Dzików (Tarnobrzeg)

Dzików
osiedle Tarnobrzega
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miasto

Tarnobrzeg

W granicach Tarnobrzega

1 października 1976[1]

SIMC

0980122

Zarządzający

Krzysztof Kapuściak[2]

Populacja (2006)
• liczba ludności


4013

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

39-400

Tablice rejestracyjne

RT

Położenie na mapie Tarnobrzega
Mapa konturowa Tarnobrzega, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dzików”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Dzików”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dzików”
50°34′45,1200″N 21°40′32,1600″E/50,579200 21,675600

Dzików, łac. Dzikovia – część Tarnobrzega, dawniej osobny obszar słynący z Pałacu Tarnowskich wraz z dworem i kompleksem parkowo-ogrodowym.

Dzików w granicach Tarnobrzega
Osiedle
Dzików
Pałac Tarnowskich w Dzikowie

Pałac, potocznie nazywany Zamkiem Dzikowskim, stanowił siedzibę rodu Tarnowskich. Miały tu miejsce ważne wydarzenia historyczne, z których najważniejszym była konfederacja dzikowska zawiązana w celu obrony tronu polskiego dla króla Stanisława Leszczyńskiego (1734). Konfederacja dzikowska przegrała, a król musiał wyemigrować do Francji. W wydanym po raz pierwszy w 1786 r. opracowaniu pt. „Geografia (...) Galicyi i Lodomeryi” autorstwa hrabiego Ewarysta Andrzeja Kuropatnickiego czytamy: Dzików. Miasto JW. hrabi Tarnowskiego dziedziczne; pałacem i ogrodem pięknemi ozdobne, a sławne zdawna klasztorem OO. Dominikanów i kościołem, w którym jest cudowny obraz Matki Boskiéj i z ś. Józefem.[3] Wspomniane przedstawienie Matki Boskiej do dziś nazywane jest Matką Bożą Dzikowską.

W Dzikowie w 1927 r. miał miejsce zjazd polskich konserwatystów z przedstawicielami sanacji.

W 1934 częściowo włączony do Tarnobrzega[4], a w 1976 całkowicie[5]. W latach 1973–1976 w gminie Tarnobrzeg[6].

Dzikowskie ogrody

Dzików słynie z najpiękniejszego parku Tarnobrzega – miejsca częstych spacerów mieszkańców miasta. Pierwsze zachowane wzmianki o ogrodzie w Dzikowie pochodzą z XIX wieku, kiedy Jan Feliks Tarnowski postanowił urządzić tu swą stałą siedzibę. W 1830 roku przebudował zamek według projektu Franciszka Marii Lanciego (neogotyk). Zaprojektował też szereg budowli ogrodowych: neogotycką kapliczkę, oranżerię, fontannę oraz ażurowe kute ogrodzenie. Najprawdopodobniej taki park oglądała przejeżdżająca nieopodal Klementyna z Tańskich Hoffmanowa: „Widziałam (za pomocą perspektywy, z wielkim żalem, że z daleka) Dzików głośny czarującym położeniem, dawnym zamkiem, zbiorem ksiąg, zabytków ojczystych i sztuk pięknych; rzadkich roślin dobrem, przyjemnym ogrodem”[7]. Idee narodowe były wpisane w założony przez Jana Feliksa park, w którym otoczył on szczególną pieczą drzewa zasadzone za czasów konfederacji barskiej, walk pod Sandomierzem pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego czy też konfederacji zawiązanej w obronie Stanisława Leszczyńskiego. Rósł tu także miłorząb japoński, sadzony ręką Tadeusza Czackiego, szwagra Jana Feliksa.

Dzikowskie zbiory

 Zobacz też: Zbiory dzikowskie.

