Cmentarz w Wilanowie
Cmentarz w Wilanowie
Państwo
Polska
Miejscowość
Warszawa
Adres
ul. Wiertnicza róg al. Wilanowskiej
Typ cmentarza
wyznaniowy
Wyznanie
katolicyzm
Stan cmentarza
czynny
Data otwarcia
1816
Architekt
Piotr Aigner (kaplica), Henryk Marconi (przebudowa cmentarza w II poł. XIX wieku)
Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
52°10′02″N 21°04′57″E / 52,167222 21,082500
Pomnik żołnierzy poległych w latach 1939−1944 Nekropolia jesienią 2019 rokuCmentarz w Wilanowie – rzymskokatolicki cmentarz znajdujący się w warszawskiej dzielnicy Wilanów , u zbiegu ulic Wiertniczej i Wilanowskiej .
Historia
Cmentarz został założony z inicjatywy Stanisława Kostki , Aleksandra Stanisława Potockich i Aleksandry z Lubomirskich Potockiej w 1816. Początkowo był na planie koła z położoną pośrodku z neogotycką kaplicą-mauzoleum, która została wzniesiona w latach 1823–1824 według projektu Chrystiana Piotra Aignera [1] Stanisława Kostki i Ignacego Potockich .
Cmentarz był wielokrotnie poszerzany. Po raz pierwszy uległ znacznemu poszerzeniu około 1860 kiedy to do okrągłego dotychczas cmentarza dodano ramiona nadając mu kształt krzyża greckiego . Ponownie teren cmentarza został powiększony w latach 1877–1888. Po raz ostatni został poszerzony na przełomie XX i XXI wieku .
Około 1860 cmentarz został ogrodzony kształtkami ceramicznymi według projektu Henryka Marconiego .
W 1947 Gerard Ciołek opracował plan regulacji i powiększenia cmentarza, który rozrastał się chaotycznie podczas wojny. Projektu nie zrealizowano.
Na cmentarzu zostali pochowani powstańcy roku 1863 , żołnierze polegli we wrześniu 1939 i powstańcy warszawscy z 1944 [2] 360 Pułku Piechoty , 32 groby kryjące ciała 171 powstańców warszawskich pułków Baszta (batalion Oaza ) i Waligóra (pluton Grochów i dywizjon Jeleń) oraz groby kilkunastu cywilnych ofiar egzekucji przeprowadzonych przez Niemców na terenie Wilanowa.
Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Cmentarzu w Wilanowie .
Kazimierz Augustowski (1916–2007) – ppłk WP, żołnierz podziemiaZygmunt Augustowski (1915–2008) – działacz podziemia niepodległościowegoMarcin Barlik (1944–2018) – geodeta, prof. PWMatylda Zofia Bauer (1921–1979) – organizatorka polskiego harcerstwa w Afryce, wydawczyni „Głosu Harcerskiego” Włodzimierz Bednarski (1935−2020) − aktorBogusław Bijak (1930-2011) – ksiądz archidiecezji warszawskiej, prałat, proboszcz, związany z ruchem ludowymJan Błuszkowski (1940–2011) – socjolog, prof. UWJan Bogdanowicz (1894–1967) – prof. pediatraBohdan Bohonos (1920–2000) – pułkownik WP, komendant Oficerskiej Szkoły Topografów Tomasz Brandyk (1951–2009) – prof. SGGW , członek PAN Maria Branicka de Virion (1923–1989) – córka ostatniego właściciela Wilanowa hr. Adama BranickiegoAndrzej Chiczewski (1930–1997) – dziennikarz, reżyser filmów dokumentalnychKazimierz Adolf Czarnecki (1939–2006) – geodeta, prof. PWJanusz Dietrych (1907–2001) – specjalista teorii konstrukcji maszynJerzy Dowiat (1920–1982) – polski historyk (mediewista )Irena Ejsmond (1906–1990) – wyróżniona tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata Wojciech Fijałkowski (1927–2014) – historyk sztuki, muzeolog, varsavianistaIgnacy Gepner (1931–1971) – harcmistrzStanisław Gepner (1889–1965) – major WP , muzealnik , artysta malarz, rysownik , znawca historycznego umundurowania i uzbrojeniaPrzemysław Gintrowski (1951–2012) – kompozytor i muzykStanisław Grabau (1897–1976) – sędzia Sądu Najwyższego Mirosław Grochowski (1924–1981) – współzałożyciel i wieloletni prezes Spółdzielni Pracy Dom Mody „Astra” w Warszawie
