Wilhelm Röntgen
Wilhelm Conrad Röntgen (1845 - 1923) foguèt un fisician alemand descobreire de la radiacion electromagnetica en longitud d'onda, origina dels rais X, premiat amb lo Prèmi Nobel de Fisica l'an 1901.
Biografia
Nascut lo 27 de març de 1845 dins la vila de Lennep, en Prússia a aquesta epòca. La siá familha emiguèt als Païses Basses quand el aviá pas que tres ans. Estudièt l'educacion primària a l'Institut Martinus Herman van Doorn, per posteriorament assistir a la Utrecht Technical School, d'ont foguèt forabandit per aver realizat una caricatura d'un dels sieus professors, acte que neguèt aver comés.
En 1865 assistiguèt als corses de l'Universitat d'Utrecht en mai dels sieus estudis d'engenhariá mecanica a l'Universitat Politecnica de Zuric, e obtenguèt son doctorat l'an 1869.
Investigacion scientifica
En 1874 inicièt lo sieu prètzfach d'ensenhament en realizant de conferéncias a l'Universitat d'Estrasborg e en 1875 foguèt nomenat professor de l'Academia d'Agricultura de Hohenheim, Wurtemberg. En 1876 tornèt a Estrasborg coma professor de Fisica e en 1879 foguèt nomenat cap del departament de fisica de l'Universitat de Giessen. Aprés aquesta universitat venguèt fisician en cap de l'Universitat de Würburg l'an 1888 e en 1900 o foguèt de l'Universitat de Munic a la demanda del govèrn de Baviera.
Lo 8 de novembre de 1895 descobriguèt los Rais X, inicialament nomenats rais Röntgen. Lo 5 de genièr de 1896 los jornals austrians se faguèron resson de la descobèrta, en essent, a comptar d'aquel moment, los Rais X aplicats a totes los camps de la medecina.
Mercés a la siá descobèrta en 1901 foguèt premiat amb lo primièr Prèmi Nobel de Fisica. Lo prèmi se concediguèt oficialament: en reconeissença dels extraordinaris servicis qu'a balhat per la descobèrta dels notables rais que pòrtan lo sieu nom. Röntgen donèt la recompensa monetària a la siá universitat, e de la meteissa manièra que Pierre Curie o fariá qualques ans pus tard, refusèt d'enregistrar qual que siá brevet ligat a la siá descobèrta per de rasons eticas. Los rais foguèron inicialament batejats amb lo sieu nom, mas Röntgen refusèt l'omenatge, per aquesta rason foguèt adoptat lo nom de rais X.
Röntgen Moriguèt lo 10 de febrièr de 1923 a la siá residéncia de Munic.
Laureats del Prèmi Nobel de Fisica |
-
1901: Röntgen
02: Lorentz, Zeeman
03: Becquerel, P.Curie, M.Curie
04: Rayleigh
05: P. Lenard
06: Thomson
07: Michelson
08: Lippmann
09: Marconi, Braun
10: van der Waals
11: Wien
12: Dalén
13: Kamerlingh Onnes
14: von Laue
15: W.L.Bragg, W.H.Bragg
17: Barkla
18: Planck
19: Stark
20: Guillaume
21: Einstein
22: N.Bohr
23: Millikan
24: Siegbahn
25: Franck, Hertz
26: Perrin
27: Compton, Wilson
28: Richardson
29: de Broglie
30: Raman
32: Heisenberg
33: Schrödinger, Dirac
35: Chadwick
36: Hess, Anderson
37: Davisson, Thomson
38: Fermi
39: Lawrence
43: Stern
44: Rabi
45: Pauli
46: Bridgman
47: Appleton
48: Blackett
49: Yukawa
50: Powell
51: Cockcroft, Walton
52: Bloch, Purcell
53: Zernike
54: Born, Bothe
55: Lamb, Kusch
56: Shockley, Bardeen, Brattain
57: Yang, T.D.Lee
58: Cherenkov, Frank, Tamm
59: Segrè, Chamberlain
60: Glaser
61: Hofstadter, Mössbauer
62: Landau
63: Wigner, Goeppert‑Mayer, Jensen
64: Townes, Basov, Prokhorov
65: Tomonaga, Schwinger, Feynman
66: Kastler
67: Bethe
68: Álvarez
69: Gell-Mann
70: Alfvén, Néel
71: Gabor
72: Bardeen, Cooper, Schrieffer
73: Esaki, Giaever, Josephson
74: Ryle, Hewish
75: A.Bohr, Mottelson, Rainwater
76: Richter, Ting
77: Anderson, N. Mott, van Vleck
78: Kapitsa, Penzias, Wilson
79: Glashow, Salam, Weinberg
80: Cronin, Fitch
81: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
82: Wilson
83: Chandrasekhar, Fowler
84: Carlo Rubbia, van der Meer
85: von Klitzing
86: Ruska, Binnig, Rohrer
87: Bednorz, Müller
88: Lederman, Schwartz, Steinberger
89: Ramsey, Dehmelt, Paul
90: J.Friedman, Kendall, Taylor
91: de Gennes
92: Charpak
93: Hulse, Taylor
94: Brockhouse, Shull
95: Perl, Reines
96: D.Lee, Osheroff, Richardson
97: Chu, Cohen‑Tannoudji, Phillips
98: Laughlin, Störmer, Tsui
99: 't Hooft, Veltman
2000: Alferov, Kroemer, Kilby
2001: Cornell, Ketterle, Wieman
2002: Davis, Koshiba, Giacconi
2003: Abrikosov, Ginzburg, Leggett
2004: Gross, Politzer, Wilczek
2005: Glauber, Hall, Hänsch
2006: Mather, Smoot
2007: Grünberg, Fert
2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa
2009: Kao, Boyle, Smith
2010: Geim, Novoselov
2011: Perlmutter, Schmidt Riess
2012: Haroche, Wineland
2013: Englert, Higgs
2014: Akasaki, Amano, Nakamura
2015: Kajita, McDonald
2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz
2017: Weiss, Barish, Thorne
2018: Ashkin, Mourou, Strickland
2019: Peebles, Mayor, Queloz
2020: Penrose, Genzel, Ghez |
|
|