Jan Feliks Tarnowski, przejęty puławską ideą zbierania pamiątek narodowych, postanowił stworzyć w posiadłości ich kolekcję. Do najcenniejszych z nich należały:

W zbiorach dzikowskich znajdowały się liczne inkunabuły oraz komplet wszystkich tłumaczeń „Biblii” na język polski (bez względu na wyznanie). W Dzikowie mieściła się także najsłynniejsza w Polsce XIX-wieczna kolekcja malarstwa, zawierająca między innymi takie arcydzieła jak:

Na Dzikowie znajduje się Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega ze stałą ekspozycją, ukazującą losy rodu Tarnowskich JHS. Biblioteka dzikowska stanowiła największą i najważniejsza część całej kolekcji, na którą składały się również galeria rzeźb i obrazów oraz archiwum. Jej geneza sięga początków XIX wieku, kiedy to Jan Feliks Tarnowski (1777–1842) postanowił wzorem innych rodzin szlacheckich gromadzić skarby literatury; polskiej i obcej. Zbierany przez lata księgozbiór był odzwierciedleniem jego pasji bibliofilskich, a także wiązał się z jego działalnością literacką, publicystyczną i naukową. Książki i dokumenty pozyskiwał poprzez liczne zakupy, dary, a także dziedziczenie zbiorów. Znalazły one swe docelowe miejsce w zamku dzikowskim, w pomieszczeniach dawnego skarbczyka, i w specjalnie na ten cel zaprojektowanych szafach bibliotecznych. Jan Feliks Tarnowski stworzył główny zrąb biblioteki, a jego spadkobiercy księgozbiór ten przez lata powiększali. W chwili śmierci swojego twórcy, biblioteka liczyła ok. 13–15 tys. dzieł, natomiast w przededniu wybuchu II wojny światowej ponad 30 tys. pozycji.

Na tle innych, biblioteka dzikowska odznaczała się wysoką jakością zbioru, w którym znalazły się dzieła bezcenne dla polskiej literatury i historii m.in.: komplet biblii w tłumaczeniu polskim, XVI- i XVII-wieczne dzieła klasyków polskich, komplet konstytucji sejmowych i uchwał synodalnych, a także dzieła z czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego i okresu reform oświeceniowych. Najcenniejszy był zbiór 25 inkunabułów. W skład Biblioteki wchodziły także rękopisy. Znaczną ich część stanowiło archiwum rodowe Tarnowskich, natomiast inną grupę stanowiły rękopisy o treści politycznej, tj. manifesty i pisma w sprawach politycznych, konstytucje, mowy sejmowe, memoriały, pisma polemiczne, a także akta dotyczące stosunków z Krymem i Wołoszczyzną za panowania Stefana Batorego i Jana III Sobieskiego. W kolekcji nie zabrakło także średniowiecznych kodeksów. Najważniejszym dziełem prawniczym były „Statuty Kazimierza Wielkiego” w przekładzie polskim z 1501 roku, znane jako tzw. Kodeks Dzikowski, a także najstarszy odpis „Kroniki polskiej” Mistrza Wincentego Kadłubka, datowany na rok 1476. Bardzo cenne są także dokumenty dotyczące Konfederacji Dzikowskiej i Barskiej oraz epizodów powstania styczniowego.

W XX wieku biblioteka dzikowska wzbogaciła się o kolejne „białe kruki”, w tym rękopis „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza i „Balladyny” Juliusza Słowackiego.

Rękopisy i książki z Biblioteki Dzikowskiej będzie można podziwiać na wystawie zorganizowanej w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega. Większość z nich będzie prezentowana publicznie po raz pierwszy od 1939 roku. Oprócz ksiąg i rękopisów przedstawiona jest historia biblioteki, losy jej twórcy Jana Feliksa Tarnowskiego i bibliotekarzy, którzy pracowali w Dzikowie. Specjalne miejsce na wystawie poświęcono Michałowi Marczakowi, człowiekowi, który dla zbiorów poświęcił swoje życie.

W Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega od kilku miesięcy można oglądać obrazy i miniatury z dawnej kolekcji dzieł sztuki rodziny Tarnowskich. Od 6 grudnia będzie można podziwiać książki i rękopisy z tejże kolekcji, które zostały przekazane do muzeum przez rodzinę Tarnowskich, a które przez 70 lat znajdowały się w Bibliotece UJ[8].

Osiedle Dzików

 Zobacz też: Wymysłów (Tarnobrzeg).

