PROFILPELAJAR.COM

Edmund Wnuk-Lipiński
	; Edmund Wnuk-Lipiński (2008)
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1944 ; Sucha
Data i miejsce śmierci	4 stycznia 2015 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	socjolog
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Edmund Alojzy Wnuk-Lipiński (ur. 4 maja 1944 w Suchej, zm. 4 stycznia 2015 w Warszawie^[1]) – polski socjolog i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, pisarz fantastyki naukowej.

Życiorys

Wychował się w Bytowie^[2], gdzie w 1961 ukończył I Liceum Ogólnokształcące^[3]. Następnie podjął studia w zakresie socjologii na Uniwersytecie Warszawskim; uzyskiwał później stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego w tej samej dziedzinie^[4]^[5]. W 1992 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Specjalizował się w zakresie socjologii polityki^[5].

Był założycielem i pierwszym dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk^[6]. Wykładał w Instytucie Nauk Humanistycznych w Wiedniu, na University of Notre Dame, na uczelniach wyższych w Kanadzie, Norwegii i Bułgarii, w Centre national de la recherche scientifique oraz w Wissenschaftskolleg zu Berlin. Uzyskał stypendium wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku. Należał do międzynarodowych towarzystw socjologicznych. Był kierownikiem Katedry Socjologii w Collegium Civitas w Warszawie. W latach 2006–2012 pełnił funkcję rektora tej uczelni^[7]. Wchodził również w skład rady patronackiej Instytutu Jagiellońskiego.

Był również pisarzem science fiction, specjalizował się w powieściach z zakresu fantastyki socjologicznej, opisującej postawy ludzi z różnych grup społecznych wobec rządów państwa totalitarnego. Obok Janusza A. Zajdla był prekursorem tego nurtu w polskiej fantastyce naukowej. Debiutował w 1968 opowiadaniem Krzyś, po raz pierwszy zamieszczonym w „Horyzontach Techniki”. Opublikował m.in. trylogię Apostezjon, składającą się z pozycji Wir pamięci (1979), Rozpad połowiczny (1988) i Mord założycielski (1989). W 2000 w wydawnictwie superNOWA ukazało się jednotomowe, pełne wydanie tego cyklu (z przywróceniem tekstu usuniętego pierwotnie wskutek ingerencji cenzury).

Zajmował stanowisko doradcy ds. polityki społecznej NSZZ „Solidarność”. Z ramienia opozycji demokratycznej brał udział w obradach Okrągłego Stołu. Od 1989 do 1991 kierował zespołem doradców naukowych przy Obywatelskim Klubie Parlamentarnym^[8]. W 2010 był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich^[9].

Został pochowany na cmentarzu Wawrzyszewskim^[10].

Życie prywatne

Syn Bolesława i Marty^[1]. Był mężem Elżbiety Wnuk-Lipińskiej^[11]. Ich syn Jakub zginął w 1988, wypadając z okna na 15. piętrze wieżowca^[12].

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim (2000)^[13] i Komandorskim (2011)^[14] Orderu Odrodzenia Polski.

W 1988 został uhonorowany Nagrodą im. Janusza A. Zajdla za Rozpad połowiczny^[8]. W tym samym roku wyróżniony Śląkfą w kategorii „twórca roku”^[15].

Jego imieniem nazwano Instytut Socjologii Collegium Civitas w Warszawie^[7].

Publikacje

Publikacje z zakresu socjologii

Praca i wypoczynek w budżecie czasu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Gdańsk 1972
Metody badania czasu wolnego a socjologiczna interpretacja materiału empirycznego. Referat, Komitet Statystyki i Ekonometrii PAN, Gdańsk 1973
Czas wolny. Współczesność i perspektywy, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1975
Problematyka kształtowania się potrzeb czytelniczych, Instytut Książki i Czytelnictwa BN, Warszawa 1975
Rozumienie kultury. Szkice socjologiczne, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1979
Budżet – struktura społeczna – polityka społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1981
Rozpad połowiczny. Szkice z socjologii transformacji ustrojowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1991
Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany ustrojowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996
Granice wolności. Pamiętnik polskiej transformacji, Scholar, Warszawa 2003
Świat międzyepoki, Znak, Kraków 2004
Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa 2005