Edward Grzywa (1933–2014) – chemik, wykładowca Politechniki Warszawskiej, polityk, ministerAnna Janicka „Anula” (1907–1996) – żołnierz AK, plutonowa Batalionu „Miotła” , trzykrotna dama Krzyża Walecznych
Tadeusz Janicki ps. „Czarny” (1913–2004) – żołnierz AK, współorganizator i jeden z dowódców Batalionu „Miotła”, kawaler Orderu Virtuti Militari Roman Jankowski (1890–1984) – prekursor reklam neonowych
Tadeusz Janczyk (1904–1990) – ekonomista , publicysta , działacz społeczny, polityczny , poseł na Sejm PRL I , III , IV i V kadencjiCzesław Jaworski (1934–2018) – adwokat , w latach 1995–2001 prezes Naczelnej Rady Adwokackiej , redaktor naczelny miesięcznika „Palestra” Kazimierz Kamler (1907–1981) – architektBohdan Karczewski (1930–1978) – fizyk teoretyk Jan Kazimierczak (1910–2011) – pedagog, poseł na SejmMikołaj Kiss-Orski (1915–1976) – scenograf teatralnyMaria Siwiak-Kobayashi (1943-2020) - polska lekarz, psychiatra[3] Ludwik Kołkowski (1918–2001) – docent Politechniki WarszawskiejLeopold Kołodziejczyk (1904–1986) – organista parafii Wilanów
Jan Edward Kucharski (1914–1979) – literatStefan Kurowski (1923–2011) – ekonomista, działacz polityczny, profesorStanislaw Lechmirowicz ps. „Czart” (1924–1984) – podporucznik AK, powstaniec warszawski, więzień polityczny stalinizmu Czesław Mackiewicz (1905–1977) – działacz polonijny na Litwie kowieńskiejStanisław Marcinów (1901–1980) – rzeźbiarzLudmiła Marjańska (1923–2005) – poetka, prozaiczka i tłumaczka literatury angielskiejJoanna Mikulska-Meder (1948–2009) – dr hab. med., zastępca dyrektora Instytutu Psychiatrii i NeurologiiAlicja Migulanka (1932–1990) – aktorkaHanna Mukarkar (1929–2012) – tłumacz, dziennikarz Programu Polskiego Radia dla Zagranicy (kierownik Redakcji Arabskiej)Henryk Musiałowicz (1914–2015) – artysta malarzJózef Niedźwiedzki (1928–2011) – rzeźbiarz, znawca i kolekcjoner dzieł sztuki dawnejCzesław Ostrowski (1925–2008) – mistrz krawiecki, założyciel warszawskiej Pracowni Krawieckiej „Ostrowscy” w 1950 r.
Eugeniusz Paciorkiewicz (1911–1968) – ksiądz rzymskokatolicki, proboszcz, kapelan AK, powstaniec warszawski[4] Ryszard Paciorkowski (1908–1981) – ksiądz rzymskokatolicki, profesor zwyczajny, teolog, wykładowca akademicki[5] Leon Julian Padlewski (1870–1943) – profesor, bakteriologRoman Padlewski (1915–1944) – kompozytor , pianista , muzykolog , skrzypek , dyrygent , krytyk muzyczny, podporucznik , powstaniec warszawskiStanisław Padykuła (1946–2001) – polityk, urzędnik państwowy, inżynier, poseł na Sejm PRL X kadencji Romuald Paszkiewicz (1941–2003) – siatkarz , trener, olimpijczyk z Meksyku 1968 Wiktor Pełka (1913–1996) – pilotFelicjan Zygmunt Piątkowski (1908–2004) – prof. Politechniki Warszawskiej, kartograf i poligrafMaria Piotrowska-Zalewska (1931–1997) – polska reżyserka dubbinguAndrzej Jerzy Piotrowski (1934–1978) – reżyser filmowyBolesław Płotnicki (1913–1988) – aktorUrszula Płowiec (1933–2011) – ekonomistkaIgnacy Potocki (1750–1809) – polityk, pisarz, działacz patriotycznyStanisław Kostka Potocki (1755–1821) – polityk, działacz