W latach 90. XX w. na terenach położonych na północ od kompleksu pałacowo-parkowo-ogrodowego Tarnowskich zaczęto budowę osiedla mieszkaniowego. Mimo iż teren ten nazywany był Wymysłowem, administracja Tarnobrzeskiej Spółdzielni Mieszkaniowej postanowiła nazwać nowo powstające osiedle „Dzikowem”. Uzasadnieniem tej decyzji było „sąsiedztwo z Zamkiem Dzikowskim”, które to nawet nie ma uzasadnienia logicznego, gdyż znacznie bliżej położone Zamku Dzikowskiego są Serbinów czy Centrum. W maju 2010 r. część osiedla położona nad Wisłą została zalana w wyniku powodzi i podtopień. Administracyjnie zalana część należy współcześnie do Osiedla Dzików, natomiast historycznie zalane zostało Podłęże.

Zabudowa osiedla

Osiedle spełnia przede wszystkim funkcję sypialni miasta. Zabudowę stanowią głównie bloki wielorodzinne budowane w latach 90. XX wieku (ulice Konfederacji Dzikowskiej, Marczaka, Tarnowskiego, Słomki) oraz domki jednorodzinne (ulice: Pawłowskiego, Wiejska, Paderewskiego, Szewery, Aleja Lipowa). W 1996 r. zbudowano kościół p. w. Miłosierdzia Bożego, a w 1997 r. erygowano parafię Miłosierdzia Bożego. Na osiedlu w dawnym spichlerzu znajduje się Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega.

Komunikacja na osiedlu

Główną linią autobusową spełniającą funkcje łączące z centrum miasta jest linia „10”. Na osiedlu kursują również takie linie jak „A”, „4” czy „C”.

Zobacz też

Przypisy

  1. Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 193
  2. Biuletyn Informacji Publicznej – Osiedla Miasta
  3. Ewaryst Andrzej Kuropatnicki: Geografia albo dokładne opisanie królestw Galicyi i Lodomeryi. Wyd. powtórne. Lwów: Nakładem Wojciecha Manieckiego, 1858, s. 43.
  4. Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 188
  5. Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 269
  6. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
  7. Helena Maria Grad i Małgorzata Kostuchowska, Ogrody historyczne, [w:] „Podkarpacie”. Wyd. LIBRA i PROT, Rzeszów 2008
  8. biblioteka dzikowska. [dostęp 2020-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-12)].

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Akihiko HoshideLahir28 Desember 1968 (umur 55)Setagaya, Tokyo, JepangStatusAktifKebangsaanJepangPekerjaanInsinyurKarier luar angkasaAstronaut NASDA/JAXAWaktu di luar angkasa140 hari 17 jam 26 menitSeleksi1999 NASDA GroupTotal EVA3Total waktu EVA21 jam dan 23 menitMisiSTS-124, Soyuz TMA-05M, Ekspedisi 32, Ekspedisi 33Lambang misi Akihiko Hoshide (星出 彰彦code: ja is deprecated , Hoshide Akihiko, kelahiran 28 Desember 1968) adalah seorang insinyur Jepang dan astro...

 

 

Papan Tulis Boogie LCD Writing Tablet adalah sebuah perangkat keras dalam bentuk papan LCD yang dapat digunakan untuk menulis atau menggambarkan sesuatu dengan menggunakan pensil/pen ataupun jari tangan. Sebelumnya teknologi sejenis ini sudah pernah ada contohhnya seperti tablet PC dan tablet grafis, tetapi teknologi yang diciptakan sebelumnya memerlukan perangkat komputer untuk mendukung cara kerja alat tersebut sesuai dengan program yang telah dirancang. LCD Writing Tablet tidak memerlukan ...

 

 

Mazmur 106Naskah Gulungan Mazmur 11Q5 di antara Naskah Laut Mati memuat salinan sejumlah besar mazmur Alkitab yang diperkirakan dibuat pada abad ke-2 SM.KitabKitab MazmurKategoriKetuvimBagian Alkitab KristenPerjanjian LamaUrutan dalamKitab Kristen19← Mazmur 105 Mazmur 107 → Mazmur 106 (disingkat Maz 106 atau Mz 106; penomoran Septuaginta: Mazmur 105) adalah mazmur ke-17 dan terakhir dalam bagian ke-4 Kitab Mazmur di Alkitab Ibrani dan Perjanjian Lama dalam Alkitab Kristen. Tidak d...

