Diecezja Moguncji

Dioecesis Moguntina

Katedra diecezjalna
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Nadrenia-Palatynat
Siedziba	Moguncja Bischofliches Ordinariat, Postfach 1560, D-55005 Mainz; Bischofsplatz 2, D-55116 Mainz, Bundesrepublik Deutschland
Data powołania	29 listopada 1801
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Fryburga Bryzgowijskiego
Katedra	Świętych Marcina i Szczepana w Moguncji
Biskup diecezjalny	Peter Kohlgraf
Dane statystyczne (2021)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	726 130 24,1 %
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	402 346 56
Liczba osób zakonnych	109
Liczba dekanatów	20
Liczba parafii	303
Powierzchnia	7 692 km²
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu Moguncja
Położenie na mapie Niemiec Moguncja
49°59′56,0″N 8°16′27,0″E/49,998889 8,274167
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Diecezja Moguncji (łac. Dioecesis Moguntina) – katolicka diecezja niemiecka położona w środkowej części kraju, obejmująca swoim zasięgiem centralną część Hesji. Siedziba biskupa znajduje się w katedrze świętych Marcina i Szczepana w Moguncji.

Diecezja Moguncji jest najstarszą niemiecką diecezją. Została założona jeszcze w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Według przekazów pierwszym biskupem miał być niejaki Krescens (80–103), wobec braku jednoznacznych dowodów wszyscy pierwsi biskupi uchodzą za postacie wpół legendarne.

Pierwszym pewnym, potwierdzonym źródłowo biskupem był Marcin, którego imię wraz z informacją o sprawowanej funkcji pojawia się pod datą 343. Jednak przełomową datą był 745, kiedy w Moguncji rządy objął pierwszy arcybiskup św. Bonifacy zwany Apostołem Niemców.

Archidiecezja Moguncji była główna częścią składową metropolii Moguncji, oficjalnie ustanowionej w 780^[1]/782, w której skład wchodziło kilkanaście diecezji. Była to bardzo bogate arcybiskupstwo, którego metropolita od 1263 miał prawo uczestniczyć w wyborze cesarza jako jeden z książąt-elektorów. Ponadto przewodniczył zgromadzeniu elektorów Rzeszy i piastował urząd arcykanclerza.

W 1802 Moguncja utraciła rangę arcybiskupstwa. Następnie w 1803 w wyniku sekularyzacji przeprowadzonej podczas reorganizacji ziem niemieckich (tzw. Reichsdeputationshauptschluss) ostatni elektor moguncki Karol Teodor von Dalberg został przeniesiony do archidiecezji Ratyzbony, zaś ziemie archidiecezji Moguncji leżące na zachodnim brzegu Renu wcielono do Francji. Ziemie na wschodnim brzegu ciągnące się wzdłuż Menu poniżej Frankfurtu nad Menem przyłączono do Hesji-Darmstadt i Nassau, natomiast Eichsfeld i Erfurt stały się częścią Prus.

Na mocy konkordatu z 1801 zawartego między Napoleonem I a papieżem Piusem VII utworzono nowe biskupstwo Moguncji (24 listopada 1802), w granicach Cesarstwa Francuzów, którego jurysdykcja została rozszerzona w 1814 na ziemie Wielkiego Księstwa Hesji.

Po klęsce Napoleona i ustaleniu nowego porządku w Europie na kongresie wiedeńskim w 1815 przystąpiono do reorganizacji struktur kościoła katolickiego w Związku Niemieckim. W miejsce zlikwidowanej metropolii Moguncji utworzono metropolię Fryburga Bryzgowijskiego w 1821, której przydzielono jako sufraganię diecezję Moguncji.

 Osobny artykuł: Biskupi i arcybiskupi Moguncji.

• Biskup diecezjalny: Peter Kohlgraf

Diecezja Moguncji składa się z 20 dekanatów^[2]:

• św. Piotr
• św. Wawrzyniec

• F. Jürgensmeier, Das Bistum Mainz. Von der Römerzeit bis zum II. Vatikanischen Konzil, wyd. Knecht, Frankfurt am Main 1988.
• S. Burkhardt, Mit Stab und Schwert. Bilder, Träger und Funktionen erzbischöflicher Herrschaft zur Zeit Kaiser Friedrich Barbarossas. Die Erzbistümer Köln und Mainz im Vergleich, Thorbecke, Ostfildern 2008.
• Diecezja Moguncji [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-07-30]  (ang.).