Jego ojciec Jan był z zawodu ślusarzem-tokarzem, matka Zofia, z domu Staszewska, zajmowała się gospodarstwem domowym. W czasie drugiej wojny światowej został zatrudniony jako uczeń elektromonterski w firmie Siemens-Schuckert(inne języki) w Poznaniu. Po wojnie w 1948 ukończył szkołę średnią - Liceum im. Bergera w Poznaniu.
Wykształcenie i kariera naukowa
W latach 1948–1952 studiował na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego. W roku 1952 uzyskał dyplom magistra filozofii w zakresie matematyki. Jeszcze jako student - w 1950 - został zatrudniony w Katedrze Fizyki Doświadczalnej na stanowisku zastępcy asystenta. Doktorat w zakresie fizyki uzyskał w 1960. Tematem jego rozprawy doktorskiej były zjawiska opóźnione w ferroelektrycznymtytanianie baru. Promotorem jego pracy był profesor Arkadiusz Piekara. W 1968 habilitował się. W 1975 mianowany profesorem nadzwyczajnym, a od 1984 profesor zwyczajny na Wydziale Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Od 1962 pod kierunkiem Franciszka Kaczmarka prowadzone były prace nad konstrukcją lasera. Były to pionierskie badania na skalę krajowa, które zakończyły się pełnym sukcesem - pierwszy laser rubinowy został uruchomiony w Poznaniu 5 grudnia 1963, zaś pierwszy maser 2 stycznia 1964[1] Wspólnie z Tadeuszem Kulińskim, Markiem Ludwiczaklem i Zdzisławem Błaszczakiem zorganizował od podstaw zespół fizyki laserów, który w 1969 przekształcił się w Zakład Elektroniki Kwantowej Instytutu Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza[2], którego kierownikiem profesor był przez wiele lat.
Kierował I Pracownią Fizyczną i Zaocznym Studium Fizyki. W latach 1975–81 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Autor kilkudziesięciu publikacji oraz licznych referatów wygłaszanych na całym świecie. Wykształcił wielu magistrów, wypromował 20 doktorów, z których 5 uzyskało tytuły profesora. Był promotorem doktoratu honorowegoJaviera Solany, sekretarza generalnego Rady Unii Europejskiej.
Po przejściu na emeryturę w 1999 roku skonstruował laser światłowodowy w paśmie zielonym, wzbudzany wiązką podczerwoną z lasera półprzewodnikowego[3].
Wieloletni wiceprzewodniczący Oddziału Poznańskiego a od 2011 roku członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Fizycznego[4].
Był również wieloletnim członkiem m.in.
komitetów międzynarodowych: Advisory Committe on Physics Education, Europejskiego Towarzystwa Fizycznego oraz Committe on Physics Education IUPA
przez 9 lat Centralnej Komisji ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych, w tym przez 6 lat sprawował funkcję jej wiceprzewodniczącego
Pełnił funkcję prorektora w gabinecie demokratycznie wybranego rektora Janusza Ziółkowskiego, co miało wpływ na jego stosunki z przedstawicielami ówczesnego ustroju. Ze stanowiska zrezygnował wraz z innymi prorektorami po usunięciu przez władze ministerialne rektora i jednego z prorektorów na początku 1982. Wybrany na rektora 10 maja 1984[5] w dość szczególnych okolicznościach – po zakończeniu stanu wojennego nastąpiła pewna liberalizacja, a wyborów dokonywały gremia wybrane w reformatorskim okresie 1980–1981. Jego wybór na rektora odebrany został jako demonstracja polityczna ze strony środowiska uniwersyteckiego i był pretekstem – jako jedna z wielu podobnych decyzji na polskich uczelni – do wprowadzenia przez władze nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, umożliwiającej im odgórne usuwanie ze stanowisk przedstawicieli władz uczelnianych (czego miał paść ofiarą)[6]. Za jego kadencji opracowano program komputeryzacji indywidualnych stanowisk pracy w UAM.
Kładł nacisk na traktowanie zadań dydaktycznych na równi z naukowymi. W 1985 jego kadencja – zgodnie ze wspomnianą ustawą – została odgórnie przerwana przez Ministra Szkolnictwa Wyższego Benona Miśkiewicza wobec „niezatwierdzenia przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego dalszego pełnienia funkcji przez zespół rektorski”.
Życie prywatne
W 1955 zawarł związek małżeński z Zofią Mendelowską, z którą miał dwie córki: Iwonę (biolog) i Małgorzatę (fizyk)[7].
Złoty Medal za zasługi dla Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie
Inne
Laureat Nagrody Naukowej Miasta i Województwa Poznańskiego za rok 1979[11][12].
W 2009 nagrodzony medalem Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis, najwyższym wyróżnieniem akademickim Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[13].
Wybrane publikacje
II pracownia fizyczna. Cz. 2, Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów Zaocznego Studium Fizyki, Poznań : Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Fizyki, 1970
II pracownia fizyczna. Cz. 1, Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów Studium Fizyki dla Pracujących, Poznań : Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Fizyki, 1970
Wstęp do fizyki laserów, PWN Warszawa 1978
Podstawy działania laserów, Warszawa : Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1983
W ćwierćwiecze odkrycia lasera : materiały z sesji naukowej, Ciążeń, 16-17 maja 1985 roku (pod red. Franciszka Kaczmarka), Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM, 1987
Quantum electronics, Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM, 1994
Franciszek Kaczmarek, Ryszard Parzyński, Laser physica, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Insitute of Physics. Pt. 1, Introduction to quantum optics, Poznań : Wydaw. Naukowe UAM, 1990
Przypisy
↑Andrzej Gulczyński: Wielkopolanie 20. wieku. Wydawn. WBP, 2001, s. 699.
↑Kronika miasta Poznania, Tom 51. Urząd Miejski, 1983, s. 92.
.jpg)
