Bądź pozdrowion, krzyżu święty

Fragment najstarszego zapisu pieśni z manuskryptu Biblioteki Narodowej

Bądź pozdrowion, krzyżu święty – incipit średniowiecznej pieśni religijnej nieznanego autorstwa. Tekst stanowi obszerną polską parafrazę łacińskiego hymnu Wenancjusza Fortunata (biskup Poitiers, później święty Kościoła katolickiego). Hymn ten, o incipicie Vexilla regis prodeunt, zamieszczano w brewiarzu z przeznaczeniem na Niedzielę Palmową[1].

Polska pieśń miała kilkanaście różnych odmian redakcyjnych, różniących się np. formą literacką – w niektórych występuje proza rymowana, w innych zastosowano układ wierszowany[2]. Najstarsza znana wersja pochodzi z drugiej połowy XV w. (rękopis przechowywany jest w Bibliotece Narodowej, sygn. Rps 3039 I, karty 52v–54v)[3][4]. Inne wydanie, również pochodzące z drugiej połowy XV w., to śpiewnik bernardyński z Kobylina (przechowywany w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu)[2]. W tej odmianie pieśń ma układ wierszowany, składa się z 44 wersów podzielonych na strofy po 4 wersy każda.

Inne tytuły, pochodzące z incipitów różnych wariantów tekstu[3]:

  • O Krzyżu najświętszy, bądź pozdrowion,
  • O święty krzyżu, bądź pozdrowion,
  • Bądź pozdrowion Krzyżu Pana Wszechmocnego,
  • Bądź pozdrowion, Krzyżu Pana Wszechmocnego,
  • Bądź pozdrowion, Krzyżu Pana Wszechmocnego (trzy różne odmiany),
  • O krzyżu święty, bądź pozdrowion.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Mirosław Korolko: Średniowieczna pieśń religijna polska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 16-17. ISBN 83-04-00737-1.
  2. ↑ a b Mirosław Korolko: Średniowieczna pieśń religijna polska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 17. ISBN 83-04-00737-1.
  3. ↑ a b Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 364-365. ISBN 83-01-13842-4.
  4. ↑ Miscellanea.. Polona. [dostęp 2021-02-15].

Linki zewnętrzne

Średniowieczne polskie pieśni pasyjne
  • Na podstawie: Średniowieczna pieśń religijna polska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980.