oświatowyAdam Procki (1909–1990) – rzeźbiarzAnna Przecławska (1929–2010) – profesor pedagogikiAnna Radziwiłł (1939–2009) – pedagog, historyk, senator I kadencji , była wiceminister edukacjiJanusz Franciszek Radziwiłł (1880–1967) – polski polityk konserwatywny, w latach 1935–1939 senator II Rzeczypospolitej, XIII ordynat na Ołyce, pretendent do tronu polskiego i litewskiegoKrzysztof Mikołaj Radziwiłł (1898–1986) – arystokrata polski, książę, ziemianin, działacz polityczny, senator RP, poseł na Sejm Ustawodawczy Gabriel Rechowicz (1920–2010) – artysta plastykStanisław Riess de Riesenhorst (1887–1944) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego Mikołaj Roguet (zm. 1855) – inspektor Głównej Fabryki Rządowej Tabaki i Tytoniu w Siedlcach Jerzy Sado (1941–2005) – prof. Politechniki WarszawskiejAleksander Sarkisow (1909–1994) – ppłk WP, nauczyciel akademickiTadeusz Sąsara (1937-2018) – Honorowy Prezes Polskiego Związku Piłki SiatkowejIreneusz Sekuła (1943–2000) – polityk, wicepremier (1988–1989)Tadeusz Somogi (1922–2009) – aktorCzesław Somorowski (1930–2004) – profesor dr hab., specjalista melioracji wodnychLigia Sopoćko (1915–1989) – nauczycielka tajnego nauczania, łączniczka sztabu Wojskowej Służby Ochrony Powstania
Zygmunt Szkudelski (1919–1967) – porucznik AK, był zastępcą dowódcy oddziału „Dawid” w Okręgu Polesie AK, kawaler Orderu Virtuti Militari Jerzy Szmajdziński (1952–2010) – polityk, minister obrony (2001–2005), wicemarszałek Sejmu (2007–2010)Bogdan Szymkowski (1909–1984) – aktorJerzy Świderski (1929-2017) – polski lekarz, prof. dr hab., uczestnik powstania warszawskiego [6] [7] Mateusz Święcicki (1933–1985) – kompozytor, aranżer, publicysta i dziennikarz radiowyBogdan Tyszkiewicz (1954–2005) – działacz sportowy i samorządowyMariusz Walter (1937–2022) – przedsiębiorca, współzałożyciel Grupy ITI [8] Halina Wasilewska-Trenkner (1942–2017) – minister finansów w rządzie Jerzego Buzka , członkini Rady Polityki Pieniężnej II kadencji w latach 2004–2010, doktor nauk ekonomicznych, pracownik naukowy Szkoły Głównej Handlowej , wykładowca w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego Jan Wejchert (1950–2009) – przedsiębiorca, współzałożyciel Grupy ITI Wojciech Wiesiołłowski (1939–1995) – tancerz baletu klasycznego, choreograf, pedagogRoman Wilhelmi (1936–1991) – aktorElżbieta Zdzienicka (1948–2012) – neurolog genetykRajmund Ziemski (1930–2005) – malarz
Galeria
Przypisy
↑ Jarosław Zieliński . Chrystian Piotr Aigner . „Stolica”, s. 29, marzec-kwiecień 2021. ↑ Encyklopedia Warszawy Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa, 1994, s. 115↑ Maria Małgorzata Kobayashi (pol. ) .↑ Wojciech W. Parzyński Wojciech W. Wilanów to nie tylko obecni mieszkańcy. Cmentarz Wilanowski 1816–2016 , Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2021, s. 192–194, ISBN 978-83-7763-540-7 .↑ KS. PROF. DR HAB. RYSZARD PACIORKOWSKI (1908—1981) (pol. ) .↑ Jerzy Tomasz Świderski (pol. ) .↑ Jerzy Świderski tego adresu (2017-01-30)]. (pol. ) .↑ Pogrzeb Mariusza Waltera. Wśród żałobników liczne gwiazdy TVN - Rusin, Olejnik, Wojciechowska, a także Szymon Hołownia [dostęp 2022-12-21] (pol. ) .
Bibliografia
Komunalne
Wojenne
Rzymskokatolickie
Starokatolickie
Ewangelickie
Prawosławne
Żydowskie
Karaimskie
Muzułmańskie
Inne
.JPG)