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Hovongan dapat mengacu pada beberapa hal berikut: Suku Hovongan Bahasa Hovongan Sungai sungai Hovongan Halaman-halaman lainnya Semua halaman dengan Hovongan Semua halaman dengan judul yang mengandung Hovongan Halaman disambiguasi ini berisi artike...

 

 

Idols -->PembuatFremantle Media & MNetPemeranColin MossSean ElseNegara asal Afrika SelatanRilis asliJaringanMNetRilis2002 –Sekarang Finalis(beserta tanggal tereliminasi) Musim Pertama (2002) Heinz WincklerJuara Brandon October17 Juni Melanie Lowe17 Juni Bianca Le Grange10 Juni Ezra Lingeveldt3 Juni Ayanda Nhlangothi3 Juni Cindy Bester27 Mei Lyndle Kearns27 Mei Nicole Billingham20 Mei David Fourie20 Mei Rian Swanepoel20 Mei Musim Kedua (2003) Anke PietrangeliJuara Poseletso Sejo...

 

 

Michelle FairleyFairley di San Diego Comic-Con International 2013LahirMichelle Margaret FairleyJuli 1963 (umur 60)Coleraine, Irlandia UtaraPekerjaanAktrisTahun aktif1986–sekarang Michelle Fairley (lahir Juli 1963)[1] adalah aktris dari Irlandia Utara yang dikenal sebagia pemeran Catelyn Stark dalam seri Game of Thrones di HBO, Dr. Ava Hessington di beberapa episode Suits di USA Network, dan teroris Margot Al-Harazi dalam seri 24: Live Another Day. Filmografi Film Tahun Judul...

Shopping mall in Sweetwater, FloridaDolphin MallLocationSweetwater, FloridaCoordinates25°47′15″N 80°22′50″W / 25.7876°N 80.3806°W / 25.7876; -80.3806Opening dateMarch 2001; 23 years ago (2001-03)DeveloperTaubman CentersOwnerTaubman CentersArchitectBeame Architectural Partnership, MiamiNo. of stores and services240+No. of anchor tenants15Total retail floor area1,400,000 square feet (130,000 m2)No. of floors2Parking7,800 free space...

 

 

فاركادونا    خريطة الموقع تقسيم إداري البلد اليونان  [1] خصائص جغرافية إحداثيات 39°36′00″N 22°04′00″E / 39.6°N 22.06667°E / 39.6; 22.06667   [2] الارتفاع 248 متر  السكان التعداد السكاني 13396 (إحصاء السكان) (2011)14495 (legal population of Greece) (2021)[3]16238 (legal population of Greece) (2011)[4 ...

 

 

9th President of Suriname His ExcellencyChan Santokhiचान संतोखीOfficial portrait, 20209th President of SurinameIncumbentAssumed office 16 July 2020Vice PresidentRonnie BrunswijkPreceded byDési BouterseLeader of the Progressive Reform PartyIncumbentAssumed office 3 July 2011Preceded byRamdien SardjoeMember of the National AssemblyIn office12 August 2010 – 16 July 2020ConstituencyWanica DistrictMinister of Justice and PoliceIn office1 September 2005 �...

Group of neurological disorders affecting motor neurons This article is about a group of muscle-wasting disorders. For the disease amyotrophic lateral sclerosis, also known as motor neurone disease, see Amyotrophic lateral sclerosis. Medical conditionMotor neuron diseasespinal diagramSpecialtyNeurology Motor neuron diseases or motor neurone diseases (MNDs) are a group of rare neurodegenerative disorders that selectively affect motor neurons, the cells which control voluntary muscles of the bo...

 

 

1882 spriritualist book Oahspe: A New Bible First edition title pageOriginal titleOahspe: A New BibleCountryUnited StatesLanguageEnglishSubjectSpiritual-ReligiousPublisherNewbroughPublication date1882Pages890 Oahspe: A New Bible is a book published in 1882, purporting to contain new revelations from ...the Embassadors of the angel hosts of heaven prepared and revealed unto man in the name of Jehovih...[1] It was produced by an American dentist, John Ballou Newbrough (1828–1...

