Pierwszy pokaz jego prac miał miejsce w 1985 na wystawie indywidualnej w Palais des Thermes w Ostendzie[1]. Wiele jego prac porusza tematykę indywidualnej i zbiorowej traumy, jak np. Gas Chamber (1986)[2]. Porusza taką tematykę jak faszyzm, nacjonalizm, trauma inspirując się często starymi fotografiami, artykułami z gazet[3]. W 1992 uczestniczył w wystawie documenta, prezentował swoją twórczość także na Biennale w São Paulo w 2004. Dzieła Tuymansa wystawiają najważniejsze światowe muzea sztuki, m.in. MoMA, Guggenheim Museum czy Museum of Contemporary Art w Los Angeles[4]. Jest uważany za jednego z najbardziej wpływowych malarzy europejskich[5].
Luc Tuymans, The Shore, 2014
Życiorys
Luc Tuymans urodził się w Mortsel w pobliżu Antwerpii 14 czerwca 1958 roku. Jego ojciec z pochodzenia był belgijskim Flamandem, a matka Holenderką. Rodzina matki angażowała się w holenderski ruch oporu podczas II wojny światowej, podczas gdy rodzina ojca miała sympatyzować z nazistami. Powrót do tych zagadnień uwidacznia się w sztuce tworzonej przez Tuymansa[6]. Sztuką interesował się od najmłodszych lat, tworzył rysunki i próbował swoich sił w konkursach. Bardzo duże wrażanie wywarło na nim zobaczenie w muzeum dzieła Pieta Mondriana, przez które poczuł "magię sztuki"[7].
Luc Tuymans, Lumumba, 2000
W wieku 18 lat rozpoczął studia na Sint-Lukasinstituut w Brukseli. W późniejszych latach studiował także w Wyższej Szkole Sztuk Wizualnych La Cambre, także w Brukseli oraz Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii, a w 1982 roku rozpoczął studia z dziedziny historii sztuki na Wolnym Uniwersytecie Brukselskim[1]. Rozpoczął wtedy także eksperymentowanie z filmem.
Pierwszy znany publicznie obraz Tuymansa pochodzi z 1972 roku, a pierwszy publicznie zaprezentowany został namalowany w 1977 roku i zatytułowany Autoportret. W tamtym okresie malarz był studentem i swój obraz zgłosił do ogólnokrajowego konkursu, który wygrał[8]. W latach 1980–1985 odszedł od malarstwa na rzecz eksperymentowaniu z filmem, snuł plany nakręcenia półdokumentalnego filmu fabularnego. Część z nakręconych przez niego kadrów służyła mu później jako inspiracje do obrazów. W 1985 Tuymans wrócił do regularnego malowania, zmienił technikę i od tamtego okresu nie spędza więcej niż jeden dzień pracy nad obrazem[9]. Tego samego roku artysta miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w Palais des Thermes in mieście Ostend. Od tego czasu wystawia swoje dzieła w innych krajach europejskich[1]. W 1994 miała miejsce pierwsza wystawa prac Tuymansa na terenie Ameryki Północnej[10].
W 2015 artysta został uznany winnym popełnienia plagiatu przez sąd w Antwerpii[5][11], po tym jak wykorzystał fotografię wykonaną przez Katrijn Van Giel do namalowania swojego obrazu A Belgian Politician przedstawiającego Jeana-Marie Dedeckera w 2011 roku. Tuymans bronił swojego dzieła, twierdząc że jest ono parodią i krytyką belgijskiego konserwatyzmu[12]. W październiku 2015 doszło do polubownej ugody pomiędzy stronami.
Twórczość
Dzieła Tuymansa charakteryzują się poczuciem niepokoju i nadchodzącej zagłady, nieszczęścia. Artysta opisuje ich atmosferę jako reprezentatywną dla jego osobowości, pełnej "nieustannego strachu i nieustannego niepokoju". Maluje przedmioty codziennego użytku, przyziemne miejsca lub portrety niezidentyfikowanych osób. Z pozornym spokojem obrazów kontrastują często ich niepokojące tytuły jak np. Komora Gazowa czy Morderca[1].
Bardzo często podejmuje zagadnienia dotyczące niepokoju wynikającego z pamięci kulturowej. Powraca w swoich pracach do tematyki Holocaustu, nazizmu, przemocy, imperializmu czy wojny. Przykładem takiego dzieła jest chociażby Komora Gazowa z 1986 przedstawiająca komorę gazową z obozu koncentracyjnego Dachau namalowaną akwarelami lub mozaikęSchwarzheide uwieczniające sosny przedstawione na rysunku ocalałego z obozu koncentracyjnego Alfreda Kantora[6]. Malarz niekiedy odnosi się także do bieżących wydarzeń, np. podczas wystawy Tuymans Heritage w 1996 zainspirowanej nastrojem panującym w Stanach Zjednoczonych po zamachu bombowym w Oklahoma City, seria obrazów przedstawiała niemal stareotypowe amerykańskie widoki np. Górę Rushmore (Heritage VII) lub dwie czapki bejsbolowe (Heritage I)[13].
Tuymans reprezentuje charakterystyczny dla siebie styl, dzięki któremu jego dzieła można od razu z nim skojarzyć. Maniera Tuymansa polega na kadrowaniu swoich obrazów o niewielkich rozmiarach niczym fotografii o lekko zatartych konturach. Malując tworzy obrazy o rozmytych i prześwietlonych formach[14], co może przywodzić na myśl odbiorcy rozmyte bądź zanikające wspomnienie. Rozmyta forma i paleta barw zmienia namalowane postacie w widma, zaledwie fragmenty wspomnień, nie odkrywając wszystkiego od razu na pierwszy rzut oka[15]. Wyciszona i powściągliwa warstwa wizualna dzieła kontrastuje z leżącą u jego podstawy złożoną warstwą moralną[16].
Poza dziełami malarskimi artysta tworzy także murale (od połowy lat 90. namalował około 50 murali site-specific), grafiki, rysunki oraz mozaiki[3][17][18].
The Fence autorstwa Luca Tuymansa i Mirosława Bałki
.jpg)