylu biedermeier i niemieckiego impresjonizmu (Lovis Corinth, Max Slevogt i Max Liebermann) i ekspresjonizmu, ponadto malarstwo francuskie, polskie, rumuńskie, węgierskie i belgijskie, obrazy Otto Dixa, Nowej Rzeczowości i sztuki z okresu powojennego. Dzieła te są częściowo prezentowane wraz z rzeźbami (m.in. Thorvaldsena, Rodina i Barlacha).
Obecne działania galerii skupiają się zakupie prac niemieckiego i światowego malarstwa współczesnego[1]. Z pomocą w tym względzie przychodzi jej założone 1994 roku Towarzystwo Sztuki Nowoczesnej w Dreźnie t.z. (Gesellschaft für Moderne Kunst in Dresden e.V.). Postawiło ono sobie za cel wspieranie Galerii Nowych Mistrzów między innymi w zakupach dzieł sztuki do jej kolekcji oraz przyczynianie się do popularyzacji sztuki współczesnej[3]. Z funduszy zgromadzonych przez Towarzystwo zakupiono prace takich artystów jak między innymi: Dan Graham (Pawilon z bramami w kształcie chińskiego księżyca – model, 1991), Maria Lassnig (Dzieci wojny, 1960/61), Luc Tuymans (Architekt, 1997/98), Miriam Cahn (bez tytułu, 1997), Candida Höfer (Circolo Degli Artisti Turin II, 1994; Albertinum Dresden II, 1999), David Claerbout (Pianista, 2002 – wideo), Eberhard Havekost (Max Headroom 2, 2003; Trash 1, 2003; Glas B07, 2007), Thoralf Knobloch (Nossen, 2003; Szyld na piasku, 2010), Ena Swansea (Zamarznięty ocean, 2006), Beate Gütschow (S#14, 2005), Johannes Kahrs (bez tytułu, 2008), Robert Lucander (Team, 2008), Marwan Kassab-Bachi (Marionetka, 2006), Petra Kasten (Wielkanoc, 2005)[4].
Nowością jest obecność w zbiorach galerii (na zasadzie długoterminowego wypożyczenia) około 40 dzieł Gerharda Richtera, pochodzących zarówno z kolekcji artysty, jak i ze zbiorów prywatnych. Od sierpnia 2004 roku są one eksponowane w trzech tzw. salach Richtera (Gerhard-Richter-Räume)[1].