Długość ciała 40–48 cm; masa ciała podgatunku abieticola 250–340 g[5]. Duży, pióra czarne, szkarłatny czubek i biała maska. Czarny pasek oczny rozciąga się na potylicę; wąsy o barwie czarnej zaginają się ku dołowi, łącząc się na piersi. U samca czerwone pióra na czole i u podstawy wąsów. U samicy czoło i całe wąsy ciemne. Spód skrzydeł biały, dobrze widać białą barwę podczas falistego lotu. Młode szare, gardło z kreskami, pomarańczowy czubek.
Ekologia i zachowanie
Środowisko
Zamieszkuje dojrzałe lasy liściaste i mieszane niemal każdego rodzaju. Można go również spotkać w młodszych lasach, w których występują rozproszone, duże, martwe drzewa lub duże zasoby drzew powalonych, rozkładających się. W całym swoim zasięgu dzięcioły te występują także na obszarach podmiejskich z dużymi drzewami i płatami lasów[7].
Rozród
W sezonie wyprowadza jeden lęg. Gniazduje w wykutych przez siebie dziuplach, rzadko wykorzystuje dziuple z poprzednich lat. Kuciem dziupli zajmuje się głównie samiec, samica pomaga mu szczególnie wtedy, gdy budowa zbliża się ku końcowi. Nie wyścieła gniazda materiałem innym niż skrawki drewna odłupane w trakcie kucia. W zniesieniu 3–5 białych jaj. Inkubacja trwa 15–18 dni. Młode są w pełni opierzone po 24–31 dniach od wyklucia[7].
Pożywienie
Dzięcioł smugoszyi żywi się głównie mrówkami, ale zjada też larwy chrząszczy, termity i inne owady, takie jak muchy, ćmy, gąsienice, karaczany czy koniki polne. Skład diety uzupełniają dzikie owoce i orzechy. Czasami ptaki te odwiedzają przydomowe karmniki w poszukiwaniu nasion lub łoju[7].
Status
IUCN uznaje dzięcioła smugoszyjego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight w 2017 roku szacowała liczebność populacji na około 1,9 miliona dorosłych osobników[7]. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].
↑ abcBirdLife International, Hylatomus pileatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-20](ang.).
↑Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Picini Leach, 1820 (Wersja: 2020-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-20].