 

 

ZhumadianPrefecture-level cityTranskripsi Chinese • Simplified驻马店 • Traditional駐馬店 • PinyinZhùmǎdiànZhumadian di HenanNegaraRepublik Rakyat TiongkokProvinsiHenanLuas • Total15.083 km2 (5,824 sq mi)Populasi (2003) • Total8.263.100 • Kepadatan550/km2 (1,400/sq mi)Zona waktuUTC+8 (China Standard)Kode pos463000Kode area telepon396GDP¥4,184 per kapita (2003)Suku bangsa mayoritasHan...

Residential, Commercial in Alberta, CanadaMcLeod BuildingLocation within EdmontonGeneral informationStatusCompletedTypeResidential, CommercialLocation10134-100th Street Edmonton, Alberta, CanadaCoordinates53°32′33″N 113°29′27″W / 53.54250°N 113.49083°W / 53.54250; -113.49083Completed1915CostC$600,000HeightRoof35 m (115 ft)Technical detailsFloor count9Design and constructionArchitect(s)John K. DowMain contractorOlsen, Johnson, McPhee, Nicodemus The...

 

 

第三十二届夏季奥林匹克运动会柔道比賽比賽場館日本武道館日期2021年7月24日至31日項目數15参赛选手393(含未上场5人)位選手,來自128(含未上场4队)個國家和地區← 20162024 → 2020年夏季奥林匹克运动会柔道比赛个人男子女子60公斤级48公斤级66公斤级52公斤级73公斤级57公斤级81公斤级63公斤级90公斤级70公斤级100公斤级78公斤级100公斤以上级78公斤以上级团体混...

 

 

Questa voce o sezione sull'argomento aziende di telecomunicazioni non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. AT&T Inc.Logo Il quartier generale di AT&T a Dallas, Texas Stato Stati Uniti Forma societariaPublic company Borse valoriNYSE: T ISINUS00206R1023 Fondazione1893 Fondata daAlexander Graham Bell Sede principaleDallas ControllateDire...

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Soneta Volume 12 - Renungan Dalam Nada – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTORArtikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa pen...

 

 

NATO command Joint Force Command BrunssumCoat of armsActiveAFCENT: 1953-2000RHQ AFNORTH: 2000-2004JFC-Brunssum: 2004-presentPart ofAllied Command Operations, Casteau, BelgiumHeadquartersBrunssum, NetherlandsMotto(s)Many Nations: One MissionWebsitejfcbs.nato.int CommandersCommanderGeneral Guglielmo Luigi Miglietta, Italian ArmyDeputy CommanderLieutenant General Luis Lanchares, Spanish ArmyChief of StaffLieutenant General Krzysztof Król, Polish ArmyCommand Sergeant MajorChief warrant offi...

 

 

Green political party in Germany Alliance 90/The Greens Bündnis 90/Die GrünenCo-Leaders Ricarda Lang Omid Nouripour Parliamentary leaders Katharina Dröge Britta Haßelmann Founded 14 May 1993 Merger of The Greens Green Party Alliance 90 HeadquartersPlatz vor dem Neuen Tor 110115 BerlinYouth wingGreen YouthMembership (Mar. 2024) ~130,000[1][2]IdeologyGreen politicsSocial liberalismPro-EuropeanismPolitical positionCentre-leftEuropean affiliationEuropean Green PartyE...

1999 studio album by BuzzcocksModernStudio album by BuzzcocksReleased7 September 1999 (1999-09-07)Recorded22 June–13 August 1998, 14 September–13 October 1998StudioThe Surgery, Barnet, Herefordshire; mixed at Woodbine Street Recording Studios, Leamington SpaGenre Pop punk art punk[1] new wave[2] electropunk Length40:43Label EMI (UK) Go-Kart (USA) ProducerTony BarberBuzzcocks chronology All Set(1996) Modern(1999) Buzzcocks(2003) Singles from Modern T...

 

 

Rendering something (structures, materials, etc.) resistant to fire, or incombustible Fireproof redirects here. For other uses, see Fireproof (disambiguation). This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (September 2012) (Learn how and when to remove this message) Spray gypsum-based plaster fireproofing being installed. Circuit integrity fireproofing of ca...