Brasa

Las brasas son de carbons ardents eissus de la combustion de la fusta, de carbon, o d'un autre material constituit de carbòni portat a nauta temperatura. Aquela fasa de combustion particulara seguís una combustion primària qu'es mens cauda.

Las brasas pòdon aténher de temperaturas fòrça nautas que n'i a mai de partidas volatilas (endotermicas). Donan una quantitat de calor importanta longtemps après l'atudament de las flamas e pòdon respelir un fuòc mòrt en aparéncia, representant atal un dangièr d'incendi segon las escasenças. Per defugir lo risc, se recomanda de vojar d'aiga o de tèrra sus las brasas e demorar vigilant. Las brasas son responsablas de fòrça represas de fuòc de bòsc que pòdon reviscolar mai de 48 oras après l'amoçatge.

Las brasas irradian una calor mai omogèna e constanta que las flamas d'un fuòc. Son sovent utilizadas en cosina per tres rasons diferentas:

• De lor combustion eman gaireben pas que de CO₂. Los fums son gaireben pas toxics, alara qu'es pas lo cas de las combustions primàrias. Pensam a las cosessons amb barbacoas e asts mas quand los aliments son dirèctament en contacte, i a de fums toxics.
• Per las cosessons de vigilar, abans lo sègle XIX, totas las femnas d'ostal cosián sus la brasa mas dins una aisina (padena, caçòla o pairòl). Per susvelhar aqueles mitonaments, es pla melhor d'èsser sus la brasa; totas aquelas cosinas avián un potatgèir es a dire una mena de cosinièra amb brasas. La femna d'ostal èra pas geinada per las solhaduras enquitranadas de la combustion primària e per las longas flamas.
• La poténcia se podava contrarotlar pel reglatge de l'aire primari o en plaça una lausa a l'interfàcia.

Las brasas dona de lutz segon lor temperatura (de brasas irange son mai caudas que de brasas roge escur).

Quand lo combustible est tot consumit, demora pas mai que los rèstes non combustibles que conteniá: las cendres. Son formadas d'elements metallics presents dins la fusta o lo carbon e oxidats pendent la combustion (oxids de calci, de potassi…). Las cendres contituisson tanben des granas de carbòni non brutlats que son de pichonas brasas amoçadas abans de brutlar complètament e que donan a las cendres una couleur grisa. Quand se plaça las cendres dins un fuòc violent, ne sortisson gaireben blancas.