Ślimaczarz Catesby’ego

Ślimaczarz Catesby’ego
Dipsas catesbyi[1]
(Sentzen, 1796)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Nadrodzina

Colubroidea

Rodzina

połozowate

Podrodzina

ślimaczarze

Rodzaj

Dipsas

Gatunek

ślimaczarz Catesby’ego

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Ślimaczarz Catesby’ego (Dipsas catesbyi) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w północno-środkowej amazońskiej części Ameryki Południowej. Prowadzi głównie nadrzewny tryb życia[3].

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1796 roku niemiecki zoolog Ulrich Jasper Seetzen w drugim tomie Zoologisches Archiv. Autor nadał mu nazwę Coluber catesbeji, a jako miejsce typowe wskazał Amerykę. Holotyp nieznany[3][4].

Etymologia

  • Dipsas: gr. διψας dipsas, διψαδος dipsados „jadowity wąż, którego ukąszenie wywołuje silne pragnienie”[5].
  • catesbyi: na cześć Marka Catesby′ego – brytyjskiego podróżnika[3].

Morfologia

Jest to małej wielkości wąż o małej głowie, dużych wypukłych oczach o czarnych tęczówkach. Górne części ciała są białe w pierwszej 1/3 długości od głowy i ciemnobrązowe w dalszych częściach z charakterystycznym wzorem czarnych plam grzbietowych od 15 do 35, które mają kształt owalny z białymi obwódkami, położonymi prawie naprzeciw dwóch boków, nie wychodzącymi poza linię grzbietową. Głowa ciemnobrązowa z białą obwódką wokół pyska i na szyi. Dolne części ciała białe z czarnoszarymi plamami[6][7]. Gatunek ten może być mylony z Dipsas pavonia[6].

Wymiary[3][7]:

Samiec Samica
Długość całkowita (mm) 685 726
Długość SVL[a] (mm) 493 526
Łuski grzbietowe (rzędy) 13/13/13 13/13/13
Tarczki brzuszne 164–202 167–189
Tarczki podogonowe 86–118 72–102

Występowanie

Ślimaczarz Catesby’ego występuje na nizinach, podgórzach od wschodnich stoków Andów na wschód w prawie całym obszarze Amazonii, w Boliwii, Peru, Ekwadorze (w prowincjach Sucumbíos, Orellana, Napo, Morona Santiago, Pastaza, Zamora Chinchipe), Kolumbii, Wenezueli, Gujanie, Surinamie, Gujanie Francuskiej i Brazylii. Występuje na wysokości do 1600 m n.p.m.[7]

Ekologia i zachowanie

Gatunek ten występuje w tropikalnych wilgotnych lasach nizinnych, tropikalnych wilgotnych lasach górskich, lasach galeriowych, lasach okresowo zalewanych, ale również na plantacjach, hodowlach bananowców, pastwiskach i wiejskich ogrodach. Prowadzą nocny, głównie nadrzewny tryb życia. Największą aktywność wykazują w okresach wilgotnych, w trakcie opadów deszczu czy mżawki. Żerują na poziomie gruntu, ale częściej na gałęziach drzew i krzaków na wysokościach do 1,8 m nad poziomem gruntu. Zwiększona aktywność w okresach wilgotnych związana jest przede wszystkim z dietą tego gatunku, która składa się głównie ze ślimaków. Spotykane były także na drzewach na wysokości do 20 m nad ziemią. Jest gatunkiem jajorodnym, w lęgu stwierdzono od 1 do 6 jaj o największym wymiarze 35,5 mm[6].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ślimaczarz Catesby’ego jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Gatunek ten jest opisywany jako pospolity w północno-wschodnim Peru, trend i liczebność populacji nie są określone[2].

Uwagi

  1. SVL – ang. Snout–vent length – odległość od początku głowy do odbytu.

Przypisy

  1. Dipsas catesbyi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Dipsas catesbyi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-12-22] (ang.).
  3. a b c d P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas catesbyi (SENTZEN, 1796), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-22] (ang.).
  4. U.J. Sentzen, Ophiologische Fragmente, „Zoologisches Archiv”, 2, Lipsk: F. A. A. Meyer, 1796, s. 59 (niem.).
  5. Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
  6. a b c Arteaga A., Ornate Snail-eating Snake (Dipsas catesbyi), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI10.47051/RLKG9224 (ang.).
  7. a b c G. Pazmiño-Otamendi, A. Rodríguez-Guerra, Dipsas catesbyi, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2021 (hiszp.).