Lewis er generelt den lågareliggande delen av Lewis og Harris, og den andre delen, Harris er meir fjellendt. Den einaste byen på øya, Stornoway, ligg på Lewis, og her bur tre fjerdedelar av alle innbyggjarane i Ytre Hebridane.
Lewis har ein presbyteriansk tradisjon med ei rik historie. Ho var ein gong ein del av det norske Kongedømet Man og øyane. Livet er i dag ganske annleis andre stader av Skottland med sabbat, gælisk språk og torvkutting. Lewis har ei rik kulturarv med mange segner og myter, i tillegg til ein lokal litteratur- og musikktradisjon.
Historie
Mot åsane på Lewis
Det har vore folk på Lewis i minst 8000 år, noko dei forskjellige steinane, og rester av svibruk som gjorde det mogeleg å innføre rein til øya syner. Arkeologiske utgravingar syner at dei eldste busetnadene er 5000 år gamle, og dei fleste av desse er steinhus i området rundt Carloway og strendene Dail Mòr.
Callanish/Calanais er vanlegvis skildra som Skottland sitt svar på Stonehenge, men ingen veit kva steinsirklane vart nytta til, men det er mellom anna vurdert som retningslinjer for ulike sol- og månerelaterte hendingar.
Etter det skotske opprøret i 1745 vart det forbode med gæliske tradisjonar og kultur. Det var mellom anna ikkje lov å ha på kilt, synge waulking-songar, men språket døydde likevel ikkje ut. Dette førte mellom anna til at mange skottar emigrerte til Nova Scotia i Canada. Nova Scotia tyder Ny-Skottland.
Plante- og dyreliv
Dyrelivet på Isle of Lewis er ofte sett på som unikt og bortsett frå havørn, hjort og fleire selartar, finn ein òg sjeldan flora på øya, samt den eldste bergarten i Europa, Lewissian gneis.
Demografi og kultur
Svarthuslandsbyen Garenin
Mesteparten av folkesetnaden på Lewis er presbyterianarar. Søndagen er framleis kviledag, og alle butikkar og restaurantar er derfor stengde, med få unntak i Stornoway der nokre restaurantar er opne. Det gæliske språket står sterkt på Lewis, og er morsmålet i mange tilfelle. Landsbyen Nis nord på øya har den største delen skotsk-gælisk-talande i verda.
Attraksjonar
Dei ståande steinane ved Callanish
Callanish Standing Stones; ståande steinar. Består av fleire små steinsirklar.
Dùn Charlabhagh Broch, eit vakttårn frå jernalderen
Jernalderhus på Bostadh
Garenin Blackhouse Village
St. Columba's Church i Aignish
Team Pulls Mholuaidh i Nis
Clach en Truiseil, ein av dei mange bautaene på øya
.JPG)
